m
Negen commando's landden in
2009 in het uiterste geheim in
vijandelijk Afghaans gebied. Ze
moesten zichzelf zien te redden.
DEN HAAG. De gezichten staan
strak. Adem in. Adem uit. Even is
er geen tijd voor een geintje in de
Hercules C-130 die zojuist vijande
lijk gebied is binnen gevlogen. Fo
cus is vereist. Commandant Erik
checkt nog één keer zijn uitrus
ting. Parachute op de rug. Bagage
voor op zijn lichaam. Wapen ertus
sen. Alles klopt. Eén minuut nog.
De reusachtige klep gaat open. In
de verte ligt het meer van Kajaki.
Dit is gaaf, flitst het door zijn
hoofd als hij naar de uitgang wag
gelt. 3, 2, 1, het licht springt op
groen: GO.
In een vrije val van 40 secon
den, met meer dan 160 kilometer
per uur, suizen negen comman
do's en een Afghaanse tolk recht
op de vijand af. Het is een gewaag
de actie in het pikkedonker, maar
het kan niet anders, menen ze. Op
de grond zouden Afghaanse strij
ders de commando's al op kilome
ters afstand zien aankomen en al
le tijd hebben om voorbereidin
gen te treffen. Nu willen de com
mando's weten hoe de strijders
zich gedragen als ze geen idee heb
ben dat er Nederlanders in aan
tocht zijn. En als het kan, vroegtij
dig doelen uitschakelen.
6 juli 2009 is de dag dat deze ui
terst geheime operatie Lewe staat
gepland. Commandant Erik pakt
een paar uur voor vertrek zorgvul
dig zijn spullen in. 65 kilo aan ba
gage, verdeeld over een rugzak en
een vest. Munitie gaat erin. Eten,
radio, batterijen, 21 liter water. Al
les functioneel. Comfort heeft nul
prioriteit.
Voor iedereen is het duidelijk:
dit is niet just another day at the of
fice. Meer dan vierhonderd spron
gen heeft Erik al achter de rug tij
dens trainingen. Hij kan de hande
lingen die hij moet doen, dromen.
Maar de inzet is nu hoger.
Niemand weet precies wat ze
op de grond zullen aantreffen. Als
de taliban hen te snel in het vizier
hebben, kunnen ze flink aan de
bak. Normaal gesproken gaan ze
met veertig man de poort uit.
„Dan denk je: er kan ons veel ge
beuren, maar wij zijn met veel.
Heel veel."
Nu zijn ze met negen man, tot
het uiterste getraind en goed voor
bereid. Alle mogelijke scenario's
zijn doorgesproken. Nee, met deze
gasten gaat mij niets gebeuren,
denkt Erik als hij ze nog eens één
voor één in de ogen kijkt. Er zit
een straatschoffie bij uit een grote
stad, een nuchtere boer uit het
oosten van het land, een student
die kort op een bedrijfskundeop-
leiding heeft gezeten. Allemaal zit
ten ze nu hier en hebben ze maar
één drijfveer: de beste commando
zijn. „Het voelt alsof je speelt in
het voetbalelftal met Messi en
denkt: ik ben blij dat wij hem heb
ben. Dat maakt dat je onbevreesd
voorwaarts kan gaan", zegt hij.
Natuurlijk hebben ze allemaal
even aan hun partner gedacht.
Aan hun kinderen. Maar ze weten
ook: als wij op ons best willen
zijn, als wij de grootste kans van
slagen willen hebben, dan moeten
we niet met ons hoofd blijven bij
de mensen die we lief hebben.
'Dus laten we elkaar als de beste
familie beschouwen. En er alles
aan doen om elkaar daar weer uit
te halen', pept luitenant Erik zijn
mannen op.
Om kwart voor negen 's
avonds is het moment daar. Com
mandant René, die besloten heeft
tot de operatie, zwaait zijn man
nen uit. Wees slim. Blijf kalm,
zegt hij tegen iedereen. Comman
dant Erik neemt hij nog even
apart. „Laat je niet gek maken.
Weet dat we je komen halen als
het mis gaat." En weg zijn ze.
Twee F-16's begeleiden de Her
cules met daarin de mannen. De
ze piloten zien met hun sensoren
dat het veilig is op de grond. Het
ergste wat de commando's nu nog
kan overkomen is dat ze te ver
spreid landen. Dat sommigen de
afgesproken plek niet op tijd we
ten te bereiken en er alleen voor
komen te staan. Want de operatie
moet gewoon doorgaan.
