I
i
'Als er een terrorist langsloopt,
dan kijk je de andere kant op'
Verdachte bereid informatie te geven over aanslagen Parijs in ruil voor minder straf
Is hij een oprechte spijtoptant of
speelt hij een spelletje? De Franse
procureur is in ieder geval niet
onder de indruk.
NIEUWS 9
ROTTERDAM/BRUSSEL. Salah Abdes
lam (26) moet 'een schat aan infor
matie' hebben over de aanslagen
in Parijs. Hij weet wie erbij betrok
ken waren, waar de wapens van
daan kwamen, door wie de terro
risten werden opgeleid. „Het zou
jammer zijn als we niet naar hem
willen luisteren", zegt zijn advo
caat Sven Mary. „Mijn cliënt kan
immers helpen om de aanslagen
écht op te helderen."
Vanuit strategisch oogpunt is
zijn 'aanbod' logisch. Joran van
der Sloot liet onlangs ook weten
dat hij alles wilde vertellen over
de dood van Natalee Holloway.
„Dat doen ze omdat ze weten dat
er bij overheidsdiensten een grote
vraag naar kennis en informatie
is", zegt Daan Weggemans van
het Centrum voor Terrorisme en
Contraterrorisme (Universiteit Lei
den).
„We weten niet veel over de rol
en achtergrond van Abdeslam.
Hoe belangrijk was hij binnen de
organisatie en hoeveel weet hij?
Het is moeilijk in te schatten hoe
groot de schade voor Islamitische
Staat is als hij informatie gaat de
len."
Volgens advocaat Mary heeft
Abdeslam laten zien dat hij an
ders is dan andere zelfmoordterro-
'Mijn cliënt kan helpen
om de aanslagen in
Parijs écht
op te helderen'
risten. Zijn cliënt heeft zich niet
met geweld verzet tegen zijn arres
tatie. „Mocht hij alsnog de statuur
van martelaar op de poster van IS
hebben gewild, dan had hij vrij
dagavond wel gevuurd op de poli
tie. Hij was dus niet bereid om te
sterven."
Deskundigen vinden het te
vroeg om te zeggen of hij een op
rechte spijtoptant is, iemand die ri
goureus en definitief wil breken
met de ideologie van IS en het de
organisatie. „Maar het begint er
meer en meer op te lijken", zegt
Belgische jihadexpert Pieter van
Ostaeyen voorzichtig. „Hij wilde
zich niet opblazen in Parijs, en
heeft zich afgelopen vrijdag vrij
gemakkelijk overgegeven." Daar
staat tegenover dat hij zich 126 da
gen schuil heeft gehouden, ge
bruikmakend van het jihadistisch
netwerk waar hij mee zou willen
breken. Van Ostaeyen: „Dat maakt
het ook dubbel. Hij had zich ook
al eerder kunnen aangeven. Het
moet nog blijken of hij een spelle
tje speelt. Maar als hij een boekje
opendoet, roept hij de doodstraf
over zichzelf af." IS ziet spijtoptan
ten als overlopers en verraders. Ze
worden gemarteld en op gruwelij
ke wijze geëxecuteerd. Alleen al
in de eerste helft van 2015 heeft IS
120 van zijn eigen strijders ver
moord, meldde het Syrisch Obser
vatorium voor de Mensenrechten
afgelopen zomer. De meeste
slachtoffers waren buitenlandse
strijders die terug wilden naar
huis.
Het International Center for
the Study of Radicalisation
(ICSR) stelt in een rapport dat
tientallen spijtoptanten naar Tur
kije zijn gevlucht. Ze zitten daar
ondergedoken uit angst voor ver
volging en vergelding.
Wat dat betreft heeft Abdeslam
al de schijn tegen, omdat hij af
haakte bij de aanslagen in Frank
rijk. Hij was die avond in Parijs,
reed andere terroristen naar hun
bestemming maar blies zichzelf
uiteindelijk niet op 'omdat hij het
niet kon'. Dat maakt hem al niet
geliefd binnen IS. Dat kan ook ge
volgen hebben voor zijn familie.
Hoewel dat eerder voor naasten in
Syrië en Irak zal gelden, dan voor
die in België. Er zijn geen voor
beelden van represailles in Europa
tegen familieleden van deserteurs.
In hoeverre IS echt last heeft
van Abdeslam hangt af van hoe be
langrijk hij is in de organisatie.
