Trauma
na grote
operatie
bij kind
Door therapie durft Michella weer te fietsen
HARTOPERATIES
8 NIEUWS
Als kind een zware hartoperatie ondergaan is niet alleen lichamelijk heftig. Vere (3) en
Michella (28) weten hoe belangrijk de psychosociale zorg is die daarbij komt kijken.
De ervaringen in het zieken
huis kunnen tot angststoor
nissen of depressies leiden.
Het Erasmus MC-Sophia on
derzoekt of een speciale psy
chologische behandeling,
waarbij ritmische oogbewe
gingen een belangrijke rol
spelen, jonge hartpatiënten
helpt bij het verwerken van
medisch gerelateerde trau
ma's.
In Nederland worden jaar
lijks zo'n 1.400 kinderen met
een hartafwijking geboren.
Ze ondergaan vaak vanaf de
babytijd risicovolle hartopera
ties. Onderzoek wijst uit dat
na ingreep of ziekenhuisop
name één op de tien van de
ze kinderen een posttrauma
tische stressstoornis (PTSS)
krijgt. Ruim één op de drie
kinderen heeft verhoogde
PTSS-klachten.
Het Erasmus MC-Sophia
onderzoekt bij 458 kinderen
(6 tot 16 jaar) met
PTSS-klachten het effect van
een psychologische behande
ling met Eye Movement Desen-
sitization and Reprocessing
(EMDR). Bij EMDR moeten
patiënten aan het trauma
denken, terwijl ze tegelijk rit
mische oogbewegingen ma
ken. De methode is sneller
en minder belastend dan de
gebruikelijke gedragsthera
pie. Bij volwassenen is aange
toond dat EMDR klachten
vermindert.
De Stichting Hartekind,
het Innovatiefonds voor Zorg
verzekeraars en de Vereni
ging EMDR Nederland heb
ben subsidie verstrekt, om
dat bij kinderen weinig on
derzoek is gedaan naar het ef
fect. Onderzoekscoördinator
Lisbeth Utens vindt dat er
meer geld moet komen voor
psycho-sociale zorg bij aange
boren hartafwijking.
„EMDR is niet standaard
beschikbaar in ziekenhuizen
voor kinderen met een me
disch trauma. We onderzoe
ken of het effectief is en
structureel in de zorg moet
ingebed."
Michella
Ligterink (28)
oor Michella Lig
terink (28) was
niet zozeer de
ziekenhuisopna
me traumatisch, maar
vooral de periode ervoor
en erna waarin ze ernsti
ge fysieke en psychische
klachten had.
Michella is geboren met
truncus arteriosus, een
zeldzame hartafwijking
waarbij een grote ope
ning tussen de hartka
mers zit en slechts één
slagader met hartklep de
beide kamers verlaat.
Ze kreeg een donorklep
in de longslagader en
toen ze 13 was, kreeg ze
een mechanische klep in
de aorta. Rond groep 7
van de basisschool kreeg
Michella de eerste ver
moeidheidsklachten. Een
paar jaar later werd ze
vaak duizelig. Haar maag
verteerde het eten niet, ze
had geen menstruele cy
clus en viel enorm af. „Ik
zat niet lekker in mijn vel.
Ik was depressief en had
suïcidale gedachten. Ik
zag geen uitweg meer. De
artsen zeiden dat het tus
sen mijn oren zat."
Zelf vermoedde Michella
dat het te maken had met
een lekke aortaklep. Toen
haar moeder een echo af
dwong, bleek dat ze gelijk
had. Binnen een week lag
ze als spoedpatiënt op de
operatietafel. Ze woog
toen slechts 36 kilo. „Ik
was blij en opgelucht dat
duidelijk was wat ik man-
naar de cardioloog. „Na
tuurlijk heb ik ook lotge
noten verloren. Na een uit
vaart denk je als je naar
bed gaat: dit zou ook mijn
laatste nacht kunnen zijn.
Nu denk ik er niet conti
nu aan."
Michella is wel volledig af
gekeurd, omdat het fysiek
onhaalbaar is om fulltime
bij een bedrijf te werken.
Ze heeft wel haar eigen
praktijk als voetreflexthe
rapeut. „Nu nog een leuke
vriend", zegt ze lachend.
„Mensen zeggen wel eens
tegen me dat ik mijn litte
ken van de operatie weg
moet laten halen. Maar
het is het enige waaraan
je kunt zien wat er met
me aan de hand is. Als
mannen er problemen
mee hebben, zijn ze aan
het verkeerde adres."
keerde." Vanwege de som
bere gevoelens werd ze
na de operatie doorverwe
zen naar een psycholoog.
„Ik had een angststoornis.
Ik was bang voor duizelig
heid. Ik durfde wel alleen
thuis te zitten, maar ging
niet naar buiten. Ik durf
de niet eens naar de
brievenbus te lo
pen", vertelt Mi
chella. „Leren
ging wel goed,
maar fysieke
inspanning
vond ik eng. Voortdurend
was ik aan het scannen
hoe ik me voelde."
Bij de EMDR-therapie
leerde ze stapsgewijs haar
angsten te overwinnen.
Ze durft weer alleen naar
het dorp te fietsen, rond
de een opleiding tot me
dewerker maatschap
pelijke zorg af en
leeft een vrolijk le
ven. Ze slikt nog
anti-stollingsme-
dicijnen en gaat
elke twee jaar
ROTTERDAM. Kinderen die op
jonge leeftijd zware hartopera
ties moeten ondergaan, kun
nen ernstig getraumatiseerd
raken als ze geen goede psy
chische zorg en begeleiding
krijgen.
458
Het Erasmus MC-Sophia
onderzoekt bij 458 kinderen
tussen 6 en 16 jaar het effect
van een speciale therapie.
'Ik denk niet continu
door Tonny van der Mee
foto Shody
Careman
