Kritiek op Hongaarse premier laatste maanden verstomd
Extra geld en visaversoepeling kunnen EU-landen
mee leven. Sneller toetreden tot de EU is pijnpunt.
4 NIEUWS
VLUCHTELINGENCRISIS
BRUSSEL. Turkije is bereid Europa
in één klap van zijn asielcrisis te
verlossen, maar de prijs die het
daarvoor vraagt is hoog: 3 miljard
euro extra en sneller toetreden tot
de EU. Ook zouden de Turken vier
maanden eerder - al in juni - ge
makkelijker naar Europa moeten
kunnen reizen.
Met dat nog niet eens complete
eisenpakket zette premier Ahmet
Davutoglu gisteren in Brussel zijn
Europese gesprekspartners met de
rug tegen de muur. Turkije stelt er
wel wat tegenover: het is bereid
voortaan iedereen die via de
Egeïsche Zee naar Griekenland
trekt - economische migranten én
echte vluchtelingen - terug te ne
men, inclusief de mensen die op
zee worden onderschept.
Sommige Europese leiders had
den gedacht onder een beschei
den lunch tot afspraken te kun
nen komen met hun Turkse
vriend, maar kort na 15.00 uur gin
gen ze zonder resultaat uiteen.
Wel met de afspraak elkaar aan de
dinertafel opnieuw te treffen. „De
ze top met ons bewijst hoe hard
wij elkaar nodig hebben", zei Da
vutoglu gisteren. „Het gaat om de
toekomst van dit hele continent.
En de enige manier om die te red
den, is schouder aan schouder."
Turkije ziet hoe de vluchtelin-
gencrisis Europa verdeelt, hoe de
tijd dringt met in het voorjaar
nieuwe, nog grotere vluchtelingen
stromen, en het wil die situatie
keihard uitbuiten. Naast de eerder
genoemde eisen wil het land ook
nog eens dat Europa voor elke Sy
riër die het weghaalt uit Grieken
land, er eveneens één rechtstreeks
van Turkije overneemt.
Europa is daarover zeer ver
deeld. Sommige landen willen dat
gelijk, andere helemaal niet. Ne
derland zit daar tussenin. Als ook
de Turkse 'uitstroom' naar Grie
kenland tot vrijwel nul is gedaald,
valt er met Nederland te praten,
eerder niet, aldus Rutte. En zo
denken veel landen erover.
Op die manier houden Europa
en Turkije elkaar in de houdgreep.
Diplomaten in Brussel noemen
dat het kip-en-ei-vraagstuk. Al we
ken zoeken ze naar een vorm van
gelijk oversteken. De vraag is of
het Turkse 'één-voor-één'-voor-
stel in de buurt komt van wat ze
daarbij voor ogen hadden.
Europa had het gisteren zwaar
met het Turkse eisenpakket. De vi
saversoepeling is op zich niet zo'n
probleem, maar dan moeten eerst
de Turkse paspoorten wel fraude-
'Deze top met
ons bewijst hoe
hard wij elkaar
nodig hebben'
bestendiger worden, aldus de Li
touwse presidente Dalia Grybaus-
kaité: „Op dat vlak heeft Turkije
nog huiswerk."
Ook de 3 miljard euro boven op
de eerder al overeengekomen 3
miljard (tot 2018) leek nog wel te
pruimen. Het geld gaat bovendien
niet naar Turkije zelf, maar naar
lotsverbetering van de daar verblij
vende 2,7 miljoen vluchtelingen.
Ook ziet Europa dat met de Turk
se voorstellen de riskante trek
over de Egeïsche Zee stopt en
mensensmokkelaars van hun sme
rige werk worden beroofd, twee
niet te miskennen winstpunten.
Maar Turkije onder druk van de
asielcrisis sneller tot Europa laten
toetreden? Dat is een brug te ver,
zeker nu Turkije vrijdag nog de
middelvinger naar Brussel opstak
door een van zijn belangrijkste
kranten zomaar monddood te ma
ken. „Het Europees Parlement
gaat niet marchanderen met de
toelatingscriteria", waarschuwde
voorzitter Martin Schulz.
