0 LEESTIPS
i
JAAR
IINNENM 3
jjjjji
SCHOOLVOORBEELDEN
Verlieaal lui nieren
in kleine luinljes
---
LOVEiï? r
J E SI O S
-
Schip een arbeiderspaleis. Maar dat
is voor mij slechts symboliek. Bij het
Scheepvaarthuis zijn het de decora
ties en details die imponeren, bij Het
Schip is het juist de ruimtelijkheid
die indruk maakt. Die ervaar je con
tinu als je om en door het gebouw
heen loopt. Elk aanzicht is anders;
door de verschillende hoogtes en vo
lumes verandert het gebouw voort
durend en ontdek je telkens iets
nieuws."
De bouw van panden als Het Schip
was volgens Van Lent een reactie op
de erbarmelijke leefomstandigheden
van arbeiders eind 19de, begin 20ste
eeuw. Ze verwijst daarbij naar de
Woningwet uit 1901, die probeerde
een einde te maken aan de paupers
in grote steden door bewoning van
slechte, ongezonde woningen onmo
gelijk te maken en de bouw van
goede huizen te bevorderen. Van
Lent: „In die krotwoningen leefden
zo tien mensen op een kluitje met
tegen de muur een poepdoos en
onder de bedstede een lade voor het
ondergeschoven kindje. Dankzij de
Woningwet kwamen er woning
bouwverenigingen, die leningen
konden krijgen om arbeiderswonin
gen te realiseren."
Volgens Niko Koers, hoofdredacteur
van het Amsterdamse School-inter-
netplatform Wendingen (Amster-
damse-school.nl), is de beweging na
een snelle start in Amsterdam als
een olievlek door Nederland gegaan.
Van Kootwijk tot Rotterdam, van
Groningen tot Oostvoorne: overal in
Nederland werd in de jaren '10 en
'20 van de vorige eeuw in Amster
damse School-stijl gebouwd.
Frans van Oorschot, secretaris van
het Hurksgenootschap in Roosen
daal, kan erover meepraten. De be
woner van misschien wel een van de
mooiste panden van architect
Jacques Hurks werkt er met zijn
stichting hard aan het erfgoed van
deze bouwmeester in de schijnwer
pers te zetten. Via een enorme eetka
mer gaat hij voor naar een
wintertuin en een trappenhuis met
monumentale glas-in-lood-raam-
partijen, verticale lichtorna-
menten van melkglas en
een reusachtige spiegel
wand. Geen idee hoe God
precies in Frankrijk
leefde, maar het moet er
ongeveer zo hebben uit
gezien.
Van Oorschot: „Toch was
het niet in alle opzichten
liefde op het eerste gezicht.
Qua kleurgebruik zijn de huizen
van Hurks vrij donker. Veel bewo
ners van Hurks-huizen in Roosen
daal hebben in het verleden besloten
om de witkwast te pakken; iets waar
ze nu spijt van hebben."
Gerda en Kees Huijbrechts, bewo
ners van een in authentieke staat
verkerend Hurks-pand in de Lud-
wigstraat, hebben ook even overwo
gen het interieur te witten. Kees:
„Pas toen we hier een tijdje zaten,
zagen we de charmes, zijn we ons
gaan verdiepen in de stijl en werden
we verliefd op dat prachtige glas-in-
lood en al die verschillende hout
soorten. Toen hebben we de schilder
gebeld, die negen weken bezig is ge
weest om alles in de originele kleu
ren terug te brengen."
Aangerand
In de Ludwigstraat staan negentien
huizen van Hurks. Uniek, want hoe
wel de meeste Amsterdamse School-
panden in Nederland tegenwoordig
een monumentale status hebben,
zijn veel huizen in de jaren '70 en '80
gesloopt of aangerand.
Koers: „Ook in de eigen tijd was
de Amsterdamse School-ar-
chitectuur niet bij iedereen
geliefd. De oudere genera
tie architecten vond al
die golvende patronen in
baksteengevels te gekun
steld, de jongere genera
tie vond het gefröbel en
wilde architectuur op basis
van wetenschap en logica in
plaats van fantasie en expres
sie."
