cÉa. I
a I
EPZ maakt werk van Fukushima-maatregelen
Coördinator terrorismebestrijding bepaalt inzet militairen
A |:jj
fs
Ook zonder gewapende militairen aan de
poort is het nucleaire deel zwaar beveiligd
ZEELAND 3
Pk! t
Vijf veiligheidsringen rond kerncentrale (oplopend) O O O O
De maatregelen behelzen met
name verbetering van noodvoor
zieningen in het geval de elektrici
teit uitvalt. Zes maatregelen zijn
noodzakelijk om Borssele 'Fuku-
shima-proof te maken. Dat gaat
om het automatisch inschakelen
van reserve-noodwaterkoelsyste-
men, onder meer om het splijtstof
bassin na een incident koel te hou
den. Normaal gebeurt dat handma
tig, maar als dat niet mogelijk is,
worden de koelsystemen straks au
tomatisch ingeschakeld.
Verder plaatst EPZ een extra
batterij op het tweede nood-
stroomnet. Daardoor kunnen klep
pen worden geopend om stoom af
te blazen als alle wisselspanning
is uitgevallen. Tevens kunnen
straks de afsluiters van regel- en
koelsystemen ook vanuit de reser-
ve-regelkamer worden bediend.
Een andere 'Fukushima'-maat-
regel is een nieuwe aansluiting
die het mogelijk maakt met mo
biele pompen de kernreactor te
koelen. Ook laat EPZ twee extra
aansluitpunten voor een mobiele
dieselgenerator monteren. De ge
nerator kan worden opgestart als
alle andere noodstroomvoorzie-
ningen zijn uitgevallen. Verder
modificeert de exploitant het koel
systeem van het splijtstofopslag-
bassin. Daarnaast wil EPZ ook de
buitenkant van het reactorvat kun
nen koelen. Bij een nucleair onge
val kan straks water uit twee bron
nen (reactorput en reservesys
teem) worden benut om het vat
koel te houden. Dat voorkomt of
De nieuwe Kernenergiewet
vergunning van EPZ is vanaf
vandaag in te zien bij de
gemeente Borssele.
vertraagt het doorsmelten van het
reactorvat.
Ook komt er een tweede aan
sluiting op het landelijke
38okV-elektriciteitsnet. De start
en hoofdvoeding van de kerncen
trale zijn nu door vier elektrici-
teitsmasten verbonden met het
i5okV-schakelstation van lande
lijk netbeheerder Tennet.
Het verbeteringspakket komt
voort uit 1. de veiligheidsevaluatie
die EPZ elke tien jaar houdt en i.
uit de stresstest waaraan 140 kern
centrales in Europa na de nucleai
re ramp in het Japanse Fukushima
zijn onderworpen. Borssele werd
vervroegd geïnspecteerd. De kern
centrale kwam goed uit de stress
test, maar er volgde wel een serie
noodzakelijke acties uit om de
kerncentrale nog veiliger te ma
ken. Een aantal - bijvoorbeeld de
kerncentrale minder kwetsbaar
maken voor overstromingen - is al
uitgevoerd. Vorig jaar constateer
de een onderzoeksteam van de in
ternationale atoomwaakhond
IAEA dat EPZ de resterende, nood
zakelijk geachte veiligheidsmaatre
gelen te traag uitvoert. EPZ zet nu
een flinke stap door 35 maatrege
len en honderden klussen uit te
voeren tijdens de onderhouds-
stops in 2016 en 2017.
In de nieuwe ontwerpvergun-
ning zijn de maatregelen en eerde
re vergunningen samengebald. De
ontwerpvergunning kan vandaag
worden ingezien bij de gemeente
Borsele en de nucleaire toezicht
houder ANVS in Den Haag.
meters dikke betonlaag is
de buitenste laag van de
kerncentrale.
De nachtmerrie van el
ke beveiligingsdienst is dat
de eigen medewerkers
zich tegen hun werkgever
keren. Of dat ze daartoe ge
dwongen worden. Scree
ning van eigen personeel
is daarom van groot be
lang. Dat behoort bij EPZ
uiteraard bij het beveili
gingsplan.
Terreurverdachten
Een incident in een van
de kerncentrales van Doel
in 2014 onderstreept het
belang van het goed door
lichten van de eigen men
sen. Een medewerker van
Doel had toen opzettelijk
smeerolie uit een stoom
turbine laten weglopen.
Volgens het hoofd van de
Belgische terreurbestrij
ding waren terroristen
hier mogelijk verantwoor
delijk voor. In februari van
dit jaar kreeg de Belgische
politie een video in han
den waarop te zien was
hoe terreurverdachten een
topman uit de nucleaire
sector bespioneerden.
