Dieper snijden
geeft minder kans
op darmkanker
Werknemers Shell Moerdijk ontslagen om lek
NIEUWS 5
Melkplas
Zuivelland
importeert
biomelk
X,
FrieslandCampina heeft naar
verwachting in 2015 een prima
jaar gedraaid. Het zuivelcon
cern presenteert vandaag zijn
jaarcijfers. De boeren die de zui
vel leveren, hebben een minder
fraai jaar achter de rug. De
melkprijs is nu ongeveer een
derde lager dan in 2013. Dat
heeft verschillende oorzaken.
Sinds het Europese melkquo
tum een klein jaar geleden is af
geschaft, mogen boeren zo veel
melk produceren als ze willen.
Het aanbod is dus flink geste
gen. De verwachte groeiende
vraag, onder andere uit China,
blijft echter uit. Daar komt bij
dat Rusland Europese zuivel
nog steeds boycot.
Zuivelexportland Nederland
moet biologische zuivel impor
teren, omdat de productie ach
terblijft bij de groeiende vraag.
Het aantal biologische boeren
en tuinders schommelt al jaren
rond de 1.600. Dat staat gelijk
aan ongeveer 3 procent van de
Nederlandse landbouwgrond.
Sinds begin vorig jaar komen
bij Skal, de organisatie die toe
ziet op het grootste duurzame
keurmerk, meer aanmeldingen
binnen van boeren die willen
overstappen.
Wereldwijd groeit de vraag
naar biologische producten
met zo'n 5 procent per jaar. In
Nederland is 3 procent van het
geconsumeerde voedsel biolo
gisch. In Denemarken en Zwe
den is dat al rond de 8 procent.
Ook Duitsland is een biokoplo-
per, zo blijkt uit cijfers van
brancheorganisatie Bionext.
KWF Kankerbestrijding heeft zo
veel vertrouwen in de nieuwe me
thode dat ziekenhuizen in heel Ne
derland ermee gaan testen.
Tot nog toe worden poliepen in
de darm die groter zijn dan 2 centi
meter vaak in stukjes weggesne
den, waardoor ver
keerd weefsel kan ach
terblijven. „De kans
blijkt dan groot dat
dit weefsel zich ont
wikkelt tot kanker",
verklaart Leon
Moons, maag-, darm
en leverarts van het
UMC Utrecht.
Hij gaat onderzoek
doen naar de beste
methode om deze po
liepen in z'n geheel te
verwijderen.
KWF Kankerbe
strijding vindt de
nieuwe methode zo
veelbelovend dat zij
270.000 euro subsidie
verstrekt om in zeven
tien ziekenhuizen in
Nederland een vijfja
rig onderzoek te star
ten.
Om de oude en de
nieuwe techniek te
kunnen vergelijken,
zal van 212 poliepdra
gers de ene helft op
oude wijze worden behandeld en
de andere helft op de nieuwe.
„Met deze nieuwe methode
snijd je ónder de poliep door",
legt Moons uit. De specialist ver
wijdert met een Japanse snij-
methode de poliepen in de darm
in één keer door een extra milli
meter gezond weefsel mee weg te
snijden.
„Terwijl met de huidige metho
de bij 12 procent van de patiënten
weefsel achterblijft, lijkt die kans
bij de nieuwe methode veel klei
ner: ongeveer 1 procent", rekent
hij voor. Het risico op complica
ties is volgens hem een stuk klei
ner dan bij de chirurgische ingre
pen die vaak volgen op terugkeren
de poliepen. „Bij operaties sterft
3 procent van de patiënten, en
20 procent krijgt een ernstige com
plicatie. Bij deze endoscopische be
handeling is dit maar 0,03 en 7
procent."
Bovendien blijven patiënten
vervelende onderzoeken bespaard.
Een op de acht patiënten moet er
bij de oude methode een tweede
keer aan geloven en een derde van
hen zelfs een derde keer, omdat
het weefsel dan nog niet helemaal
weg is. „Bij die onder
zoeken moeten pa
tiënten eerst een
vloeistof drinken om
de darmen schoon te
maken. Dat wordt
vaak niet als prettig
ervaren", zegt Moons.
Daarna moeten pa
tiënten zich pas echt
verbijten. „Tijdens de
scopie gaan we met -
het klinkt oneerbie
dig - een soort tuin
slang via de anus naar
binnen. Gek genoeg
heeft niemand ooit ge
keken naar wat deze
belastende behande
ling voor de patiënt
betekent."
