Elita had angstig voorgevoel over vliegveld
De Nationale Politie heeft nagelaten onderzoek te
doen naar aanslagpleger Ibrahim El Bakraoui.
AANSLAGEN BRUSSEL
14 NIEUWS
DEN HAAG. Een van de daders van
de Brusselse aanslagen blijkt juli
vorig jaar na een mislukte poging
om in Syrië te komen naar Neder
land te zijn gereisd.
Minister Ard van der Steur
(VVD, Veiligheid) wil niet zeggen
dat er fouten zijn gemaakt door
zijn diensten. „Met de kennis die
we toen hadden, is er volgens de
afspraken gereageerd." Toch zijn
er veel vraagtekens te plaatsen bij
het handelen van Nederlandse
diensten rond de Belgische El Bak
raoui, die zich dinsdag opblies op
luchthaven Zaventem.
De oppositie in de Tweede Ka
mer reageert fel, zij wil veel meer
opheldering over de kwestie tij
dens het debat dat komende dins
dag wordt gehouden.
El Bakraoui reisde in juli vorig
jaar naar de Turks-Syrische grens.
Zijn leven in België leek uitzicht
loos, zeker na jaren in de cel na
een mislukte overval in 2010, waar
bij hij met een kalasjnikov op
agenten had geschoten. De Turken
vermoeden dat hij zich in Syrië
bij jihadisten wilde aansluiten en
hielden hem tegen om hem uit te
zetten.
Voor El Bakraoui werd vervol
gens op zijn verzoek een vlucht ge
boekt naar Schiphol. Anders dan
gebruikelijk verzuimden de Tur
ken om hun Nederlandse politie
contact in Ankara te bellen dat er
een potentiële jihadist onderweg
was naar Nederland. Wel stuur
den ze een digitaal bericht naar de
ambassade, maar daarin stond
niet wat de reden van de uitzet
ting was.
De Nederlandse politiebeamb
ten kregen een dag later een tele
foontje van een Belgische collega
dat zij informatie hadden ontvan
gen dat El Bakraoui op dat mo
ment uitgezet werd. Hierop heeft
de Nederlandse beambte gekeken
of El Bakraoui internationaal ge
zocht werd, maar dat was niet het
geval.
Hoewel er vaak gebeld wordt
met de Turkse collega's bij dit
soort uitzettingen - veertig keer
in 2015 - liet de Nederlandse poli
tie na om bij de Turken te informe
ren waarom zij deze Belg hadden
uitgezet, of hij gevaarlijk was en
waarom hij uitgerekend naar Ne-
'Turkije en België
hebben steken laten
vallen, maar Nederland
probeert wel erg snel
het eigen straatje
schoon te vegen'
derland wilde.
Volgens Van der Steur zijn daar
mee geen fouten gemaakt. „Hij
was tegen die tijd waarschijnlijk
al doorgereisd en stond niet gesig
naleerd als gezochte misdadiger.
Er blijkt verder nergens uit dat
wij meer hadden moeten doen."
Turkije verklaarde gisteren nog
dat zij 'de Europese bondgenoten'
expliciet heeft gewaarschuwd dat
het om een jihadist ging. Bij Van
der Steur is daar niets van bekend,
zo reageerde hij gisteren. Dat Tur
kije heeft verzuimd voldoende te
waarschuwen, of dat België Ibra
him El Bakraoui op de opsporings
lijst had moeten zetten, wil hij
ook niet zeggen. „We hebben wel
aan de Turken gevraagd de infor
matie voortaan écht over te dra
gen." De minister wil niet zeggen
dat de Europese aanpak van het
delen van inlichtingen faalt. „Dat
is maar zeer de vraag. Of die ande
re landen meer hadden moeten
doen, is niet aan mij om te beoor
delen."
De situatie brengt het kabinet
wel in verlegenheid. Uitgerekend
gistermiddag gaf premier Mark
Rutte nog hoog op van de samen
werking van Europese inlichtin
gendiensten. Uit deze informa
tie-uitwisseling - al is het maan
den geleden - blijkt daar weinig
van, klaagt de oppositie.
