O,
0736
NIEUWS 17
tie stelt Evides in dat jaar onderzoek te heb
ben gedaan, na een melding van Dupont.
„We zijn toen het kraanwater gaan testen
in het hele Rijnmondgebied, en C8 bleek
overal te zitten", zegt Sandra van de Vate
van Evides. „We hebben die informatie des
tijds gedeeld met de VROM-inspectie. Het
was volgens hen geen reden om actie te on
dernemen."
Maar volgens toxicoloog Jacob de Boer is
de aangetroffen hoeveelheid wel degelijk re
den tot zorg. „Een duidelijk veilige norm is
er niet. Wereldwijd zijn er steeds nieuwe
inzichten en onderzoeken." Zelf vindt hij
0,02 microgram voor drinkwater een veili
ge grens, minder dan wat in 2003 in Dor
drecht werd aangetroffen.
Milieuwethouder Rik van der Linden
van Dordrecht is verrast door de vondst
van C8 in samples van drinkwater. Hij is
ook bestuurslid van de Omgevingsdienst
Zuid-Holland. „Dit wisten we niet", zegt
hij. „Nu niet, en voor zover ik nu kan over
zien, toen ook niet."
De fabriek in Dordrecht valt sinds een
jaar onder Chemours, een afsplitsing van
Dupont. Het bedrijf wil niet ingaan op de
inhoud van de stukken. „Er lopen rechtsza
ken in Amerika waarbij deze documenten
zijn ingebracht", zegt woordvoerder
Ger-Jan van den Eisen. „Wel willen we zeg
gen dat we vinden dat we altijd verant
woord te werk zijn gegaan, met inachtne
ming van geldende wet- en regelgeving.
Als verantwoordelijk bedrijf zetten we ons
dagelijks in om onze veiligheids- en milieu
prestaties te verbeteren en om ons aan de
afgegeven vergunningen te houden."
Het RIVM onderzoekt inmiddels
welke concentraties C8 in lucht
en water hebben gezeten, en zal
op basis daarvan een inschatting
maken van eventuele gezondheidseffecten.
Actievoerder Leo van Andel verwacht er
weinig van. „Weet u hoe dit gaat? Na dat on
derzoek drinken de heren een glas, doen
een plas en alles is weer zoals het was. Als
het foute boel is, heeft het RIVM dus decen
nialang zitten slapen. Waarom doen uitge
rekend zij dan nu dit onderzoek?"
Milieuwethouder Rik van der Linden
van Dordrecht wil het onderzoek van het
RIVM afwachten, maar is verrast door de
grote hoeveelheid nieuwe informatie over
vervuilingen en bloedtesten. „Er zijn heel
veel dingen die destijds niet in beeld kwa
men. Ik weet echt niet wat dat te betekenen
heeft. Er valt heel wat te onderzoeken."
Boer Wilbur Tennant overleed in 2009
aan kanker. Hij was 67. Leo van Andel uit
Sliedrecht is 73, en heeft alle vertrouwen in
de overheid verloren. „Er overlijden in Slie
drecht heel veel mensen aan kanker. Maar
ik ben geen dokter, ik wil dat het wordt on
derzocht. Overlijden hier echt meer men
sen aan kanker? Dat moet de overheid uit
zoeken! Dat gebeurt niet. Ik weet wel waar
om. Ze zijn bang voor de uitkomsten."
dan de volksgezondheid. Want ja, er werk
ten wél duizend mensen bij Dupont."
Ook in Amerika ontstaan zorgen. Die be
ginnen bij Wilbur Tennant, een boer uit
het Amerikaanse stadje Parkersburg. Hij
ontdekt eind jaren '90 vreemde afwijkin
gen bij zijn koeien en vermoedt dat het te
maken heeft met zijn buren: een teflon-fa-
briek van Dupont. Als zijn koeien één voor
één sterven, belt hij met Dupont. En met
de gemeente. En met de inspectie. Nie
mand grijpt in.
Dan belt Tennant naar advocaat Rob Bi-
lott. De boer laat hem een filmpje zien dat
hij op zijn terrein maakte. De advocaat ziet
beelden van kwijlende koeien, dode koeien
met verrotte tanden, beekjes vol schuim en
dode vissen. „Toen", zegt Bilott, „dacht ik:
dit is niet goed."
Zeventien jaar later voeren Bilott en zijn
collega Gary Douglas een rechtszaak na
mens 3.500 inwoners van het stadje, die al
lemaal zeggen ziek te zijn geworden door
de uitstoot van de Dupont-fabriek. Eén van
hen, een vrouw van 59 die lijdt aan nierkan
ker, heeft als eerste een schadevergoeding
van 1,6 miljoen dollar toegewezen gekre
gen. „Er is veel bewijs waaruit blijkt dat Du
pont wist hoe schadelijk C8 was", zegt Ga
ry Douglas. „Maar ze bleven teflon produce
ren en ze stortten hun gif tientallen jaren
op stortplaatsen en in de rivier, zonder res
pect voor het menselijk leven."
De Amerikaanse rechtszaak tegen Du
pont heeft inmiddels veel informatie opge
leverd over de schadelijkheid van C8. Zo
veel, dat de stof in 2013 door de Europese
Unie is geclassificeerd als 'zeer zorgwekken
de stof. Grote concentraties kunnen leiden
tot nier- en zaadbalkanker, hartziekten en
verhoogd cholesterol. Sindsdien gelden veel
strengere normen bij het verlenen van ver
gunningen. De fabriek in Dordrecht be
sloot enkele maanden voor het Europese be
sluit al te stoppen met het gebruik van C8.
Maar wat heeft de productie de voorbije
decennia gedaan met de gezondheid van
mensen in Dordrecht en Sliedrecht? En hoe
is het met de gezondheid van de vele werk
nemers die jarenlang met C8 hebben ge
werkt? Er is reden tot zorg, zeggen vooraan
staande toxicologen. Neem de concentraties
C8 die in het bloed van werknemers wer
den aangetroffen. Die zijn 'uitzonderlijk en
zorgelijk', zegt toxicoloog Martin van den
Berg van de Universiteit Utrecht. „Reden
genoeg die mensen blijvend te screenen."
Het gebied rondom de fabriek moet
goed en onafhankelijk worden onderzocht,
vindt Jacob de Boer, toxicoloog van de Vrije
Universiteit. „C8 is echt een toxische stof.
Er moet gekeken worden hoeveel giftig ma
teriaal er nog in het gebied voorkomt."
En dan is er nog het drinkwaterbedrijf
Evides, dat pal naast de fabriek in Dor
drecht ligt. In interne correspondentie van
Dupont uit 2003 staat dat in het drinkwater
bij tests een hoeveelheid van 0,0736 micro
gram C8 per liter is gevonden. In een reac-
ZATERDAG 5 MAART 2016
Op de voorgrond drinkwaterbedrijf Evides, met pal erachter het complex van chemiebe
drijf Dupont (tegenwoordig Chemours) in Dordrecht, foto Cees Schilthuizen
In interne correspondentie van Dupont uit
2003 staat dat in het Dordtse drinkwater
bij tests een hoeveelheid van 0.0736
microgram C8 per liter is gevonden.
Toxicoloog Jacob de Boer vindt 0.02
microgram voor drinkwater een veilige
grens. Een duidelijk veilige norm is er niet.
Inwoner Leo van Andel: „Overlijden hier
echt meer mensen aan kanker? Dat moet de
overheid uitzoeken!" foto Rinie Boon
