Nibud-leerstoel om keuzes te onderzoeken
ECONOMIE 25
Aandelen van banken in de min
Mensen nemen vaak niet de gezondste financiële beslissingen.
Nu komt er onderzoek naar de redenen hiervoor.
-6,13 (-1,37%)
fl DAX30
9965,51
-81,10 (-0,81%)
17685,09 -31,57 (-0,18%)
0,01 (0,54%) 39,60
4385,06
Actuele beurskoersen op pzc.nl/beurs
De Europese effectenbeurzen zijn
gisteren met duidelijke verliezen
de handel uitgegaan. Op de laatste
handelsdag van een zeer bewo
gen kwartaal op de financiële
markten waren vooral bankaande
len uit de gratie.
In Amsterdam sloot de AEX-in-
dex 1,4 procent lager op 440 pun
ten. Unilever en ING behoorden
tot de sterkste verliezers met een
min van 2,3 en 2,2 procent.
Sterkste stijger was ArcelorMittal
met 3,3 procent. Het staalconcern
was de grootste verliezer van
2015, maar laat de laatste weken
herstel zien.
Een positief analistenrapport van
Berenberg, dat het aandeel op zijn
kooplijst heeft gezet, droeg giste
ren bij aan een koerswinst van 3,3
procent.
Memand met
problematische
schulden kost
de maatschappij
100.000 euro'
We sparen te
weinig en
maken te
gemakke
lijk schul
den. We
staan domweg te veel bloot aan
verleidingen. Bijzonder hoogle
raar Wilco van Dijk wil meer in
zicht in de mechanismes krijgen
via de bijzondere leerstoel 'Psycho
logische determinanten van eco
nomisch keuzegedrag'.
„We kunnen mensen vertellen
dat ze meer moeten sparen, maar
in de praktijk gebeurt het toch on
voldoende. 40 procent van de Ne
derlanders heeft geen buffer als
het financieel even tegenzit. Als
de wasmachine of de auto het be
geeft, dan sluiten ze een lening af
tegen een hoge rente. Het pro
bleem lijkt opgelost, maar dan ont
staan pas de problemen. Hoe we
die keuzes maken, daar willen we
meer zicht op krijgen."
„We zijn geen homo economicus,
maar homo sapiens. We nemen
beslissingen niet alleen op puur ra
tionele gronden, maar laten ons
leiden door emoties die we voelen
bij een bepaald product of wat on
ze buren ons erover vertellen. Ver
leiding speelt een grote rol."
„Soms zien mensen door de bo
men het bos niet meer. Ik neem
maar even het grote aantal zorg
verzekeringen als voorbeeld. Er
zijn meer dan vijftig verschillende
basisverzekeringen. Mensen laten
zich leiden door de goedkoopste
premie of besluiten juist op hun
handen te blijven zitten. Dan kun
je dertig pagina's aan polisvoor
waarden meesturen, maar die le
zen mensen gewoonweg niet.
„Als we meer kennis krijgen over
hoe bepaalde financiële keuzes ne
men, dan kunnen we consumen
ten helpen om die verleidingen en
impulsen beter te weerstaan. Dat
is wat we willen: zorgen dat men
sen meer grip krijgen en finan
cieel gezond worden. Ik zal je een
voorbeeld geven: bij jongeren blij
ken de betalingsproblemen te zijn
afgenomen. De reden is dat veel
jongeren een app hebben waar
mee ze een paar keer per dag hun
banksaldo kunnen checken. Dat
geeft overzicht. Zo krijgen men
sen meer grip op hun eigen finan
ciën."
„Aanbieders hebben een belangrij
ke taak om financiële keuzes be
hapbaar te houden. Het beperkte
aanbod van hypotheekvormen is
een mooi voorbeeld. Er zijn nu
nog maar twee opties: lineair of
annuïteiten. Vroeger kon je een af-
lossingsvrije hypotheek nemen,
zonder maar een cent af te lossen
op je hypotheek. Voor consumen
ten lijkt dat helemaal prima, maar
zij kijken alleen naar het nu en
niet wat dit over twintig of dertig
jaar betekent."
„Financieel dienstverleners zijn
zich wel meer gaan realiseren dat
zij moeten werken aan een duur
zame relatie. Het belang van de
consument is ook het belang van
een bedrijf. En niet alleen bedrij
ven, de hele maatschappij is erbij
gebaat dat mensen financieel ge
zond zijn."
