mm
CULTUUR SHOW 25
Cabaretier Jeroen van Merwijk heeft een
grote bloemlezing samengesteld uit zijn
werk. „Het heeft een serieuze ondertoon.
Het is de waarheid zeggen met grappen."
eroen van Merwijk (1955),
schilder, schrijver en schert-
I ser, heeft een fors boek
I doen uitgeven onder de ty-
I pische Van Merwijktitel De
Grootste Denker van Neder-
J land over het Mooiste Land
ter Wereld. Het bevat een verras
send ingedeelde bloemlezing uit
zijn cabaretliederen, columns, ra-
diosketches en libretto's.
„Ja, eigenlijk wel. De dingen die
minder goed zijn, laat ik weg.
Vooral de onzinliedjes vind ik
goed, en sommige sketches. Ik luis
ter nooit naar mijn eigen platen,
maar nu ik ze terughoor, is het
toch wel lachen."
„Hij is half gemeend. Nederland is
namelijk ontzettend mooi. Dat
zag ik pas toen ik gereisd had. Zo
als dat Land van Maas en Waal er
bij ligt! Maar het is natuurlijk iro
nie. De man die aan het woord is,
is een zichzelf op de schouders
slaande figuur, waar ik aan ge
werkt heb met regisseur Bert
Klunder om hem te vervolmaken.
Het is een deel van de act."
„Ik heb vanaf het eerste moment
afstand gevoeld tot het publiek. Je
kunt de onzekere uithangen of de
zelfverzekerde die het zonde van
zijn tijd vindt een hele avond voor
zo'n zaal te staan. Dan kun je je
veel permitteren."
„Ik heb geprobeerd er een geheel
van te maken, een ding, en niet al
leen een stapel teksten. Met die be
ginselverklaring zeg ik dat cabaret
meer is dan alleen flauwekul. Het
gaat ergens over. Het heeft een se
rieuze ondertoon. Het is de waar
heid zeggen met grappen."
grote publiek kent me niet. Ik ben
links en rechts voorbijgelopen
door mensen die mijn schoenve
ters niet mogen vastmaken."
„Ja, want zo is het gewoon. Ik ben
een sukkel qua bekendheid. Maar
wel met een prachtig oeuvre, dat
is dan weer een voordeel."
„In veel teksten zit een zwart we
reldbeeld, maar die liefdesliedjes
zijn een machtig wapen in de
zaal: vol d'r op. Dat de zaal denkt:
hij heeft toch gevoelens, die man.
Het is allemaal van licht van toon.
Ik hou van lichtheid. Ik hou van
Mozart. Bedrieglijke lichtheid. Dat
is bij mij ook zo, hoop ik."
'Rijm is op zichzelf niet
interessant, maar het
brengt je ergens waar je
zonder dat rijm nooit
zou zijn gekomen. Rijm
is geen beperking'
„Dan komt het als een bulldozer
op je af. Het rijm niet inzetten, is
dom. Maar het moet wel met
smaak gebeuren. Drs. P heeft
smaak. 'Kijk, daar loopt een ade
laar.' Dat die adelaar loopt en niet
vliegt, is geweldig. Naar een rijm
woord toeschrijven is de kunst.
Daar is hij de absolute meester in.
Dat kun je niet leren."
„Rijm is op zichzelf niet interes
sant, maar het brengt je ergens
waar je zonder dat rijm nooit zou
zijn gekomen. Een liedje schrijven
met de rijmklank zuur en dan
met het rijmwoordenboek op cir-
'Die liefdesliedjes zijn
een machtig wapen in
de zaal: vol d'r op. Dat
de zaal denkt: hij heeft
toch gevoelens, die man'
„Misschien toch door die afstande
lijke houding. En door de weiger
achtigheid mensen als Kees Torn,
Maarten van Roozendaal, Theo
Nijland, André Manuel en mij op
tv uit te zenden. We zijn liedjes
makers en liedjes worden be
schouwd als een zapmoment."
„Ja, maar als ik dan alleen zing,
komt dat echt wel aan. Alleen, het
keikwadratuur uitkomen. Heel-
allen buitelen over elkaar heen.
Rijm is geen beperking, maar gek
genoeg een uitbreiding."
„Dat is niet politiek correct. Daar
hou ik van. Ik ben sociaaldemo
craat. Dat is tegenwoordig ook
niet politiek correct."
„Om lol te trappen. Ik kan wel ge
nieten, maar echt lol trappen, daar
ben ik niet zo goed in."
DINSDAG 15 MAART 2016
door Jos Bloemkolk
Meneer Van Merwijk, laat ik het met
een maar eerlijk zeggen: ik vind uw
boek briljant. Vindt u dat zelf ook?
Hoe ironisch is de titel?
Dat is uw houding op het podium?
Er zit een thematische structuur in
uw boek: persoonlijke, liefdeskundi-
ge en buitenlandse zaken etc., met
een beginselverklaring van het zaken-
cabaret.
U zegt dat zonder bitterheid.
Uw teksten zijn opvallend veelzijdig.
Ze zijn cynisch, kolderiek, scherp,
maar ook lyrisch, over het landschap,
over de liefde.
Ook opvallend: de vormvastheid van
de teksten. U bent de evenknie van
Drs. P. Soms maar twee rijmklanken
in één lied.
Wat is het voordeel van rijm?
Een sukkel
Hoe verklaart u uw geringe succes?
Met Harrie Jekkers staat u wel voor
volle zalen.
U bent links, maar u gaat ook tegen
linkse hobby's in, zoals beroepsvrou
wen, beroepsallochtonen, beroepsho
mo's.
Tot slot, meneer Van Merwijk: waar
toe zijn wij op aarde?
Jeroen van Merwijk - De grootste den
ker van Nederland over het mooiste land
ter wereld. Nijgh Van Ditmar,
24,99 euro.
Info: www.jeroenvanmerwijk.nl
foto Eddo Hartmann/HH