'Verdrag
is een kans
op succes'
ZIJN NATIONALISTEN
NIEUWS 13
zegt Irina, een twintiger. Ze doelt
op het feit dat Oekraïne toch heus
pas sinds 1991 onafhankelijk is.
Daarvoor altijd overheerst door Po
len, Turken, Oostenrijkers, Roeme
nen Tataren en noem maar op. En
in de vorige eeuw gedwongen tot
foute keuzes, Stalin en Hitler die
het land (niet de mensen) alleen
maar nodig hadden vanwege de
landbouw. Dat mocht wel een
paar miljoen doden kosten. De
gruwelijke Jodenvervolging liep
daaraan parallel. De wolken aan
de hemel hier kunnen makkelijk
gecondenseerde tranen zijn.
Een vrouw huilt bij het portret
van een blonde knul. Blauwgele
linten rond het gebarsten glas.
'Helden sterven niet, onze vijan
den sterven', staat er op. Het is
laat in de avond, Maidan is bijna
leeg. Geen tolk in de buurt. Ze
stiefelt weg met haar handtasje.
Het zijn altijd de vrouwen die lij
den.
De volgende dag is ze terug,
vlak voor zonsondergang. Ze ver
vangt een door de wind van de
muur geblazen kaarshouder,
steekt een brief achter de fotolij st,
praat tegen het portret van de do
de jongen en dept haar ogen met
Een vrouw huilt bij
een portret. Blauwgele
linten rond het glas.
'Helden sterven niet,
onze vijanden sterven'
een zakdoek. Het verhaal van Ly-
bov Chukhan (57) is die Oekraïen
se mengeling van strijd, verdriet
en trots.
Ze kwam hier in 2014 eten en
drinken brengen voor de jongens
op de barricades. Daar leerde ze
de vrienden Volodymyr (29) en
Zhenya (19). De eerste, een docent
aan de universiteit, was prooi van
de sluipschutters, zegt ze. De
tweede, een student, sneuvelde
een dag later in een slag met
pro-Russische rebellen aan het
Oekraïense oostfront. 'Ik wil in Eu
ropa leven' scandeerden ze waar
schijnlijk samen met duizenden
anderen.
De regeringspropaganda deed
geloven dat er een staatsgreep
werd gepleegd door fascistische
groepen, neonazi's en voetbal
hooligans. „Die jongens hadden
daar niks mee te maken. Het wa
ren intelligente jongensze had
den veel licht in hun ogen", zegt
mevrouw Chukhan. Er was tus
sen hen een vriendschap ont
staan. Alsof ze haar zoons waren
geworden. „Ik heb een dochter, zij
stond ook op het plein. Gelukkig
bleef ze ongedeerd", zegt ze ter
wijl ze een kruisteken slaat.
Mevrouw Chukan, die sinds de
laatste revolte in de ziektewet
loopt en in paniek raakt van sire
nes, weet wat oorlog aanricht.
Haar man was nauwelijks ouder
dan Volodymyr toen hij sneuvelde
in Afghanistan in het - toen nog -
Sovjetleger. „Ik praat veel met Zhe
nya. Vertel hem wat er van ons
land is geworden. Dit is niet waar
om ze hier op dit plein demon-
streerden. Moest je daarvoor ster
ven, Zhenya?" In haar dromen
geeft hij soms antwoord, zegt ze.
Lybov Chukan weet van het re
ferendum in Nederland. „Wij zijn
half Europees, half Oekraïns",
zegt ze. En Rusland? Ze haalt haar
schouders op. Geen commentaar.
„Het is toch niet voor een Russi
sche krant?", vraag ze bezorgd aan
de fotograaf.
Ze heeft haar wens opgeschre
ven in de brief die achter de foto
van Zhenya is gestoken: 'Er zal
een tijd komen dat we een goed
land zijn'.
OEKRAÏNE-REFERENDUM 6 APRIL
Wat vinden Nederlanders
met een Oekraïne-link
van het referendum?
Vandaag:
Victoria Koblenko
Actrice Victoria Koblen
ko (35) verhuisde op
haar 12e van de Sov
jet-Unie - gebied dat
nu Oekraïne is - naar Nederland.
Hier studeerde ze politicologie
en Ruslandkunde.
„Dit verdrag is een kompas dat
richting aangeeft. Er wordt al
sinds 1998 over onderhandeld, in
2007 werd dat geïntensiveerd. De
gemiddelde Nederlander wéét
dit niet. Nu aan de noodrem trek
ken zou een paniekreactie zijn.
Vergeet niet dat Oekraïne hele
maal niet heeft gevraagd om
buurland te worden van de Euro
pese Unie. Door de uitbreiding in
Oost-Europa landen is het aan de
EU-grens komen te liggen."
„Absoluut. Men kan de plotselin
ge 'vijandige' houding niet rij
men met het tolerante imago van
Nederland."
„Alle seksistische opmerkingen
en beschuldigingen zeggen voor
al iets over degenen die ze gebrui
ken. Ze roepen vaak: 'ga terug
naar je land'.' Terwijl het de Ne
derlandse opvoeding is die me
heeft gevormd, niet die van de
Sovjet-Unie. Ik heb in Nederland
alle waarden geleerd: tolerantie
en diversiteit bijvoorbeeld. En ik
heb hier geleerd dat die waarden
niet bij een landsgrens ophou
den. Daarom gun ik ieder ander
land dezelfde waarden, mits het
volk aantoonbaar inspanningen
doet om vooruit te komen."
„Het verdrag is geen
toverstokje; geen ga
rantie voor succes.
Het is wel een nood
zakelijke voor
waarde voor een
kans op succes.
Maar als Oek
raïne zich niet
aan de voorwaarden van hervor
mingen houdt, legt dit verdrag
niet goed uit welke sancties daar
op staan. Terugdraaien van vrij
verkeer van goederen is een te
zwaar instrument, maar wat doe
je dan wel?"
„Het nee-kamp is succesvol
in het mobiliseren van onvre
de in de samenleving, dat
mag niet genegeerd worden.
Een 'nee' tegen Oekraïne be
vredigt dat ongenoegen
niet. Daardoor zou Oe
kraïne een te groot
offer moeten
brengen. Dat
voelt voor mij
amoreel."
Bezoekers uit alle windstreken
poseren fier met de Oekraïense vlag
voor de zuil van de Slavische godin
Bereginya.
VRIJDAG 1 APRIL 2016
door Hanneke Keultjes
Hoe kijkt u naar het associatiever
drag met uw geboorteland?
Leeft het Nederlandse referendum
over het verdrag ook onder uw fami
lie en vrienden daar?
Als u op Twitter het verdrag verde
digt, krijgt u daar nogal wat over u
heen. Is dat het wel waard?
U heeft gezegd dat u ook
kritisch bent. Wat is uw
kritiek op het akkoord?
Wat vindt u van de argumenten van
het nee-kamp?
