12 NIEUWS
Extra geld voor
poolonderzoek
Harry F.: 'Ik ben
geen fraudeur'
Van Rey wil pluim, geen straf,
want: 'Ik ben zo behulpzaam'
Eerder schade
bij zwarte auto's
Weer schokt een
zelfdoding de Nederlandse
literaire wereld. Na de
zelfverkozen dood van
dichter Rogi Wieg en
schrijver Joost
Zwagerman, volgde
journalist/dichter/
presentator Wim Brands.
erbrand Bakker
rouwt. Om Jasper,
zijn hond die drie
weken geleden
overleed. En om
Wim Brands, de
dichter en presentator van het
tv-programma Boeken, die maan
dag zelfmoord pleegde.
Bakker, romanschrijver en zelf
bekend met depressieve klachten,
kende Brands 'een beetje uit het li
teraire wereldje'. Hij is geschokt,
natuurlijk. Weer kiest een promi
nent figuur uit 'zijn' kring zelf
voor de dood. Of, beter misschien:
weer werd een collega van hem
door een ernstige depressie tot
zelfmoord gedreven. Net als Joost
Zwagerman, vorig jaar. En vlak
daarvoor diens vriend, dichter Ro-
gi Wieg.
Bakker (53): „Ik moet bij Wim
vooral denken aan de eenzaam
heid die hij gevoeld moet hebben.
Ik begrijp dat het bij hem tamelijk
snel gegaan is. Mensen kunnen
hun depressies zo goed verbergen,
dat de buitenwereld niets door
heeft. Ik was student in Leeuwar
den, een jaar of 18 en dacht: vol
gens mij ben ik gewoon gek. Maar
als ik mijn mond hou, dan heeft
niemand het in de smiezen. Wat
ik voelde klopte gewoonweg niet.
Ik zie me nog in de bus zitten, op
de Afsluitdijk. Hartje winter, ijs,
sneeuw. En ik was echt overtuigd
dat het zomer was. Dat maakt een
zaam hoor, die gedachten."
Nogal wat auteurs bewaarden
hun laatste woorden in een af
scheidsbrief, vlak voor de suïcide.
Virginia Woolf vulde in 1941 de
zakken van haar kleding met ste
nen en verdronk zichzelf in een ri
vier. Ze was - niet voor de eerste
maal - depressief en schreef haar
man: 'Ik heb het gevoel dat ik
weer gek word'.
Twintig jaar later stak Ernest
Hemingway thuis zijn favoriete,
dubbelloops jachtgeweer in zijn
mond en haalde hij de trekker
over. Ook hij was ernstig depres
sief.
Krijgen, zoals de Amerikaanse kli
nisch psychiater Alan Manevitz be
weert, zoveel schrijvers met een
depressie te maken vanwege het
isolement dat kleeft aan hun vak?
Opgeteld bij het meevoelen met
hun personages? En de afwijzin
gen bij uitgeverijen en kritiek van
redacteuren?
Bakker: „Daar kan ik me heel
weinig bij voorstellen, dat dit vak
schrijvers depressief maakt. Ik ken
geen gelukkiger momenten dan
wanneer ik schrijf. En dat isole
ment, het meevoelen en de afwij
zingen, zijn allemaal factoren van
buitenaf. Daar wordt een mens
niet depressief van. Neem de dood
van mijn hond Jasper: dat maakt
me vreselijk verdrietig, daar loop
ik al weken om te huilen. Maar
dat is niet te vergelijken met de
pressieve klachten. Die komen
van binnenuit, ik geloof echt dat
het een chemisch proces is."
De auteur van onder meer Bo
ven is het stil en De omweg draait
het liever om. Schrijven maakt
niet depressief, maar de kans dat
een depressief mens schrijver
wordt is wel sterk aanwezig.
„Schrijven is voor hen juist een
enorme hulp. Al die onbegrepen
gevoelens kun je op die manier
toch uiten. Dat is een depressie:
vechten tegen iets dat je zelf ook
niet begrijpt. Bij de vier romans
die ik tot nu toe geschreven heb
kwam ik er achteraf achter dat de
hoofdpersonages met depressieve
klachten rondlopen. Dat kan geen
toeval zijn."
Met Bakker gaat het de laatste
vier jaar stukken beter, dankzij de
juiste antidepressiva. Suïcidale nei
gingen heeft hij nooit gehad. „Ik
ben vooral een angstdepressieve-
ling. En alleen al het nadenken
over een zelfmoordpoging zorgt
voor nog meer angst, dus dat doe
ik maar niet."