Toch heeft de beweging veel voor el
kaar gekregen, zegt Koers. „In die
tijd begonnen architecten per wijk of
stadsdeel te denken in plaats van per
gebouw of woonblok. Ook ontstond
toen de notie dat je door beter bou
wen en betere voorzieningen een be
tere samenleving kon creëren.
Bouwen heeft sindsdien een sociale
lading. Bij het bouwen werd voor
het eerst nagedacht over groenvoor
zieningen en over de gezondheid van
de bewoners. Die architecten waren
hun tijd ver vooruit."
vrijdag 8 april 2016
GO
Geen (grote) tuin, maar jeuken je vingers
om aan de slag te gaan met kruiden,
plantjes of bloemen? De oplossing: verti
caal tuinieren. Het merk Keter verkoopt
bijvoorbeeld voor 34,95 euro een vijfde
lige, kleurige set hangende bloempotten,
die je onder elkaar kunt bevestigen. Ver
ticaal tuinieren verschilt in onderhoud
niet zo veel van het gewone tuinieren.
Let op of er voldoende zon is, of de plan
ten genoeg water krijgen en of dat goed
kan weglopen, tuinmeubelen.nl
LEMON
LIEFDE
Tover je
vond
sten van
de markt
om tot
smakelijke gerechten
met Het Love Lemons
Kookboek.
Voor elke groentesoort
biedt het boek een
(vaak vegetarisch) re
cept.
(Het Spectrum, €30)
-V-Tv—
BIJZONDER VINTAGE
Piet Swimberghe en Jan
Verlinde tonen in hun
nieuwste boek Think
Vintage de mooiste vin
tage interieurs. Ze be
zochten
daarvoor
bijzon
dere hui
zen van
verzame
laars, de
signers en architecten
(Lannoo, €39,99)
TUINIEREN OP BALKON
Stadstuinieren is een
praktisch doeboek voor
mensen f j
die in de
stad
wonen
en zon
der veel
moeite meer willen
halen uit hun tuin, bin
nenplaats, balkon of
dakterras.
(Kosmos Uitgevers,
€19,99)
LOPEN IN DE POLDER
Zilveren Camerawin
naar Bastiaan Heus
fotografeerde voor
Lopen in de lage landen
101 hardlopers die graag
in de
polder
trainen.
Inspi
reert ie
dere
hardloper om naar
buiten te gaan.
(WPG Media, 9,95)
100
100 jaar Amsterdamse
School wordt gevierd
met exposities in Het
Schip, het Stedelijk
Museum en Architec
tuurcentrum Amster
dam. Verder organiseren
Monumentendag, Hotel
Amrath en Het Schip
rondleidingen en bus
tours. Het programma is
te vinden op lOOjaaram-
sterdamseschool.nl
Wat is typisch Amsterdamse School?
Hieronder een elftal schoolvoorbeelden.
Deze lijst kwam mede tot stand
dankzij Niko Koers van
platform Wendingen
(amsterdamse-school.nl).
Scheepvaarthuis
(Jan van der Mey)/
Amrath Hotel,
Amsterdam
tecten onder wie Piet
Kramer, Jan Frederik
Staal en Margaret
Staal-Kropholler)
Park Meerwijk
in Bergen (5 archi-
De Bijenkorf Den
Haag (Piet Kramer)
Josefkerk
Roosendaal
(Jacques Hurks)
Gebouw A, Radio
Kootwijk (Julius
Luthmann)
De Dageraad Spangen/Justus
(Michel de Klerk van Effenblok
en Piet Kramer), Rotterdam (Michiel
Amsterdam Brinkman)
Gemeentewerken
Groningen (Siebe
Jan Bouma)
Het Schip
(Michel de Klerk)
Amsterdam
Postkantoor
Utrecht (Joseph
Crouwel)
Atelier Roland
Holst (Margaret
Kropholler) op de
Oude Buisse Heide,
Zundert