Mensen met financiële proble
men ervaren veel meer negatieve
emoties. Als problemen zich opsta
pelen, kunnen mensen zich ziek
gaan melden, krijgen ze psychi
sche en fysieke problemen, en
kunnen uiteindelijk in de schulds
anering belanden. Iemand met
problematische schulden kost de
maatschappij 100.000 euro."
„Mensen zijn gemaksdieren. Ver
keerde dingen zijn vaak het ge
makkelijkst. We moeten ernaar
toe dat dingen die wél goed voor
ons zijn, makkelijker worden."
VRIJDAG 1 APRIL 2016
H DOW JONES
CAC 40
EURO/US DOLLAR
OLIE
0,34 (0,87%)
12.000
19.500
6.000
60,00
-a:
10.500
5.250
I I /'O
45 00
9.000
16.500
4.500
360.0
7.500
15.000
3.750
1,040
15,00
feb mrt
okt nov dec jan
okt nov dec jan feb mrt
naam
sk
omzet
Ijdatum
Ij
hj
hj datum
winst p/a
Aalberts
30,49
-0,73
6196344
29-09-15
24,85
31,92
17-12-15
1,50
ABNAMR0
18,01
0,311
13844506
12-02-16
15,23
21,00
04-01-16
2,05
Aegon
4,83
Hl -1,43
33546220
12-02-16
4,04 w
7,65
14-04-15
0,29
Ahold
19,77
M -1,08
77702611
24-08-15
15,90
21,20
03-03-16
1,04
Akzo Nobel
59,90
-0,78
47464799
12-02-16
49,91
75,45
13-04-15
3,93
Altice
15,66
-1,94
31113060
14-12-15
9,98
35,80
22-06-15
0,00
ArcelorMittal
3,98
3,27
1 95642308
11-02-16
2,01
r 8,24
15-05-15
-3,28
ASML
89,28
1 -0,01
109196963
24-08-15
70,25
104,85
28-05-15
3,74
Boskalis
34,55
-1,40
23305355
09-03-16
30,01 v
49,21
20-08-15
3,54
DSM
48,34
H -1,20
32122305
29-09-15
38,71
v 55,37
26-06-15
0,50
Gemalto
64,97
-0,73
22651428
08-01-16
50,15
85,35
26-06-15
1,54
Heineken
79,65
-1,39
44563760
24-08-15
64,54
85,90
20-11-15
3,30
ING
10,63
-2,16
209099000
11-02-16
9,19
16,00
20-07-15
1,04
KPN
3,68
1 -0,11
37862995
24-08-15
3,01
3,71
23-03-16
0,12
NN Group
28,76
-1,59
28720203
29-06-15
24,51
w 33,60
25-11-15
1,68
Philips Koninklijke
25,04
-0,36
80253475
29-09-15
20,48
w 28,00
27-04-15
0,43
Randstad
48,71
H -0,95
25716677
11-02-16
41,33
r 64,99
05-08-15
2,83
RELX
15,35
-2,11
64011219
24-08-15
12,64
v 16,75
03-12-15
0,65
Royal Dutch Shell A
21,34
-1,79
158619477
21-01-16
16,53
w 29,50
21-04-15
0,23
SBM Offshore
11,18
-i,63
9373655
24-08-15
8,71
13,80
04-11-15
-0,15
TNT Express
7,89
0,011
14600460
01-04-15
5,86
v 7,93
03-02-16
-0,09
Unibail-Rodamco
241,80
H -1,31
87486473
12-02-16 212,05
w 257,85
30-10-15
23,70
Unilever Cert.
39,391
-2,33
185238942
24-08-15
32,86
w 42,84
03-12-15
1,69
Vopak
43,77
H -1,14
14919918
29-09-15
34,01
54,32
10-04-15
2,21
Wolters Kluwer
35,08
U -2,05
35728241
09-07-15
25,51
w 35,87
30-03-16
1,42
Air France-KLM
Aperam
Arcadis
ASMI
BAM
BESI
Corbion
Delta Lloyd
Eurocomm. Prop.
