Veertig
rovers zijn
er de baas'
NIEUWS 7
VOOROORDELEN OVER NEDERLAND HASJ, KAAS EN IETS MET VOETBAL
Onze (vooroorde
len over Oekraïners
werden de
afgelopen dagen
getoetst door
verslaggever Bob
van Huët. Nu is het
hun beurt.
OEKRAINE-REFERENDUM 6 APRIL
Het Sobornaya-
plein in Odessa is
de plek waar je
Oekraïners van al
le leeftijden ont
moet. Er staat een
batterij autootjes voor kinderen,
kunstenaars exposeren kitscheri
ge schilderijen, omaatjes verko
pen mierzoet gebak en bedelende
zigeuners worden weggestuurd.
Mannen in zwarte jasjes schaken
onder een luifel of spelen domino
met een beangstigende vinger
vlugheid. Studenten kussen voor
misschien wel het mooiste huis
van de stad, een bijna instortend
paleis van een van de adellijke Eu
ropese families die hier voor de
Eerste Wereldoorlog zomerverblij
ven hadden.
Een deel lijkt uitgebrand. Er
wordt mee gespeculeerd, ruzie
om gemaakt, zegt Violetta Velie-
va. Ze is bloemdesigner en be
stuurslid van 'WIJ', een actieve
vereniging van vrouwelijke onder
nemers. Naast haar dagelijkse job
doet ze het nodige charitatieve
werk en werkt ze aan de promotie
van haar stad.
Velieva wil wel een voorspel
ling doen van wat de mensen op
het plein ons straks gaan zeggen
over Nederland. Meest gegeven
antwoorden: 1. Tulpen 2. Legale
hasj 3. Kaas. En dan nog iets met
voetbal, vreest ze. Dat blijkt ook
wel te kloppen. Ongeveer drie
kwart van de aangesproken men
sen op het plein noemt wat ze al
dacht. Slechts een enkeling weet
van het referendum.
Velieva zet zich in voor het Fes
tival van de Zee, zeg maar de ha
vendagen van Odessa, in juni. De
gemeente levert alle accommoda-
ties en zorgt voor de beveiliging.
Zijzelf heeft een artistiek budget
van ï-ooo dollar, een schenking
van een anonieme donor. Dat geld
zal grotendeels opgaan aan het
spotgoedkoop huren van geluids
installaties. De artiesten en presen
tatoren doen het voor niks, zoals
velen die de historische maar ver
vallen stad een warm hart toedra-
Sergui twijfelt als hij
het buurland van
Nederland mag
noemen. 'Frankrijk?',
gokt hij
gen. Velieva weet zelf dat Rotter
dam een andere grote haven is.
„Hebben ze daar ook havenda
gen?"
Jarenlang had ze een bloemen
winkel. „Nederlandse bloemkwe
kers leveren de beste bloemen en
komen hun afspraken na. Zowel
de mannen als de vrouwen." Die
laatste aanvulling bevreemdt. „In
Amerika komen vooral mannen
hun afspraken altijd na, in Oekraï
ne zijn vrouwen betrouwbaarder
als je zakendoet. In Nederland
maakt het niet uit", weet ze.
In de vlakbij gelegen stadstui
nen bij de winkelrijke Deribasovs-
kayastraat is toevallig Bogdan
Schwertz van kanaal 7, een lokaal
televisiestation, aan het werk.
Voor het dagelijkse ontbijtpro-
gramma maakt hij een komisch in
termezzo op basis van moeilijke
woorden rond een actueel thema.
Morgen blijkt de 'Dag van de Geo
logie' dus vraagt Schwertz voorbij
gangers maar eens wat een 'anticli-
naal' is. Dat weet zelfs in het ge
studeerde Odessa bijna niemand
dus hebben de kijkers lol om de
foute antwoorden. Het lijkt nog
het meest op de Nederlandse tele
visie anno 1964.
Laten we eens doen alsof het
morgen de 'Dag van Nederland'
is. Wat weet de verslaggever zelf
te vertellen? Hij moet even den
ken. „Hmm, Holland. 1. Een tole
rant land. 2 Coffeeshops, mijn
vrienden zijn er geweest, haha 3.
Fietsen 4. Kaas." De reporter blijkt
een groot voetbalfan dus dat is
makkelijk: Van Basten, Robben,
Van der Vaart, Zlatan Ibrahimo-
vic. Dat de laatste een Zweed is
die ooit bij Ajax speelde, doet er
niet toe. Geen Cruijff? „Och na
tuurlijk", zegt hij bijna veront
schuldigend. „Cruijff is van voor
mijn tijd maar ik heb veel over
hem gehoord en natuurlijk de
beelden gezien. Iedereen in Oek
raïne die van voetbal houdt, kent
zijn naam. Wat een voetballer en
wat erg dat hij dood is."
Zijn cameraman Sergui twijfelt
als hij een buurland van Neder
land mag noemen. Frankrijk?,
gokt hij. Vier passerende studen
ten van de rechtenfaculteit van de
marine zijn er ook niet zo zeker
van. Zweden? Engeland? „Bij Zwit
serland", zegt het enige meisje in
de groep zonder uniform.
