2.000
6 NIEUWS
VLUCHTELINGENCRISIS
Het cruciale akkoord tussen EU en
Turkije moet er komen. Juridisch kan
het, politiek moet het, aldus Brussel.
BRUSSEL. Hoe groot het verzet on
der lidstaten tegen belangrijke on
derdelen van de Turkijedeal ook
mag zijn, geen akkoord is simpel
weg geen optie, aldus zowat ieder
een in Brussel. Daarvoor zijn de
beelden van schipbreuken op de
Egeïsche Zee en kleumende kinde
ren in de kampen rond Idomeni
te indringend.
Maar met alleen die vaststel
ling is de deal niet binnen, en dus
gaat het de komende twee dagen
hard tegen hard. Om de kans op
succes te vergroten, haalde de Eu
ropese Commissie gisteren het
rammelende preakkoord waarmee
kanselier Angela Merkel en pre
mier Mark Rutte hun 26 colle
ga-leiders op 7 maart overvielen
nog even snel door de molen. Al
les om mensensmokkelaars te
stoppen, vluchtelingen een veilig
thuis te bieden en dat zonder dat
ze Europa overspoelen.
Het blijft razend ingewikkeld.
Vicevoorzitter Frans Timmer
mans riep het gisteren wel vijf
keer: „U hoeft mij niet te vertellen
dat dit allemaal buitengewoon ge
compliceerd en moeilijk is."
Toch hoopt hij belangrijke be
zwaren van lidstaten te kunnen
ondervangen. Zo worden asielzoe
kers in Griekenland niet collectief
terug op de boot naar Turkije ge
zet, maar krijgen ze - zoals het
asielrecht belooft - een individue
le toets. Juist over het ontbreken
daarvan stonden asiel- en mensen
rechtenorganisaties de afgelopen
tien dagen op hun achterste be
nen. 'Misverstanden', aldus Tim
mermans gisteren.
Om de deal verder juridisch wa
terdicht te maken, passen Grieken
land en Turkije allebei hun wetge
ving aan. Griekenland legt for
meel vast dat Turkije een veilig
derde land is, Turkije dat iedereen
die bescherming zoekt zijn aan
vraag behandeld ziet. Hoe Grie
kenland tot tweeduizend man per
dag, in het Arabisch, hun vlucht
verhaal kan afnemen weet Brussel
ook nog niet, maar dat is een prak
tisch, geen principieel probleem.
Kern van de aangepaste con
ceptdeal blijft verder dat Turkije al
le migranten die via de Egeïsche
Zee naar Griekenland trekken, te
rugneemt. Voor elke teruggeno
men Syriër mag het een andere Sy
riër naar Europa sturen. Uitgangs
punt is dat de uitstroom naar Grie
kenland hierdoor vanzelf op
droogt. Nadien neemt Europa elk
jaar een nader te bepalen aantal
Syrische vluchtelingen van Tur
kije over, en verdwijnt de zoge
naamde 'één-op-één'. „Als Syriërs
legaal naar Europa kunnen, den
ken ze wel twee keer na voor ze
hun laatste geld uitgeven aan een
gevaarlijke bootreis, zeker als ze
na een week toch weer op de kade
van Izmir staan", zo hoopt een
nauw betrokken diplomaat.
Om avonturiers verder te ont
moedigen, stelt Brussel een straf
voor: wie illegaal probeert Europa
binnen te komen, moet na terug
keer in Turkije achterin de rij aan
sluiten voor een legaal verblijf -
en die rij is 2,5 miljoen personen
lang. Met slimmigheidjes heeft
Brussel intussen, op papier, al op
vang voor de eerste 72.000 Syriërs
in Europa. Daarvoor wordt het ak
koord van vorig najaar ingezet om
160.000 asielzoekers uit Grieken
land, Italië en Hongarije elders in
Europa te 'herplaatsen'. Hongarije
zag af van zijn quotum (54.000
mensen), van het Griekse quotum
zijn 18.000 plaatsen nog onge
bruikt. Bijkomend voordeel: lidsta
ten móeten deze Syriërs opne
men.
Alle problemen zijn daarmee nog
niet van de baan. Cyprus blok
keert stappen naar een Turks
EU-lidmaatschap met een veto
over de opening van vijf nieuwe
toetredingshoofdstukken, de Turk
se reactie daarop is nog onduide
lijk. En Brussel zelf is vastbesloten
vrijer reizen voor de bijna 80 mil
joen Ihrken naar Europa pas toe
te staan als Ankara aan alle 72 ei
sen (bijvoorbeeld fraudebestendi
ge paspoorten) heeft voldaan. Vol
gens Turkijekenner en ex-Europar-
lementariër Joost Lagendijk is dit
de hoofdprijs waar president Erdo-
gan op uit is. „Als hij die binnen
heeft zou het zomaar kunnen dat
hij van puur geluk nieuwe verkie
zingen uitschrijft."
Rizan houdt de spijker
broek van een van zijn
dochters boven het
vuurtje voor zijn tent.
Het broekje is doorweekt. Vijf da
gen van onophoudelijke regen
hebben vluchtelingenkamp Ido
meni, op de grens tussen Grie
kenland en Macedonië, veran
derd in een modderpoel.
Tenten, kleding, schoenen - alles
is drijfnat. „We moeten geduld
hebben", zegt de 30-jarige Syriër
gelaten. De timmerman is samen
met zijn 28-jarige vrouw Ko-
listan voor het geweld in de stad
Aleppo gevlucht. „We kunnen al
leen maar wachten."
Maar waarop? De grens is nu
al een week potdicht. Macedonië
laat geen enkele vluchteling
meer door, nadat landen verder
op op de vluchtroute hun gren
zen steeds verder op slot hadden
gedaan. „Misschien komt daar
snel verandering in", zegt Ko-
listan. Ze hoopt dat de EU-lei-
ders die vandaag vergaderen (en
morgen met Turkije erbij), beslui
ten dat de grens weer opengaat.
Tegen beter weten in. Haar doch
ter van vier komt naar haar toe
gelopen op veel te grote instap
schoenen. Die van haar zitten on
der de modder en kan ze niet
meer aan. „Er moet toch een op
lossing voor ons komen?", vraagt
Kolistan retorisch. Achter haar
hangt een oneindig lange rij kle-
Vrijwel niemand gaat in op de
oproep van de regering om te
verkassen naar kampen met
betere voorzieningen
dingstukken te drogen in het
prikkeldraad dat Macedonië op
de grens heeft gespannen. Drie
bewapende soldaten lopen langs
Uirkijetop:
geen deal
over asiel is
geen optie
door Frans Boogaard
Hoe Griekenland van 2.000 mensen
per dag het vluchtverhaal kan
afnemen, weet Brussel niet. Maar
dat is een praktisch, geen
principieel probleem.
'Vanuit hier ga ik Europa
door Thijs Kettenis
De 12.000 vluchtelingen die vast
zitten aan de grens tussen Grie
kenland en Macedonië volgen de
EU-vluchtelingentop van vandaag
in spanning. Tegen beter weten in
hopen ze dat de grens weer open
gaat. „Hier ga ik Europa in, of hier
ga ik sterven."