Het beveiligingsplan, in
clusief aanvallen door
hackers, van EPZ voldoet
aan de eisen van de over
heid en de Nationaal Coör
dinator Terrorismebestrij
ding in het bijzonder. Dat
betekent dat alle scenario's
en acties daarop in beeld
zijn, dus ook van een aan
val vanuit de lucht. Regel
matig worden die scena
rio's geoefend.
EPZ bepaalt niet zelf
hoe zwaar de beveiliging
dient te zijn. De Nationaal
Coördinator Terrorismebe
strijding stelt het drei
gingsniveau vast. Die ni
veaus zijn: minimaal, be
perkt, substantieel en kri
tiek.
Voor Borssele is het drei
gingsniveau al een hele
tijd 'substantieel'. Of en
wanneer militairen rond
de kerncentrale moeten
worden geplaatst, bepaalt
de nationaal coördinator,
niet de directie van de
kerncentrale.
Voor terroristen zijn ge
makkelijkere doelen dan
een kerncentrale te vin
den. Maar dat betekent
niet dat ze er niet aan den
ken. Waakzaamheid blijft
geboden. De politie vond
ruim tien jaar geleden bij
de Hofstadgroep een 'plat
tegrond' van de centrale in
Borssele. En ook de video
die in België werd gevon
den laat zien dat terroris
ten een ongezonde belang
stelling hebben voor nucle
aire installa
ties.
waakhonden inzetten. De
ringen dicht bij het nucle
aire deel kom je normaal
gesproken niet door. In
2005 lukte het actievoer
ders van Greenpeace nog
op de bol te klimmen,
maar sinds de toegenomen
terroristische dreiging zijn
de beveiligingsmaatrege
len zo opgeschroefd dat
geen milieu-activist nog
tot het nucleaire deel kan
doorstoten.
Detecteren, vertragen
en reageren, luidt de bevei-
ligingstrits bij EPZ. De be
veiligingsmedewerkers
zijn namelijk zelf onbewa
pend. Volgens de wet mag
dat niet. Dus moeten ze bij
een eventuele terroris
tische actie wachten op po
litie of mili
tairen.
Vier jaar
geleden is
de beveili
ging ver
der opge
schroefd.
Om een
voor
beeld
te noemen: de toegang tot
het nucleaire gedeelte
wordt geregeld met hand
palmscanners.
Wat als terroristen de
kerncentrale met een vlieg
tuig willen aanvallen? Be
staat de kans dat radioac
tief materiaal ontsnapt als
een groot verkeersvlieg
tuig bovenop de bol te plet
ter stort?
De kans is bijzonder
klein, bezweren deskundi
gen. De kerncentrale is als
een Russische matroesj-
ka-pop waarin elk poppe
tje weer een kleiner poppe
tje bevat. Het kleinste pop
petje is in dit geval de
splijtstof waaromheen een
porseleinen mantel zit.
Meerdere van deze porse
leinen tabletten zitten op
gestapeld in gesloten splijt
stofstaven, die op hun
beurt geplaatst zijn in het
reactorvat, dat zich in een
betonnen bunker bevindt.
Het hele nucleaire systeem
is opgesloten in een centi
meters dikke stalen bol.
Het reactorgebouw
met zijn
deci-
Nee, er lo
pen geen
zwaarbe
wapende
militairen
rond de
kerncentrale in Borssele.
Desondanks zal het nie
mand lukken om onbe
spied de toegangspoort of
de hekken rond het
EPZ-complex te naderen.
Automatische camera's
houden de omgeving in de
gaten.
De beveiliging van EPZ
heeft indringers al ver bui
ten het complex in de
smiezen. Je identiteit
wordt ontrafeld, je antece
denten en mogelijk wordt
je persoonlijke digitale ver
keer onderschept.
De kerncentrale is een
haast onneembaar fort.
Vijf veiligheidsringen zijn
rond de kerncentrale ge
trokken. De eerste ringen
zijn bedoeld om indrin
gers te ontdekken en ver
volgens te vertragen. Ach
ter de schermen neemt de
beveiliging dan al maatre
gelen. Ook kan het
EPZ-beveiligings-
team
WOENSDAG 6 APRIL 2016
Kerncentrale haast
onneembare veste
door Frank Balkenende
BORSSELE. EPZ voert de komende
anderhalfjaar 35 maatregelen uit
die de nucleaire veiligheid van de
kerncentrale Borssele moeten ver
hogen. Ze leiden tot een wezenlij
ke verandering van het ontwerp.
Daarom is er een nieuwe Kernener
giewetvergunning aangevraagd en
verleend. Die ligt vanaf vandaag ter
inzage.
door Theo Giele
en Frank Balkenende
