Zeehond jaagt bruinvis de dood in
Een week lang aandacht voor de literatuur van onze oosterburen
ZEELAND 13
Zwemkrab vindt
het water lekker
WAT KOCHTEN ZIJ OM HET BOEKENWEEKGESCHENK TE BEMACHTIGEN?
In Nederland wordt literatuur
nogal eens als een toetje gezien,
vertelde Buchwald. Politici heb
ben er maar weinig mee. „Maar li
teratuur en kunst zijn het geheu
gen van een tijd. Als iemand iets
wil weten over de jaren tachtig in
Nederland, over de krakersrellen
en de kroning van Beatrix, waar
kan hij dan beter terecht dan in de
boeken van A.F.Th van der Heij
den? De betekenis van cultuur
wordt onderschat. De overheid
zou er alle steun aan moeten ge
ven. Literatuur en kunst zijn es
sentieel om te leren hoe we ons
schip door het leven willen navige
ren."
Hij wenste zijn gehoor een ge
slaagde boekenweek, 'zonder Brat
wurst maar mét goede Duitse boe
ken'.
Later op de middag was er een
signeersessie van een Zwitserse
auteur, zij het een die niet in het
Duits schrijft maar in het Frans.
Zijn debuut De waarheid over de
zaak Harry Quebert maakte van
Joël Dicker enkele jaren geleden
in één klap een literaire superster.
Dat is zo'n boek dat menig nacht-
kastlampje tot in de kleine uurtjes
heeft laten branden.
Gisteren presenteerde Dicker
zijn nieuwe roman Het boek van
de Baltimores, dit keer geen thril
ler, al is schrijver Marcus Gold
man opnieuw de hoodpersoon.
Co van der Valk (75) uit Zierikzee struint rond op
zoek naar iets nieuws. „Ik ben er nog niet uit, maar
waarschijnlijk wordt het deze: De Doodsvogel van Sa
muel Bjork. Het Boekenweekgeschenk wil ik wel
hebben, maar ik kom daar niet speciaal voor. Mijn
vrouw en ik zijn hier vaste klant. We komen een
paar keer per maand bij De Vries." Van der Valk
houdt van thrillers. „Maar ook van historische ro
mans. Geschiedenis boeit me. Gewone romans lees
ik trouwens ook wel." De Zweedse thrillerschrijver
Henning Mankell is de favoriete auteur van Van der
Valk: „Hij is bekend van de Wallander-serie. Helaas
is hij sinds vorig jaar niet meer onder ons."
foto Dirk-Jan Gjeltema
Dorthy Everaard uit Hulst ging zaterdagochtend spe
ciaal voor het Boekenweekgeschenk naar boekhan
del Van Remortel in Hulst. „Ik lees zo veel mogelijk,
het liefst historische romans. Mijn man zag het boek
Magdalena van Maarten 't Hart in de krant staan en ik
wilde zelf Nachtblauw van Simone van der Vlugt heb
ben. Ik koop ze speciaal vandaag, zodat ik ook het ge
schenk erbij krijg. Ik heb nog niets gelezen van Es
ther Gerritsen, dus ik ben benieuwd."
foto Camile Schelstraete
Lyan Faasse (47) uit 's-Heer Hendrikskinderen kocht
bij boekhandel De Koperen Tuin in Goes het boek Zo
lang er leven is van Hendrik Groen. „Ik doe het cadeau
aan een ouder iemand. Ik lees graag over mensen en
het leven. Dat kan je blik verruimen en je kunt ervan
leren. Ik vind het een aangenaam tijdverdrijf; een
vorm van ontspanning waar je ook nog wat van op
steekt. Ik wist dat het Boekenweek was, maar dat is
niet de reden dat ik het boek nu koop. Al is het na
tuurlijk altijd leuk om er een geschenk bij te krij
gen." foto Johan van der Heijden
In februari en maart, als hun paar
tijd begint, hebben grijze zeehon
den in de Noordzee het voorzien
op bruinvissen. De afgelopen da
gen spoelden alleen bij Ouddorp
al twaalf aangevreten bruinvissen
aan. „Bij stormachtig weer, als
het hard waait, dan gebeurt het
minder. Maar bij mooi weer, als
de bruinvissen liggen te chillen
in het ondiepe water, dan zijn ze
een makkelijke prooi. Dus ja, ik
verwacht nogal wat meldingen
de komende dagen."