Hij veegde alle ervaringen met
depressie op en schreef er zijn
nieuwe boek over, dat volgende
maand verschijnt. Titel: Jasper en
zijn knecht. „Want in onze relatie
was ik niet de baas, maar wees Jas
per de weg. En ik volgde hem."
Het wetenschappelijk onderzoek
op de Noord- en Zuidpool krijgt
een extra financiële impuls van
2 miljoen euro. Dat heeft minister
Bert Koenders (Buitenlandse Za
ken) gisteren aan de Tweede Ka
mer laten weten. Er gaat van 2016
tot en met 2020 jaarlijks 4,1 mil
joen euro naar dit onderzoek.
„Vanwege het belang van dit unie
ke gebied en vanwege de directe
gevolgen die Nederland kan erva
ren door de stijging van de zeespie
gel is het goed dat we er een schep
je bovenop gaan doen", aldus
Koenders. Duurzame ontwikke
ling en bescherming van natuur
en milieu staan centraal in het po
laire beleid van het kabinet.
De 68-jarige Harry F. uit Wierden
speelt een centrale rol in het on
derzoek naar miljoenenfraude bij
dierenhulporganisaties. Dat blijkt
uit onderzoek van deze krant in
Nederland en Duitsland. F. be
schouwt zichzelf ook als hoofdver
dachte, maar zegt onschuldig te
zijn. Hij denkt dat justitie bezig is
met een hetze: „De Belasting
dienst wil af van goede doelen,
omdat ze zo miljoenen mislopen."
Justitie ziet het anders en ver
moedt dat bij vier stichtingen
ruim 90 procent van de donaties
in eigen zak is gestoken. F. is me
de-oprichter van twee ervan en ei
genaar van het promotiebureau
dat donateurs werft.
De tweede dag van de strafzaak te
gen Jos van Rey draait rond het
verwijt van verkiezingsfraude. „Ik
vind eigenlijk dat ik een compli
ment verdien, omdat ik zo behulp
zaam ben."
De dag begint met een meevaller
voor Jos van Rey. Het Openbaar
Ministerie zet een dikke streep
door zo'n 15 van de 35 gevallen
van verkiezingsfraude die het de
gewezen wethouder voor de voe
ten werpt. Bij nader inzien is het
verzamelen van dit type volmach
ten toch niet strafbaar. Ondanks
het geschrap blijft de verdenking
van het ronselen van stemmen
overeind staan, stelt het OM. Van
Rey heeft ook - met anderen - vol
machtformulieren valselijk inge
vuld. In strijd met de wet hebben
niet de volmachtgevers de naam
van de gemachtigde ingevuld,
maar is dit door Van Rey geregeld,
beweert justitie.
De verkiezingsfraude is slechts
een 'feitje' op de dagvaarding, oor
deelt rechtbankvoorzitter Jacco
Janssen, die zich dan ook verbaast
over de boosheid waarmee de ver
dachte op de verwijten reageert.
„Juist hier ben ik zo boos over om
dat het bewijst dat Barbertje moet
hangen. Ze zoeken me", verklaart
een emotionele Van Rey. Verder
valt hij in herhaling met zijn stel
ling dat wat hij heeft gedaan 'over
al gebeurt'.
Automobilisten met een zwarte
auto zijn duurder uit dan de bezit
ters van een rode auto. Hoe dat
kan? Zwarte auto's lopen een gro
ter risico op schade of diefstal,
luidt de verklaring van een aantal
verzekeraars. De Consumenten
bond vindt het niet te verkopen.
Na alle wilde verhalen over 'duur
dere' rode auto's wilde de consu
mentenorganisatie weieens uitzoe
ken of de kleur daadwerkelijk van
invloed is op de verzekeringspre
mie. Wat blijkt? Niet de rode auto,
maar de zwarte is het duurst om
te verzekeren. De kleur blijkt dus
wel degelijk van invloed.
Het verschil kan zelfs oplopen tot
wel 10 procent.
'Schrijven maakt
niet depressief,
het helpt juist'
door Jeroen Schmale
I
DEN HAAG
WIERDEN/HANNOVER
ROTTERDAM
UTRECHT
Schrijver Cerbrand Bakker (links,
grote foto) rouwt om zijn collega's
Joost Zwagerman, Rogi Wieg en de
maandag overleden Wim Brands. Zelf
heeft Bakker ook depressieve klach
ten. foto's Marco Okhuizen, Ivo van der
Bent, Kippa en Freek van Asperen