„Turkije en België hebben ste
ken laten vallen, maar ook Neder
land probeert wel erg snel het ei
gen straatje schoon te vegen",
vindt GroenLinks-leider Jesse Kla
ver. „Als er iemand vanuit
Oost-Turkije wordt uitgezet, is
het niet te veel gevraagd dat onze
diensten de telefoon pakken en
bij Turkije en België informeren
om wat voor persoon dit gaat."
CDA-leider Sybrand Buma
spreekt van 'amateurisme'. „Hier
is veel misgegaan, ook aan Neder
landse zijde. De internationale sa
menwerking is zeer gebrekkig."
Ook PW-leider Geert Wilders
zit nog 'met duizend vragen'.
„Hoe lang was hij in Nederland?
Wat wisten de inlichtingendien
sten over hem? En waarom is er
niet opgetreden bij een bericht
waar 'very urgent' boven staat? On
begrijpelijk."
Dinsdagochtend, een uur
voor de aanslag, belde
Randell met Elita. Om
te horen hoe het met
haar ging. „Ze was al op het vlieg
veld in Brussel toen ik haar sprak
en zou om acht uur inchecken en
om tien uur vliegen. Ook die laat
ste keer dat ik haar sprak was ze
bang. Ze voelde dat er iets ergs
ging gebeuren. Verschrikkelijk dat
het waarheid is geworden."
Randell zit op een grote bank
in een appartement in de binnen
stad van Deventer. Naast hem zit
zijn broer Otis (32). Ze zijn om
ringd door vrienden, de woonka
mer zit stampvol. Er wordt ge
huild, geknuffeld, getroost. Om de
paar minuten gaat er een mobiele
telefoon af. Meestal familieleden
uit Liberia, uit Engeland, uit Ame
rika; allemaal vragen ze om het
laatste nieuws.
De radeloosheid van de broers,
de angst voor slecht nieuws, het
onmetelijke verdriet; het valt in
hun ogen te lezen. „We zijn dins
dag en woensdag in Brussel ge
weest, om Elita te zoeken", zegt
Randell, die woensdagnacht om
drie uur weer thuiskwam in De
venter. „We zijn in Brussel naar
ziekenhuizen geweest, maar die
worden zwaar bewaakt, daar kom
je niet in. We hebben wel lijsten
met namen van slachtoffers ge
zien, maar daar stond onze zus
niet op. Het is op dit moment
heel moeilijk om in Brussel te zoe
ken, eigenlijk heeft het niet zoveel
zin. Maar thuis zitten en niets
doen voelt niet goed, we willen
wat doen."
Op de televisie aan de muur
laat de BBC beelden zien van de
terreuraanslag op vliegveld Zaven
tem. Broer Otis slaat zijn handen
voor zijn ogen. Hij huilt hard. De
emoties worden hem te veel als
een familielid uit Liberia belt.
Ook Elita's vriendinnen Mpho en
Canette houden het niet droog.
„Deze situatie is verschrikkelijk,
we willen Elita terug", roept Ca
nette. „Ze is een schat. Ze staat al
tijd voor iedereen klaar, een heel
goed mens." De deurbel gaat keer
op keer: er staan journalisten van
diverse media voor de deur. Sky
News uit Engeland belt of ze de
broers in Brussel kunnen ontmoe
ten. Ondanks de zenuwslopende
situatie waarin de familie ver
keert, worden de verslaggevers
met open armen ontvangen. En el
ke keer vertellen ze weer opnieuw
wat voor een geweldige zus ze
hebben.
Elita zou dinsdagochtend met
Delta Airlines van Brussel naar
Boston vliegen. Daar zou ze zater
dag de begrafenis van haar stiefva
der bijwonen. Philip, een Nigeri-
aanse kennis uit Deventer, reisde
maandag in de trein met haar
mee. Hij zou naar familie in Noor-
Uitwijzing jihadist
liet de alarmbellen
niet rinkelen
door Tobias den Hartog
Jesse Klaver GroenLinks-leider
door Paolo Laconi
De vermiste Deventerse Elita
Weah (41) had al een angstig voor
gevoel toen ze maandagavond met
de trein vanuit Deventer naar Brus
sel reisde. „Ze vertelde me dat ze
bang was voor een terroristische
aanslag", vertelt haar jongere broer
Randell (34).