Waarmee associëren ze Neder
land: 1. Hasj. Meer niet? De mei
den moeten hard lachen. Nou
vooruit dan 2. Kaas 3. Chocola 4.
Bloemen.
Op een bankje aan de zijkant
mijmert Natalia. Ze is 80 en laat
haar identiteitsbewijs zien als ze
ongeloof ziet bij de Nederlandse
journalist. Ex-docent natuurkun
de aan een middelbare school. Ze
spreekt Frans en verontschuldigt
zich voor haar 'versleten kennis',
ze is al twintig jaar gepensio
neerd. Ze somt op: 1. Staalfabrie
ken en mijnen. 2. Amsterdam, Rot
terdam. 2. Rembrandt, Van Gogh
3. Kaas 4. Thlpen 5. Dapper volk te
gen het water en Duitsers 6. Een
koningin.
Kent ze koningin Maxima?
Nee. Wel die vorige. Ze kijkt op
als ze hoort dat Nederland inmid
dels een koning heeft plus een Ar
gentijnse koningin. „Is ze goed?",
vraagt Natalia dan onverwacht.
„Als ze goed kan besturen kan ze
beter naar Argentinië gaan. Daar
hebben ze haar harder nodig dan
in Nederland, denk ik."
De dag eindigt bij 'WIJ', een bu
sinessclub van vrouwen. Velieva
stelt de bekende vraag. Antwoord:
1. Tulpen 2. Haring 3. Hasj. De
meeste leden zijn weieens in Ne
derland geweest. Voorzitter Hele
na Samsonava denkt dat er min
der verschil is tussen de ambities
van haar club en wat Nederlandse
vrouwen willen dan tussen beide
landen. „Wij vrouwen werken
hard en daarnaast denken we aan
de toekomst. Dat doen vrouwen
meer dan mannen. Ook in Neder
land, weet ik zeker."
Wat vinden Bekende
Nederlanders (met een
Oekraïne-link) van het
referendum? Vandaag:
Jort Kelder
Zijn kritiek op het associa
tieverdrag steekt tv-ma-
ker en financieel journa
list Jort Kelder (51) niet
onder stoelen of banken.
„De financiële kant is mijn groot
ste probleem. En niemand kijkt
daarnaar! Oekraïne kan poten
tieel het nieuwe Griekenland wor
den. De handel tussen Oekraïne
en Rusland is zo goed als stilge
legd. Daarom moesten de Europe
se Unie en het IMF al 30 miljard
euro in het land steken. En daar
zit óók Nederlands geld bij. Het
gaat rechtstreeks naar de oligar
chen."
„Dat zijn zo'n veertig man, veer
tig rovers, die de macht in Oekraï
ne in handen hebben. Zij hebben
voor een roebel en een ei de voor
malige staatsbedrijven gekocht en
zijn daar rijk mee geworden. Die
politieke elite maakt de dienst
uit. Die gaat niet met alleen
goede voornemens zo
maar weg. Het is naïef
van de EU om dat te den
ken. Als een land geen
goed bestuur heeft, kun
je er geen goed geld naar
toe brengen. Vergeet ook
niet dat dit land ook in oor
log is met Poetin. En nu
zeg ik niet dat we
op de knieën
moeten voor
Poetin - be
slist niet - maar het land is wel
verscheurd. Dat moet eerst opge
lost worden."
„Zo zwart-wit is het niet. Kijk,
die meisjes in hun hippe H&M-
jackjes op het Maidanplein gun
ik het allerbeste. De homo's
daar ook. Als het een puur
handelsverdrag - we
schrappen de handelsbar
rières - zou zijn, zou ik te
kenen bij het kruisje."
„Dan moeten ze
hun eigen ver
drag nog
maar eens
lezen. Impliciet staat integratie
daar óók in. Ik denk dat het drie,
vier jaar duurt en dan is het land
kandidaat-lidstaat. En dan gaan
de geldsluizen pas écht open.
Kijk naar Polen. Dat heeft sinds
het EU-lid is al 100 miljard euro
van Europa gekregen."
„Zo werkt het in de wereldpoli
tiek niet. Er zijn mensen in Brus
sel die gezegd hebben dat ze er
voorstander van zijn dat Oekraï
ne bij de EU komt. Die mensen
willen uit een soort blind idealis
me de EU tot Kazachstan oprek
ken. En Oekraïne wil het ook.
Wat heb ik daar dan nog aan toe
te voegen?"
WOENSDAG 6 APRIL 2016
Holland? Ver van Odessa
Foto boven: Studenten van de marineopleiding. Rechtsboven: Reporters van Kanaal 7, de lokale tv in Odessa. Rechtsonder: Violetta Velieva in de bloemen-
zaak van een oud-collega, foto V. Pavlychkoto
door Hanneke Keultjes
Wat is uw bezwaar tegen dit
verdrag?
Wie zijn dat?
Duidelijk. U bent tegen het verdrag.
Zegt het kabinet niet keer
op keer: dit is een
handelsverdrag?
Premier Mark Rutte zegt: we
hebben vetorecht dus dat gaat
niet gebeuren.