Flow Traders
Fugro
GrandVision
IMCD
Intertrust
NSI
OCI
PostNL
Sligro
TKH
TomTom
USG
Vastned
WDP
Wereldhave
sk
8,36
33,56
16,391
39.37
4.16
24,09
20.87
4,08
41,13
40,79
16.88
36,99
25,05
32,87
19,60
4.17
17,21
3,58
34,43
37,63
8,58
17.38
39,34
83,55
49,15
omzet Ijdatum
hj hj datum winst p/a
0,75
0,78
0,111
0,95
1,45
I -0,93
1,09 I
I -0,89
I -1,06
I -0,76
I -0,69
3,40 I
0,511
1,09 I
I -2,10
I -1,32
0,00
0,051
0,361
0,06 1
I -0,28
I -0,89
I -1,02
18178490
11248980
3572573
5610056
8450312
5925448
2277144
22397863
2606578
1190088
8435357
4555991
2275700
I 4705178
289382
1143517
7067967
8213921
146306
2483407
7201235
4818669
4036564
1140287
5414692
24-08-15
29-09-15
02-02-16
24-09-15
16-06-15
24-09-15
08-06-15
11-02-16
10-06-15
10-07-15
11-02-16
01-04-15
18-06-15
24-09-15
15-10-15
02-10-15
09-02-16
03-11-15
20-01-16
12-02-16
01-04-15
13-10-15
09-02-16
17-06-15
12-02-16
5,52 -
22.08 -
11,23 -
27,21 -
3,30 -
11,92 -
17,07
2,84 -
35,10 -
33,70 -
10,04 -
22,00 -
20,96 -
29,17 -
15,32 -
3,43 -
13.09 -
2,86 -
31,03 -
29,45 -
7,05 -
11,32 -
36,40 -
62,90 -
43,82
8,84
40.12
31,37
46,30
5,22
31,42
23.13
14,06
44,20
51,59
27,20
60,55
27,80
37,19
20,42
4,42
32,70
4,87
37,54
40,52
12,44
17,42
48,74
84,62
65,25
02-03-16
13-05-15
14-04-15
02-06-15
04-11-15
13-04-15
12-11-15
14-04-15
23-10-15
02-02-16
16-04-15
17-12-15
05-01-16
20-04-15
28-12-15
21-04-15
06-08-15
07-04-15
02-04-15
06-08-15
07-12-15
31-03-16
13-04-15
30-03-16
13-04-15
0,39
1,63
1,20
2,44
0,18
1,29
1,33
0,56
2,36
2,09
-4,40
-3,32
0,84
1,20
0,12
0,45
2,07
0,41
1,83
2,07
0,08
0,25
1,93
7,87
0,69
AANDEEL VAN DE DAG
AANDELEN TOP-10
Grootste stijgers
Grootste dalers
Meest verhandelde
naam
sk
+/-
naam
sk +/-
naam
sk
omzet
Macintosh
0,02
0,01100,00
Inverko NV
1,25 -0,28-18,24
ArcelorMittal
3,98
95642308
R&S Retail Group
1,75
0,15
9,38
Yatra Capital
5,22 -0,48 -8,42
ING
10,63
209099000
IEX Group
3,85
0,24
6,65
Lavide Holding
0,80 -0,06 -6,98
KPN
3,68
37862995
HAL Trust
174,58
8,59
5,18
Eurocastle
5,27 -0,39 -6,89
Royal Dutch Shell
21,34
158619477
Brill
25,25
1,17
4,86
Van Lanschot
18,58 -0,82 -4,23
Aegon
4,83
33546220
TIE Kinetix
10,91
0,51
4,86
Ajax
8,38 -0,27 -3,09
Delta Lloyd recht
1,22
8250867
Fagron
5,80
0,25
4,45
Heijmans
8,28 -0,22 -2,58
Unilever Cert.
39,39
185238942
Kiadis Pharma
10,49
0,39
3,81
Unilever
39,46 -0,97 -2,39
RELX
15,35
64011219
Ctac
2,24
0,08
3,70
Unilever Cert.