Doordat die her
haalonderzoeken niet
meer hoeven, ver
wacht Moons dat de
ze iets duurdere me
thode op de lange ter
mijn goedkoper uit
pakt. „Op termijn zou
den er specialistische
centra kunnen komen, zodat de
kans op complicaties verder af
neemt."
De 41-jarige specialist uit Zeist
is blij met de bereidheid van ande
re ziekenhuizen om mee te wer
ken aan zijn onderzoek, dat hij sa
men met arts-onderzoeker Yara
Backes en de Rotterdamse arts Ar-
jun Koch heeft opgezet. „Iedere
onderzoeker heeft dromen. Dat
we er in Nederland in slagen om
met zoveel ziekenhuizen samen
te werken, maakt ons in Europa
heel bijzonder."
ff
'Bij deze
nieuwe
methode is de
kans op
complicaties
en sterfte veel
kleiner'
Dat melden bronnen binnen het
bedrijf. Woordvoerder Wendel
Broere van Shell kan hierop niet
reageren. „Over disciplinaire maat
regelen geven we geen commen
taar", zegt hij. Shell begon een in
tern onderzoek, nadat het lek op
27 januari werd ontdekt. Bij werk
zaamheden op 21 november vorig
jaar bleef een afsluiter per onge
luk open staan. Al die tijd kon het
zeer giftige ethyleenoxide ont
snappen.
De twee ontslagen werkne
mers zouden na een incident met
de stoomketel in 2014 al eens een
sanctie opgelegd hebben gekre
gen. Dat de mannen zo kort na dit
incident weer een ernstige fout
maakten, zou voor Shell reden
zijn om afscheid van ze te nemen.
Woordvoerder Egbert Schellen
berg van vakbond FNV Abvakabo
bevestigt de ontslagen en discipli
naire maatregelen bij Shell. De
maatregelen zijn onlangs meege
deeld tijdens een regulier overleg,
waarbij de ondernemingsraad van
Shell werd ingelicht over het inter
ne onderzoek. Schellenberg kan
niet zeggen of de betrokken werk
nemers aangesloten zijn bij de vak
bond. „Wij monitoren wat er ge
beurt in de chemiesector. Al jaren
pleiten wij voor minder bezuini
gingen op het onderhoud. Er zijn
voorbeelden genoeg dat de veilig
heid eronder lijdt."
Onlangs zou er ook een brand
je zijn geweest in een kelderruim
te van de Shellvestiging op Moer
dijk. In de ruimte zou belangrijke
apparatuur hebben gestaan. De
brandweer van het industrieter
rein Moerdijk moest ter plekke ko
men. Broere: „Er is brandalarm ge
geven, maar er was geen brand.
Hoe kan dit? Er werd een brand
lucht geroken en dan is de stan
daardprocedure dat er uit voor
zorg brandalarm wordt gegeven.
We schalen liever af dan dat we te
laat zijn met opschalen. De brand
lucht kwam uit een schakelkast
en dat hebben we snel kunnen op
lossen. Er was verder geen impact.
De brandweer en overige autoritei
ten zijn geïnformeerd, zoals stan
daard."
Een onderzoek van de GGD in
West-Brabant heeft uitgewezen
dat het lekken van ethyleenoxide
geen gevaar voor de volksgezond
heid heeft opgeleverd. Volgens de
GGD geldt dat zowel voor de kor
te als de lange termijn. Invloed op
de kans kanker te ontwikkelen,
zou het giflek niet hebben gehad.
De conclusies van de GGD onder
steunen de eerdere lezing van
Shell dat de volksgezondheid niet
in gevaar is gekomen. Vandaag
houdt Shell Moerdijk een bewo
nersbijeenkomst over het lek.
DONDERDAG 3 MAART 2016
50
Voor een liter biologische melk
ontvangt een melkveehouder 50
cent. Een liter gewone melk
levert, als gevolg van het sterk
gestegen aanbod, nog maar 30
cent op.
Melkveehouder Gert Kastelijn wil
bioboer worden, foto Marnix Schmidt
door Marcia Nieuwenhuis
UTRECHT. Door grote darmpolie
pen in één keer weg te halen, daalt
de kans op darmkanker aanzienlijk,
verwacht het Universitair Medisch
Centrum in Utrecht. Ook hoeven
patiënten minder vervelende darm-
onderzoeken te ondergaan.
Leon Moons
specialist UMCU
door Geert Nijland
MOERDIJK. Shell Moerdijk heeft
twee werknemers ontslagen, om
dat zij verantwoordelijk worden ge
houden voor het lekken van ruim
27 ton ethyleenoxide. Nog eens
zes werknemers kregen een sanc
tie opgelegd.
Shell Moerdijk.
foto Bram van de Biezen/ANP