„Heeft hij bijvoorbeeld meer infor
matie over andere terreurcellen in
Europa", zegt Van Ostaeyen.
„Voor zover ik weet, was er niet
eerder een spijtoptant die zo
nauw betrokken was bij een aan
slag."
Onderzoeksinstituut ICSR advi
seert autoriteiten spijtoptanten
aan te moedigen hun kennis en in
formatie te delen. Nu houden ze
zich vaak gedeisd, omdat ze in ei
gen land vervolgd kunnen wor
den voor terrorisme. 'De overlo
pers geven een uniek inkijkje in
het leven in de Islamitische Staat',
staat in het rapport. „Hun verha
len kunnen ook gebruikt worden
als krachtige wapens in de strijd
tegen de groep. Alleen al het be
staan van overlopers vernietigt
het beeld van eenheid en vastbera
denheid dat IS probeert uit te dra
gen."
Advocaat Sven Mary wil daar
om met justitie praten over een
statuut als spijtoptant voor Abdes
lam. „Hoewel hierover nog geen
wetgeving bestaat, moeten we er
toch over nadenken."
Frankrijk lijkt niet in voor straf
vermindering in ruil voor informa
tie. De Franse procureur Francois
Molins is niet onder de indruk
van de verklaring van Abdeslam.
„Deze uitleg moeten we met een
korrel zout nemen."
MOLENBEEK. Dat de
meest gezochte terro
rist van Europa, Salah
Abdeslam, uiteindelijk
verstopt zat in de kel
der van de familie Aber-
kan in Molenbeek was
achteraf gezien niet zo
verrassend. Wat wel
verrassend was, was
dat hij niet bij dé Aber-
kans - een gevreesde
en veelvuldig veroor
deelde salafistische
clan - werd gevonden,
maar in het huis van de
moeder van zijn neef
Abid, met diezelfde ach
ternaam, Aberkan.
Abid Aberkan en zijn
vrouw Sihane werden
dit weekend gearres
teerd wegens hulp aan
Salah Abdeslam. Vol
gens advocate Nathalie
Gallant die ook de fami
lie Abdeslam verde
digt, maakt Abid Aber
kan geen deel uit van
de beruchte terroristen
familie. Abid werd niet
temin afgelopen vrij
dag gefotografeerd in
de Brusselse voorstad
lette waar toen Brahim
Abdeslam werd begra
ven. Deze Brahim is de
broer van de nu opge
pakte Salah Abdeslam.
Brahim was een van de
acht zelfmoordjihadis-
ten die in Parijs 130
mensen vermoordden.
Abid Aberkan droeg de
kist van Brahim.
De andere Aberkans
staan te boek als de ge
vaarlijkste terroristenfa
milie van België. Vorig
jaar kregen drie broers
Aberkan lange gevange
nisstraffen wegens ter
roristische activiteiten.
Yassine (32) en Abdel-
mouneim (36) werden
bij verstek veroordeeld;
ze streden in Syrië
voor Islamitische Staat
waar inmiddels een
van de twee zou zijn ge
sneuveld. Hun jongere
broer Soufiane (26)
stond wel terecht en
kreeg zes jaar. Moeder
Fatima Aberkan (55) en
hun tante Naima (59)
zitten ook in de cel. De
Aberkans hielden zich
volgens de openbare
aanklager bezig met
het 'corrumperen van
de hele wijk'. Fatima
Aberkan, bijgenaamd
'moeder van de Brussel
se jihad' kreeg daar
voor acht jaar, Naima
acht maanden. Hun
broer, Abdelhouaid, zit
vier jaar uit, ook we
gens ronselen voor IS.
Tenminste tien leden
van de Aberkan-clan
hebben zo een aan jiha-
disme gelinkt strafblad,
zes van hen vertrokken
naar Syrië.
Volgens bewoners van
de Vierwindenstraat,
waar Abdeslam werd
gevonden, kent ieder
een elkaar in de wijk.
Een internationaal ge
zochte terrorist aange
ven bij de politie is not
done. „Als hij langs
loopt, kijk je de andere
kant op", aldus een
buurtbewoner.
DINSDAG 22 MAART 2016
Abdeslam wil 'praten'
door Tonny van der Mee
Sven Mary advocaat van Abdeslam
door Bob van Huët
