24 CULTUUR SHOW In De Freudjes, geen familie worden drie zussen genadeloos hard met elkaar geconfronteerd in het huis waar hun moeder op sterven ligt. „Hoe erger, hoe leuker." ""W" k heb heel leuke ouders", w zegt actrice Karina Smul- I ders. „Maar als ik per on- I geluk op een paar rode I knoppen druk en zij op die van mij, dan gebeurt er wel wat." In Theater De Verbeelding in Purmerend zijn Karina Smulders, Ariane Schluter en Lineke Rijxman de voorstelling De Freudjes, geen fami lie aan het afmonteren. In het decor, het huis van de zieke moeder Freud, vertellen zij erover. Volgens Schlu ter gaat het stuk over die rode knop pen. „We vermijden die, omdat het zo'n onaangenaam gebied is. Je wilt in je comfortzone zitten, toch?", ver telt ze. „Dat is juist zo fijn aan thea ter: je kunt iets onder een vergroot glas leggen, verhevigen en dingen zien die we normaal niet willen zien." De situatie tussen de zussen wordt in het toneelstuk al snel op scherp gezet, maar knettergek zijn ze niet. „Het gaat niet over psychia trische gevallen", legt Lineke Rijx man uit. „Het gaat erover dat ieder een als kind overlevingsgedrag creëert. Als volwassene neem je dat gedrag mee. Dat kleurt je blik op het leven, maar meestal ben je je daar niet van bewust." Schluter speelt middelste zus An na, de 'dramaqueen'. „Die denkt dat als ze heel groot haar verdriet toont, ze dan pas wordt gehoord en ge zien", aldus Schluter. „Ze ziet zich zelf als een slachtoffer van situaties om haar heen en kan die niet relati veren." Volgens Smulders gaat de voor stelling ook over gezinspatronen: „Afgezien van dat alle zussen een ei gen probleem hebben, gaat het er ook over dat je je daar wel van los kunt vechten of denken. De jongste zus heeft zich er letterlijk van gedis tantieerd. Maar zodra je weer bij je gezin bent, ben je voor je het weet weer wie je was. Het onvoorwaarde lijke van familie is daarin ook gevaar lijk. Je laat tegenover je familie de onderkant zien die je misschien aan andere mensen niet laat zien, omdat je dan weet dat ze je verlaten." Dat gebeurt bewust, denkt Rijx man. „Omdat er druk komt op de si tuatie. Ze worden alle drie aange sproken op een opdracht die ze niet willen: voor hun moeder zorgen. Dan komt je overlevingssysteem on der enorme spanning te staan." Rijxman regisseert én acteert in deze voorstelling. „Ik ben dat ge wend, maar ik zie er ook naar uit om alleen het een of het ander te doen. Dat is simpeler", zegt ze la chend. Smulders haakt in: „Het is wel spannend. Je moet net iets meer zoeken of kijken. Het is wat harder werken soms, maar van mij hoeft ze er niet mee op te houden." Tijdens een openbare repetitie, waarbij twintig mensen aanwezig waren, zei iemand uit het publiek volgens Smulders na afloop iets moois: 'Alles is veranderd en niets is veranderd'. Rijxman veert op. „Dat is het: alles is anders aan het eind van de voorstelling. De zussen heb ben een enorme innerlijke onrust gevoeld en ze zijn door een tornado van angsten en gevoelens gegaan, een nieuw gebied." Schluter: „Het is de vraag of ze het kunnen vasthouden en wat ze ermee doen. Er is wel een mogelijk heid dat ze toch anders het leven in gaan, daarom is het zo mooi. De voorstelling laat die ruimte wel. Al leen met dezelfde relativering. An ders zou het moralistisch worden." Rijxman: „Maar het eindigt niet per se heel goed." Volgens Rijxman is de voorstel ling 'een soort sneeuwbal'. „Ze rolt snoeihard naar beneden. En op een gegeven moment is er wel een scè ne waarin ze tot rust komen en el kaar werkelijk proberen te zien." Smulders: „Ieder personage heeft een ander breekpunt waarop zij het overlevingsgedrag niet meer kan vol houden. Confronterend om te spe len? Nee, hoe erger, hoe leuker." Schluter: „We zoeken het op." Rijx man: „Uiteindelijk is het ook ge woon ons werk." 'Het onvoorwaardelijke van familie is gevaarlijk' door Rajko Disseldorp Mugmetdegoudentand: De Freudjes, geen familie. Info: mugmetdegoudentand.nl

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2016 | | pagina 24