39,39 -0,94 -2,33
Ahold
19,77
77702611
ArcelorMittal
3,98
0,13
3,27
ING
10,63 -0,24 -2,16
Philips Koninklijke
25,04
80253475
AB InBev
Air Liquide
Allianz
Anglo American
AstraZeneca
AXA
Banco Bilb.Viz.-
Banco Santander
Barclays
sk +/-
18,74 -0,15
109,25 -2,05
98,89 -2,06
142,95 -1,60
552,10 16,40
naam sk
■0,79 Deutsche Bank 14,95
-1,84 Deutsche Post 24,42
-2,04 Deutsche Telekom 15,78
-1,11 DiageoPIc 1881,50-
3,06 E.0N 8,44
459,80 -4,50
20,69 0,04
5,84 -0,11
3,87 -0,10
150,00 -1,65
-0,97 EDF
0,19 Engie
-1,80 ENI
-2,57 Ericsson B
-1,09 Generali
+/-
-0,21
-0,58
-0,17
■14,50
-0,23
9,86
13,64
13,30
81,30
13,03
-0,28
-0,20
-0,22
-0,45
-0,13
BASF 66,30 -0,82 -1,22 GlaxoSmithKline 1412,00 0,00
Bayer 103,30 -0,10 -0,10 HSBC Holdings 433,90 -3,15
BMW 80,70 -1,41 -1,72 L'Oréal 157,45 -3,25
BNP Paribas 44,23 -0,22 -0,49 Lloyds Banking 68,02 0,22
BP 350,15 -5,40 -1,52 LVMH 150,50 -4,00
BT Group
Carrefour
Credit Suisse
Daimler
Danone
440,50 -5,60
24,18 -0,22
13,61 -0,13
67,37 -0,56
62,51 -1,04
-1,26 Munich Re
-0,90 Nest Ié N
-0,95 Nokia Oyj
-0,82 NovartisN
-1,64 Novo Nordisk B
178,75
71,85
5,23
69,70
355,20
-0,90
-0,40
-0,11
-0,35
-2,80
naam
Orange
RDS'A'
Rio Tinto
Royal Bank of
RWE
SABMiller
Saint-Gobain
Sanofi
SAP
Siemens
sk +/-
15,40 -0,20
1684,00 -22,50
1955,50 -17,50
222,70 -1,00
11,38 -0,01
4256,00 -3,00
38,73 -0,01
70,86 -0,41
71,10 -0,06
93,15 -0,18
Telecom Italia
Telefonica
Tesco
Total
UBS Group AG
ÜniCredit
Vivendi
Vodafone
Volkswagen
Zurich Insurance
0,95 -0,01
9,85 -0,22
191,80 -1,95
40,06 -0,92
15,49 -0,32
3,17 -0,10
18,48 -0,45
221,20 -1,30
127,55 -1,35
223,30 1,00
-1,25
-1,32
-0,89
-0,45
-0,09
-0,07
-0,01
-0,58
-0,08
-0,19
-0,63
-2,21
-1,01
-2,24
-2,02
-3,06
-2,38
-0,58
-1,05
0,45
VALUTA
Amerikaanse
Australische
Canadese dollar
Engelse pond
Israëlische Shekel
Japanse Yen
Turkse lira
Zwitserse frank
VERKLARING
GRONDSTOFFEN
aankoop
1,26
1,63
1,62
0,87
1,29
0,73
verkoop sk slotkoers, ho hoog, la laag,
105 verschil t.o.v. slotkoers vorige dag,
ydt% verschil t.o.v. slotkoers vorig jaar,
Ij laagste koers afgelopen 12 mnd,
Ij datum datum laagste koers afgel. 12 mnd,
hj hoogste koers afgelopen 12 mnd,
hj datum dat. hoogste koers afgel. 12 mnd,
141,02 112,12 jw inventariswaarde. AD nieuwsMedia
3,55 2,74 aanvaardt geen aansprakelijkheid voor
1,20 1,02 eventuele onjuistheden op deze pagina.
Bron koersen en grafieken: vwdgroup:
APX Elektriciteit
APXGas
ICE US Sugar-Roll
LME Copper Cash
London Brent Oil
London Gold Ï5.ÖÖ
Platina - 1e maand
Zilv. $-c./ons Lond.
22:12 uur +/-
27,61 -0,35-1,25
12,09 0,01 0,09
15,35 -0,52 -3,28
4855,50-84,50 -1,71
39,60 0,34 0,87
1237,00ÖJ50,06
976,60 12,30 1,28
15,38 0,00 0,00
Wilco van Dijk
bijzonder hoogleraar
foto Marco Okhuizen
m
Wat verkeerd is,
is 't makkelijkst
door Natasja de Groot
Budgetvoorlichter Nibud is initiatief
nemer. Is de leerstoel echt nodig?
Waarom nemen we volgens u soms
van die onverstandige beslissingen?
Is het ook niet een beetje eigen
schuld, dikke bult?
Dat is altijd zo geweest, gaat dat ooit
veranderen?
Moeten verzekeraars, banken of an
dere partijen niet gewoon eerlijke
producten maken?
Die vereenvoudiging is er gekomen
dankzij de overheid en de toezicht
houder...
Want?
Wat moet er volgens u gebeuren?
