'Ik heb een bosje
tulpen gekocht'
'Drop ze boven
een woestijn'
Terrorist draagt
juist géén baard
en djellaba
NIEUWS 9
Aanslagplegers zien er vaak griezelig
normaal uit. Hoe herken je verdachte
signalen, en wat kun je ertegen doen?
MACHTELOOSHEID
WOEDE
(43), arrestanten
verzorger.
„Ik was best geë
motioneerd toen
ik het nieuws
hoorde. En dat
op maar twee
uur rijden van
mijn woon
plaats. Als
ik eraan te
rugdenk,
word ik
weer boos.
Het liefst
zou ik de
ogen willen
openen van
mensen die dit
op hun geweten
hebben. Ik heb lang
met de vraag rondge
lopen: wat kan ik
doen? Dat is eigen
lijk niet zoveel.
Het minste is mijn medeleven
betuigen. Dat ik de Belgen een
beetje geluk toe wens. Woens
dagochtend heb ik een bosje tul
pen gekocht en ben ik naar het
treinstation van Essen gereden
om de bloemen in de internatio
nale trein te leggen. Ik heb pen
en papier gepakt en heb deze
boodschap opgeschreven. 'Lieve
Zuiderburen. Door middel van
deze brief wil ik mijn medele
ven betuigen. Ik wil dat ik iets
kan doen om jullie pijn en ver
driet te verzachten. Ik ben ech
ter niet bij machte om iets te
kunnen betekenen. Ik hoop dat
onze leiders dit nu eindelijk wel
zijn. Ik wens jullie veel sterkte
en kracht om door deze ellendi
ge tijd heen te komen. Ik hoop
dat mijn brief en mijn bloemen
in Brussel komen.' En dat deed
het, zag ik later toen iemand er
een foto van had gemaakt en op
sociale media had gezet. Mooi."
NICO DE VRIES (66), gepensio
neerd. „Ongelooflijk stelletje tuig.
Dat is wat ik dacht toen ik de beel
den van het vliegveld van Zaven-
tem op tv zag. Ik weet het. Ik kan
het beter niet zeggen, maar, echt,
als het aan mij ligt, krijgen dit
soort types, als ze zichzelf nog
niet opgeblazen hebben, geen pro
ces, niks. Stop ze, hup, in een mili
tair vliegtuig en drop ze boven de
woestijn. Het hadden mijn kinde
ren kunnen zijn. Daar bij die in-
checkbalie op het vliegveld in
Brussel. En dat er dan van die vol
komen gehersenspoelde gasten
binnenkomen en onschuldige va
kantiegangers afslachten, om
niks. Want je gaat me niet zeggen
dat dit in de Koran staat. Wijs me
die passage dan maar eens aan. Ja,
ik word er woedend van. En ik
word ook woedend van onze rege
ring. Wat een slappe hap.
Zo'n Mark Rutte. Die staat
daar maar wat te lachen.
Man, dóé wat. Laat geen en
kele van die mannen ons
land meer in als ze in Syrië
of Irak zijn geweest. Ze ko
men alleen maar terug naar Ne
derland om dood en verderf te
zaaien; dat ziet toch iedereen?
Voer de grenscontroles op. En doe
er in de oorlog in het Midden-Oos
ten een tandje bij. Nu doen we
daar alles half: wel bom
bardementen, maar
geen grondtroepen. Ik
zeg: we moeten ze ook
op land uitroeien. Als we
niet ingrijpen, staat IS voor we
het weten aan onze grens. Dan is
er over tien jaar niks meer van on
ze vrijheid over en draagt mijn
vrouw een hoofddoek."
BRUSSEL. Bij velen zit de angst er
na de aanslagen in Brussel flink
in. Kun je nog veilig een vliegveld
betreden of een metro binnenstap
pen? Hoe let je op gevaar en wat
doe je als je iets verdachts ziet? Be
veiligingsexperts geven antwoord.
Drie normaal geklede mannen
die hun koffers op trolleys voort
duwen. De een met een hoedje
op, de anderen keurig geknipt.
Hoe hadden reizigers in de ver
trekhal van vliegveld Zaventem
dinsdagochtend kunnen weten
dat juist deze mannen geen toeris
ten waren, maar terroristen die se
conden later dood en verderf zou
den zaaien? „Mensen moeten be
seffen dat aanslagplegers niet per
se gewaden en lange baarden dra
gen. De kans is juist groot dat ze
er volkomen normaal uitzien",
zegt Ruben van Berg, operatio
neel directeur van beveiligingsbe
drijf Securitas Nederland.