Opvallend veel leiders, die het
Ankara over mensenrechten de
laatste tijd niet al te moeilijk
maakten, sneden gisteren de pers
vrijheid aan. Ook Rutte deed dat,
tijdens zijn vijf uur lange overleg
met de Turkse premier zondag.
Hij draait als tijdelijk voorzitter in
de asielcrisis op volle toeren mee.
De Brexit, twee weken terug, liet
hij bijna volledig over aan Euro
pees president Tusk, migratie niet.
De Europese leiders hadden gis
teren niet alleen Turkije op hun
bord, maar ook de Balkanroute,
die ze nu definitief willen afslui
ten. „Belangrijk is dat we daarover
duidelijk zijn. Die route is dicht,
en alle andere routes ook", aldus
de Oostenrijkse kanselier Fay-
mann, die anderhalve week gele
den zijn eigen grens praktisch
dichtgooide en daarmee Grieken
land tot één groot vluchtelingen
kamp maakte. Na Oostenrijk kon
ook Macedonië niet anders dan
zijn grenzen sluiten. Faymann:
„We moeten de vluchtelingen op
vangen in Turkije, Libanon, Jorda
nië of Griekenland. Mét de buur
man (Turkije) is beter, maar zon
der de buurman gaat het ook."
e beste oplossing
voor de migratiecri
sis is om de Griekse
grens hermetisch af
te sluiten. De zuidoostelijke grens
van de Europese Unie moet beter
beschermd worden."
Minder dan een halfjaar gele
den werd schande gesproken over
deze uitspraak. Hij was dan ook af
komstig van de Hongaarse pre
mier Viktor Orban, de man die
met muren, hekken en prikkel
draad de gastvrije en tolerante re
putatie van Europa om zeep zou
hebben geholpen. Tenminste, zo
werd dat gevoeld door Parijs, Ber
lijn, Brussel en Den Haag.
Op dat moment meldden zich
wel elke dag tussen 6.000 en
10.000 vluchtelingen aan de Hon
gaarse grens. De spanning liep op
mede omdat problemen door Or
ban werden doorgeschoven naar
de buren. Het individuele leed
van ontheemde mannen, vrou
wen en kinderen die op de vlucht
waren voor (burger)oorlogen en
armoede was allang vergeten,
door Orban en gelijkgestemden.
Vluchtelingen uit Syrië waren
geen slachtoffers meer maar wer
den een politieke last.
Inmiddels is de kritiek op de
Hongaarse premier goeddeels ver
stomd. Nu het probleem dit voor
jaar weer zal opspelen - en in aan
tallen die nauwelijks nog te con
troleren zijn - wil Europa vooral
ontmoedigen. Terugsturen van
grote aantallen mensen mag.
Wat zullen ze hebben gedacht
in Italië? Jaren negeerde het rijke
noorden van Europa de noodkre
ten vanuit de Middellandse Zee
waar gammele boten vol Afgha-
nen, Syriërs en Afrikanen aan
spoelden op het eilandje Lampe-
dusa. Brussel en vooral Noord-Eu
ropa wees de Italianen op hun ver
antwoordelijkheid de eigen gren
zen goed te bewaken.
Ondertussen werden Libanon,
Jordanië en Turkije overspoeld
door miljoenen Syrische vluchte
lingen. Ook Libanon, Jordanië en
Turkije werden gewezen op hun
verantwoordelijkheid. Miljarden
aan steun werden toegezegd maar
mondjesmaat uitgekeerd. Het doet
denken aan de 3 miljard euro die
aan Turkije werd beloofd, maar
waarvan tot vrijdag nog geen 100
miljoen was overgemaakt. Inmid
dels wordt het dubbele gevraagd.
De prikkeldraadhekken in Ma
cedonië zijn ondertussen ook ver
dubbeld. Sinds het begin van dit
jaar hebben zich in Griekenland
meer dan 130.000 vluchtelingen
verzameld. En meer zijn onder
weg, zonder dat er een echte op
lossing is gevonden.
Türkije zet
Europa voor
het blok
door Frans Boogaard
De Turkse premier Ahmet Davutoglu (I), de Turkse minister Volkan Bozkir
en de Duitse bondskanselier Angela Merkel tijdens de EU-top. foto AFP
Ahmet Davutoglu premier Turkije
door Bob van Huët
'D
