DOW
Ome,
c o i' mxnW
De testmuis had een hapje
TTX-mossel niet overleefd
Konijn
Wy ziffw boortiwol
ZEELAND 9
Een maand of zo geleden
was ik jarig en van mijn
neef Gerard Staals kreeg
ik een boek met herinne
ringen aan zijn jeugd. Hij is van
1946.
Veel van wat hij optekende is
herkenbaar, en hij weet het leuk
te verwoorden. Zo beschrijft hij
hoe ze bij hem thuis van oude, af-
gebikte stenen en afgedankte golf
platen een schuurtje bouwden
met een afdeling voor de konij
nen. Niet, zo zegt hij, vanwege het
aaibare karakter van de dieren,
maar voor de productie van malse
konijnenbouten.
Het slachten van zo'n konijn
gaat in het boek zo: met een fer
me tik van de kachelpook wordt
het konijn knock-out geslagen.
Daarna wordt het dier een nacht
lang in de kelder gelegd en de dag
daarop pas gevild, nadat hij eerst
aan een balk van zijn hok onder
steboven is opgehangen. Eerst wer
den de pootjes gestroopt, daarna
het lijf, dat uiteindelijk doormid
den wordt gekliefd waarbij de dar
men er uit rollen. De kop erbij
blijft er aan bungelen, want - zo
schrijft mijn neef - ook dat onder
deel werd na het braden op tafel
gezet.
Zijn moeder, mijn tante Fien,
maakte de konijnen klaar met veel
laurier en soms met pruimen.
Soms met Kerst, ook wel met Pa-
sen. Haar zus, mijn moeder, hield
ook wel eens een konijn, mis
schien met hetzelfde nuttige doel.
Ik herinner me een houten konij
nenhok op poten en met stro erin
dat af en toe een sterke geur afgaf.
Ooit zat er een zwart konijn in.
Het kreeg veel gras en loof van
paardenbloemen, door mijn broer
tjes geplukt aan de kanten van de
weg. Wat er met dat zwarte ko
nijn is gebeurd, weet ik niet.
Ik herinner me ook nog een
wit konijn met rode ogen. Het ar
me dier ging gewoon dood, mis
schien van ouderdom, niet van
honger. Ik begroef het in een diep
gat in de tuin en plaatste er een
latje bij met daarop: Konijn. Rust
In Putje.
De beste veiligheidsprestaties in 2015
Mourik
De innovatie award
HCI
De beste overall prestatie
pdiertoxines zoals DSP, PSP,
AZP. En nu ook TTX." Een paar
maanden geleden maakte een En
gels onderzoek voor het eerst ge
wag van TTX in schelpdieren. Be
halve in oesters en mossels, maar
ook in bijvoorbeeld kokkels en
mesheften. „Dat onderzoek was
voor de NVWA aanleiding ook
op TTX te gaan controleren. Een
maand geleden hebben we produ
centen van schelpdieren door spe
cialisten laten bijpraten over
TTX." Als het wordt aangetroffen
wordt het betreffende productie
gebied gesloten tot de gifstof er
weer uit is. In Nederland was dat
tot nu toe niet nodig. Volgens
Holstein is nader onderzoek naar
TTX hard nodig, omdat nog aller
lei vragen leven. Zo is onbekend
waar TTX in schelpdieren van
daan komt.
verlamming, ademhalingsproble
men, verlaagde hartslag, bewuste
loosheid, geeft Holstein aan.
Schelpdieren mogen zelfs niet
het kleinste beetje TTX bevatten,
zegt Holstein. „Er is geen veilige
marge. Tegen TTX bestaat geen te
gengif. Binnen een half uur be-
Dat zegt Jaap Holstein, voorzitter
van de landelijke werkgroep Kwa
liteitszaken Schelpdieren. Hij
waarschuwt wel voor wildrapen.
„Het rapen van schelpdieren
houdt altijd een risico in. Daar
om: koop bij de reguliere vishan
del want die wordt streng gemo-
nitord. Laat je ook niet verleiden
om oesters te rapen op dat leuke
strandje in Frankrijk, want het
kan zomaar mis zijn."
TTX staat voor tetrodotoxine.
Met dat verlammende zenuwgif
valt niet te spotten. Een dosis
van 24 milligram is dodelijk voor
de mens. TTX is hetzelfde gif als
in de Japanse kogelvis aangetrof
fen wordt. Alleen speciaal opgelei
de koks mogen de giftige delen
wegsnijden en de vis als 'fugu'
serveren. Zelf nemen ze de eerste
hap, om de gasten te laten zien
dat de vis goed gefileerd is en
veilig gegeten kan worden.
In lage concentraties zorgt
TTX voor een tintelend en
verdoofd gevoel in de mond,
misselijkheid, diarree, dui
zeligheid, hoofdpijn, buik
pijn. Bij hoge concentraties:
ontstaat gevoelloosheid,
spierzwakte, gestoorde
spraak en beweging, spier-
Tegen TTX bestaat geen
tegengif. Binnen een halfuur
begint het gif al te werken en
krijg je de symptomen.
gint het gif al te werken en krijg
je de symptomen."
TTX is niet de enige gifstof
waarop gecontroleerd wordt.
„Vroeger was het simpel: we ga
ven testmuizen een hapje schelp
dier en als de muis doodging,
wist je dat het niet goed
zat. Nu
moeten we voort
durend moni
toren op
schel
VRIJDAG 11 MAART 2016
Dow feliciteert Mourik, HCI en Syndus met het
winnen van een Dow Contractor Award.
Veilig en innovatief onderhoud is van groot belangvoor
Dow's concurrentiekracht. De onderhoudsbedrijven
bij Dow, de Verenigde Maintenance Partners (VMP),
dragen hier in grote mate aan bij. Door het jaarlijks
uitreiken van de contractor awards zet Dow deze
bijdrage in het zonnetje en beloont de beste prestaties
met een award.
De awards van dit jaar:
Syndus
Onze complimenten voor alle
medewerkers van deze firma's!
door Ondine van der Vleuten
YERSEKE. In Nederlandse schelp
dieren is het giftige TTX nog niet
aangetroffen. De oesters en mos
selen die hier in de winkel liggen,
kunnen dan ook veilig geconsu
meerd worden.