Het gaat goed. Op de kale zand
vlakte vinden ze elkaar op tijd.
„Natuurlijk geef je elkaar even een
high five. Maar dan begint het
pas", zegt Erik.
De top van een heuvel is de ge
droomde plek voor de observatie-
post. Een tocht van een kilometer
of 5, loodzwaar met volle bepak
king in de verzengende hitte. De
voorraad water van één hele dag, 7
liter, vliegt er doorheen. Halverwe
ge de tocht blijkt dat het gebied
toch niet helemaal verlaten is. Er
loopt een herder op zo'n 400 me
ter.
'Vol overgave, moed
en kameraadschap
staan ze hier. Deze
mensen hoefje nooit
te motiveren'
Erik staat voor een moeilijke be
slissing. Gaat hij hem achterna?
Nee, te ver weg. Gaat hij op hem
schieten? Nee, dat mag niet en
voor hetzelfde geld heeft hij ze
niet gezien. Laten lopen dus. Maar
als niet veel later de eerste mortie
ren op de bergkam klappen, weet
Operatie Lewe
in talibangebied
6 juli 2009
Erik hoe laat het is. Ze zijn gezien.
Dit was het moment waarop
hij contact kon opnemen met zijn
baas. Het moment waarop ze een
helikopter zouden sturen en de he
le operatie zouden kunnen afbre
ken. Erik neemt een ander besluit.
Ze gaan helemaal nergens naar
toe. „Je kan niet altijd lekker mak
kelijk met 3-0 winnen als je met
veertig man het gebied in trekt.
Het zit ook weieens tegen."
En zo denken ook zijn kamera
den erover. De taliban weten nu
weliswaar dat zij er zijn, maar de
commando's kunnen blijven ob
serveren. Erik weet dat er een gro
te groep Nederlandse collega's on
derweg is. „Als wij zien waar zij
hun mortieren opstellen, dan kun
nen wij die er vast laten uitknal-
len met F-16's."
Al is het wel even slikken als
de tolk via een afluisterapparaatje
hoort wat de taliban met de Ne
derlanders van plan is. We gaan
ze halen, snijden het vel van hun
lijf en hangen ze op, klinkt het.
„Laat ze dan ook een bakkie koffie
meenemen", grapt een van de
commando's als hij dat hoort. Ook
Erik moet er om lachen. Hoe wil
len zij dat doen? De commando's
zitten hoog. Het terrein is in hun
voordeel. „En gelukkig heb ik
vliegtuigen. Ik wil het wel eens
zien."
Hij krijgt gelijk. De taliban wa
gen zich niet op de berg. Alleen
schieten ze af en toe met verba
zingwekkende precisie met hun
Duschka, een zwaar machinege
weer. Zo goed dat er één keer een
kogel tussen twee commando's
doorschiet terwijl ze staan te pra
ten. Maar echt in moeilijkheden
komen ze niet. Watertekort is het
grootste probleem, omdat de ande
re groep commando's langer dan
verwacht bezig is met het zoeken
naar en onklaar maken van berm-
bommen.
Als de Nederlanders dan einde
lijk in het dal verschijnen en het
gevecht aangaan, kijkt Erik van bo
ven met een gevoel van trots naar
zijn kameraden. „Moet je hun
toch eens zien. Wij voetballen al
tijd Champions League. Vol over
gave, eergevoel en kameraadschap
staan ze hier. Terwijl niemand
kijkt. Een commandant kan op
drachten geven die hun dood kan
betekenen. Maar deze mensen
hoefje nooit te motiveren."
En daarom, vindt Erik, was de
uitreiking van de Militaire Wil
lems-Orde zo'n mooie dag. „Om
dat het over al die anonieme mis
sies gaat waar heel veel goede din
gen zijn gedaan."
Va
WOENSDAG 16 MAART 2016 NIEUWS 5
AFGHANISTAN
Kabul
Uruzgan
TALIBAN
door Raymond Boere
Koning Willem-Alexander reikt op het Binnenhof de Willems-Orde uit aan het Korps Commandotroepen door de
versierselen aan het vaandel te hechten, foto Remko de Waal/ANP
9 commando's springen in
het donker uit een transport
vliegtuig en zweven richting
een berg bij Kajaki om
taliban te bestrijden.
Tarin Kowt
Kamp
Holland
Den Rawod
Legerbasis
Ca. 40 commando s zijn
ondertussen onderweg
vanuit Deh Rawod.
Gedurende een paar
dagen leveren ze strijd
en keren dan terug.