Geruime tijd deden er nogal
wat theorieën de ronde over de
oorzaak van de verwoningen van
aangespoelde bruinvissen. Maar
door onderzoek van onder meer
de Universiteit van Utrecht, Ima-
res en het Nederlands Instituut
voor Onderzoek der Zee (NIOZ)
is onomstotelijk komen vast te
staan wie de dader is: de grijze
zeehond. Voor de kust van Goe-
ree zit een grote populatie. De
veel kleinere bruinvis is voor hen
geen partij. „Je moet je voorstel
len dat een grote vent zich op een
klein kind laat vallen", legt Van
der Hiele uit. „De grijze zeehond
weegt 150 of 160 kilo, de bruinvis
15 of 20. Ze hebben geen schijn
van kans. Ze worden bij de strot
of bij de staart gegrepen en open
gescheurd. Van de aangespoelde
dieren zien we vaak dat ze alleen
tussen kop en staart aangevreten
zijn. Onderzoek van de bijtwon-
den heeft aangetoond dat er DNA
van de grijze zeehond in zit."
Dat er ware slachtingen plaats
vinden op de Noordzee, vindt
De bij mooi, windstil weer
chillende bruinvissen zijn een
makkelijke prooi voor jagende
zeehonden en spoelen dan
aangevreten op het strand aan
Van der Hiele te zwaar aangezet.
„Het is de natuur. Ik lig er geen
nacht wakker van. Het is een kat
die een vogel pakt." In de Noord
zee zwemmen duizenden bruin
vissen. Overigens was het ook
Van der Hiele die vrijdagavond
bij Terneuzen een jonge grijze
zeehond ving. Die was aange
spoeld bij het coördinatiecen
trum van Zeeland Seaports. Het
was voor de eerste keer in 22 jaar
dat Van der Hiele daar een grijze
zeehond aantrof. In tegenstelling
tot de gewone zeehond is dat een
diepzeedier. Die komt zelden zo
ver de Westerschelde op. Het dier
was gewond en ondervoed. Hij is
naar de opvang in Pieterburen ge
bracht.
VLISSINGEN. Volgens de Nederland
se Onderwatersportbond (NOB)
zien duikers deze winter veel flu
welen zwemkrabben. Hij heeft
zich deze winter zelfs voortge
plant in de Oosterschelde, wat op
merkelijk is. Meestal daalt de tem
peratuur van het zeewater in de
Oosterschelde tot rond de 1 gra
den Celcius en sterven veel die
ren, wat belangrijk is voor het eco
logisch evenwicht. Dit jaar is de
watertemperatuur niet onder de 4
graden gezakt. Wat de hoge water
temperatuur precies betekent
voor dierensoorten in de Ooster
schelde, zal later duidelijk wor
den. Ook naaktslakken als het
blauwtipje, de bruine plooislak en
het wrattig tipje doen het goed.
MAANDAG 14 MAART 2016
boek dan een
Duits
Bratwurst
Literaire superster Joël Dicker presenteert zijn nieuwe roman Het boek van
de Baltimores tijdens de speciale Boekenweekopenstelling in De Drukkerij in
Middelburg, foto Lex de Meester
ZIERIKZEE, BOEKHANDEL DE VRIES
HULST, BOEKHANDEL VAN REMORTEL
GOES, BOEKHANDEL DE KOPEREN TUIN
door Ernst jan Rozendaal
VLiSSlNGEN. Er zullen de komende
week flink wat dode bruinvissen
aanspoelen, verwacht Jaap van der
Hiele van Eerste Hulp bij Zeezoog
dieren (EHBZ).