'Als je afwijkende
situaties ziet, meld het
aan de dichtstbijzijnde
professional. Ga niet
zelf handelen'
Het is een weinig opbeurende
constatering. Een aanslag kan ken
nelijk overal vandaan komen.
Alert
Wie een metro binnenstapt, of
een druk station of een vliegveld
betreedt, kan niets anders doen
dan alert zijn, zegt Van Berg. „Er
kunnen altijd kleine signalen zijn.
Zenuwachtig gedrag, bijvoor
beeld. Daar waar je afwijkende si
tuaties ziet, meld het aan de
dichtstbijzijnde man of vrouw in
uniform. Ga niet zelf handelen."
Nooit zelf ingrijpen, adviseert
ook Ad van Riel, directeur van
REASeuro, een bedrijf dat gespe
cialiseerd is in beveiliging tegen
explosieven. „Zoek de dichtstbij
zijnde professional op. Een mare
chaussee, beveiliger of de me
vrouw van de informatiebalie. Leg
uit waarom jij de situatie vreemd
vindt. Een getraind persoon kan
vervolgens inschatten of er echt
iets aan de hand is."
Volgens Van Berg zijn er vaak
kleine signalen die duiden op on
heil. Een verdwaasde blik in de
ogen, zenuwachtig gedrag. Hij
haalt de Brusselse taxichauffeur
aan, die de daders naar het vlieg
veld bracht en ze achteraf van de
bewakingsbeelden herkende. De
mannen waren geïrriteerd, de
chauffeur mocht hun koffers niet
aanraken.
„Je kunt je afvragen of er niet
een protocol bij het taxibedrijf
moet zijn om dit soort dingen te
melden", zegt Van Berg. „Mensen
hebben vaak van nature een on-
derbuikgevoel, maar denken dan:
ach, het zal wel kloppen. Ik advi
seer om bij zulke gevoelens met
een melding te doen."
Beide beveiligingsexperts slaan
aan op dat éne afwijkende detail
van de daders op vliegveld Zaven
tem: de linkerhandschoen die ze
droegen. Explosievenexpert Van
Riel: „Er wordt over gespeculeerd
dat daar het ontstekingsmechanis
me in zou hebben gezeten. Ik heb
dat nog nooit eerder meegemaakt,
maar het is een logische gedachte.
Je moet dat alleen maar net zien.
Het was mij waarschijnlijk ook
niet opgevallen als ik was langsge
lopen."
Schijnveiligheid
Er zitten, kortom, grenzen aan de
waakzaamheid van zowel burgers
als overheid, vinden beide ex
perts. „Meer beveiligers, patrouil
les, camera's. Het is de logische
eerste reflex na een aanslag, maar
het is natuurlijk schijnveiligheid",
vindt Van Riel. „De enige manier
om aanslagen te voorkomen, is
om de voedingsbodem weg te ha
len. De rest is repressie, pleisters
plakken."
Securitas' operationeel direc
teur Van Berg ziet betere informa
tiedeling als een oplossing. Zelf
moordterroristen moet je signale
ren vóórdat ze een aanslag kun
nen plegen. „Over die geradicali
seerde jongere op school of die
lone shooter verschijnen achteraf al
tijd verhalen waarvan je denkt:
hoe hebben we die signalen kun
nen missen? Waar het om gaat:
hoe gestructureerd deel je als
maatschappij je informatie? Als
verschillende meldingen naast el
kaar binnenkomen, kan blijken
dat verschillende puzzelstukjes in
elkaar passen."
'De enige manier
om aanslagen te
voorkomen, is om
de voedingsbodem
weg te halen'
De beveiligingsbranche zou
daarin een rol kunnen spelen,
meent Van Berg. „We willen
graag onze informatie delen met
de politie. Dan heeft die ineens
30.000 paar ogen extra in Neder
land. Na alle zware overvallen op
waardedepots heeft de geldtrans
portbranche onlangs een conve
nant met de politie gesloten over
het delen van informatie. Dat zou
ook kunnen werken voor de gehe
le beveiligingsbranche."
DONDERDAG 24 MAART 2016
JACO KLOOTWIJK
door Koen Voskuil
Ruben van Berg Securitas
Ad van Riel REASeuro
