I 7
v
Soms zijn bij peuters de tandjes
al tot op het tandbeen weggerot.
Dan zijn er alleen nog zwarte
stompjes over
7 GAATJES
3 GAATJES
HANNA (7)
I GAATJE
AYMAN (7),
2 GAATJES
verwennen. Met zoetigheid. Want
waar vroeger water een gangbare
dorstlesser was, krijgt de huidige
generatie kinderen al snel suiker-
rijke drank of snacks aangereikt."
Soms zijn bij peuters de tandjes al
tot op het tandbeen weggerot, ziet
Merkus. „Dan zijn er alleen zwarte
stompjes over."
Het begint al bij een huilende baby.
Om te kalmeren krijgt die een flesje
met vruchtensap of siroop in de
mond gestopt, letterlijk als zoet
houdertje. „Zo'n flesje went en
wordt een blijvertje. Met vaak de
sastreuze gevolgen."
Vera ntwoorde I ijkhcid
Ook Erik Vermaire is bezorgd over
de staat van het kindergebit. Hij is
tandarts in Alkmaar en werkt als
onderzoeker bij de afdeling Child
Health van kennisinstituut TNO.
Hij zou willen dat ouders en zorg
verleners de verantwoordelijkheid
voor kindergebitten weer gaan
delen. „We doen in ons land veel
aan preventie, denk aan halfjaar
lijkse controles en extra fluoridebe-
handelingen. Tandartsen, mondhy
giënisten en preventieassistenten
vertellen ons hoe we mond en gebit
gezond houden. Maar die benade
ring heeft een nadeel. We leggen
ons lot steeds meer in handen van
die deskundigen. Terwijl het juist
belangrijk is dat ouders en kinde
ren zélf al zo vroeg mogelijk leren
hoe het gebit te verzorgen. We advi
seren daarom dat kinderen al vanaf
het tweede jaar met de ouders mee
gaan naar de tandarts. Maar bij
vier op de tien peuters gebeurt dat
niet."
Deense preventie
Vermaire verwijst naar Denemar
ken, waar de inwoners van het
stadje Nexo de gezondste gebitten
van het land bezitten. Daar hante
ren tandartsen een methode die
ook in ons land wordt ingevoerd:
'Gewoon gaaf'. „De tandarts geeft
een cijfer op basis van de hoeveel
heid tandplak en -bederf en in
welke mate de tanden al zijn door
gebroken. Dat geldt ook voor de
inbreng en de motivatie van de ou
ders: hoe belangrijk vinden zij het
om dagelijks plak te verwijderen?
Poetsen ze na?"
Hoe lager het cijfer, hoe groter de
kans op een minder goed verzorgd
gebit en dus op gaatjes. Des te be
langrijker dat de tandarts of de
mondhygiëniste dan de ouders
vroegtijdig coacht om verdere
schade te voorkomen. Dat kan bete
kenen dat een kind vaker op con
trole komt.
Vermaire toetste de Deense me
thode in een tandartspraktijk in
Den Bosch. Daar volgde hij drie
jaar lang honderdtachtig kinderen
van 6 tot 9 jaar. Kregen zij een
standaardbehandeling dan ont-
Beginnend
gaatje? Niel
altijd vullen
stond bij een op de drie kinderen
een gaatje. Volgden de kinderen de
Deense aanpak dan kreeg slecht
een op de zes een gaatje. „Die me
thode leidde dus tot minder gaatjes
in de Bossche kindergebitten."
Het onderzoek in Den Bosch heeft
vorig jaar een vervolg gekregen met
onderzoeksproject GigaGaaf in de
regio's Oost-Groningen en Den
Haag, een samenwerkingsverband
van TNO, het UMC Groningen en
de Erasmus Universiteit in Rotter
dam. „Bij GigaGaaf gaat het om
kinderen tot ongeveer 6 jaar: vanaf
een doorgebroken eerste tandje tot
het moment dat de eerste blijvende
kies verschijnt," zegt Erik Vermaire.
„Zelfs meewerkende tandartsen
hadden in eerste instantie hun be
denkingen: al die onrustige baby's
die je maar een minuutje in de
mond kijkt, is dat nodig? Maar hoe
vroeger je ouders coacht, hoe klei
ner de kans op gebitsschade op la
tere leeftijd. Dat hopen we straks,
als die baby's 6 jaar zijn, terug te
zien in de onderzoeksresultaten."
Poetsdiploma
Bij de poetslessen van Wijnanda
van Holland op de Spitsbergen-
school in Apeldoorn komt inmid
dels een reusachtige tandenborstel
tevoorschijn. „Om de stoute bacte
riën te verwijderen," zegt een slim
merik. „Als je te veel zoet eet,
plassen ze zuur over je tanden en
kun je gaatjes krijgen."
Punt verdiend! Na afloop krijgt de
hele klas een borstel, tandpasta en
een poetskaart vol zonnetjes en
manen mee. Een week lang kleuren
de kinderen ze in na het ontbijt en
voor het slapen gaan. Wie de kaart
bij de juf inlevert, verdient een gi-
gagaaf poetsdiploma.
dinsdag 22 maart 2016
De kinderen in de
poetsles van Wijnanda
van Holland durven
best de staat van hun
gebit te laten zien.
Vier van de elf
hebben nog geen
gaatjes.
Begum en Mohamed (7) volgen poetsjuf Wijnanda van Holland.
Beginnende gaatjes
hoeven niet altijd
te worden gevuld om
verdere schade te
voorkomen, stelt
tandarts Erik Ver
maire. „Soms is het
beter om ze als het
ware inactief te
maken door de plak
te verwijderen en eet
gewoontes te veran
deren. Vaak wordt
een beginnend gaatje
bedekt met fluoride-
lak, zodat geen ver
dere schade kan
ontstaan."
Met name bij melkge-
bitten is preventie
zinvol. De tandarts
leert ouders en kind
hoe ze verstandiger
kunnen eten én het
gebit verzorgen. „Dat
is leerzamer dan sim
pelweg een melktand
vullen. Komt het blij
vende gebit door, dan
weet het kind beter
hoe het de tanden ge
zond kan houden."