L I 7
Zelfs de deur opendoen naar de
slaapkamer kan al worden
uitgelegd als hulp bij zelfdoding.
Overal afblijven, zeggen wij
boven zijn emoties laten uitstijgen,
en objectief naar de situatie laten
kijken. Zo sprak ik een keer een
vrouw van in de veertig met een al
coholprobleem. Ze wist zeker dat ze
dood wilde. In dat gesprek heb ik
hard gewerkt om haar te laten in
zien dat ze zo'n besluit niet zorgvul
dig kon nemen, zolang ze onder
invloed van de alcohol was."
Dat in de maatschappij behoefte
bestaat aan regie over het eigen le
venseinde, blijkt uit de cijfers: het
aantal geregistreerde cliënten van
levenseindecounselors steeg van
427 in 2013 naar 607 in 2014, een
stijging van bijna 30 procent.
Van 89 cliënten weten de raadslie
den dat ze zijn overleden in 2014.
Hoewel mensen van alle leeftijden
aankloppen, bestaat de grootste
groep uit ouderen: de gemiddelde
leeftijd is 67 jaar. Fysiek lijden
(kanker, ouderdomsklachten) is een
motief bij een derde van wie aan
klopt, bij één op de vijf is dat psy
chisch lijden. Bij een kwart van de
cliënten is er geen actuele aanlei
ding; zij willen simpelweg de regie
als het moment daar is.
Hoewel de cliënt centraal staat,
proberen levenseindecounselors al
tijd de omgeving erbij te betrekken.
„Vaak zeggen mensen in een eerste
gesprek: dat kan niet. Bij een vol
gende ontmoeting hebben ze dan
toch een partner of familielid bij
zich. Naasten hebben altijd vragen
en het is belangrijk daar stil bij te
staan. Doe je daar niets mee, dan
kunnen de gevolgen van de zelfver
kozen dood, hoe humaan ook, als
nog desastreus zijn."
Filmen
Naasten die bij het einde aanwezig
zullen zijn, krijgen ook informatie.
„Zodat ze zijn voorbereid. Bij een
zelfgekozen dood komen een
schouwarts en politie altijd langs;
mensen moeten dat weten. En ze
mogen niets doen. Zelfs de deur
opendoen naar de slaapkamer kan
al worden uitgelegd als hulp bij
zelfdoding. Overal afblijven, zeggen
wij. En filmen, dan heb je bewijs
dat iemand het zelf heeft gedaan."
Soms kan de levenseindecounselor
niets doen, al is de situatie nog zo
schrijnend. „Een man in een ver
pleeghuis roept al 3 jaar dat hij
dood wil. Het tehuis is ertegen, dus
het gebeurt niet. Dat vind ik af
schuwelijk," zegt Van Eerde. „Of het
echtpaar dat al 55 jaar samen is. De
vrouw dementeert, ze willen er
samen uitstappen na een mooi
leven. Strikt genomen moet de man
zijn vrouw vermoorden, want zij
begrijpt het niet meer. Zo'n man zit
hier dan te huilen op zijn stoel. Dat
komt heel erg bij mij binnen."
uit het leven te stappen, staat ver
van de realiteit, stelt Frank Vanden
dries: „Zo iemand loopt eerder
richting het spoor. Mensen die con
tact met ons opnemen, zijn vaak al
jaren bezig. Die hebben een verle
den in de geestelijke gezondheids
zorg, met opnames en contacten
met allerlei artsen. Aan hun wens
is al een lang besluitvormingspro
ces vooraf gegaan."
Wachten
De route via een levenseindecoun
selor is niet de snelste: „Na een
eerste telefoontje wacht je twee
weken op een afspraak. Als iemand
na dit gesprek bij zijn voornemen
blijft, en inderdaad voorbereidin
gen treft, duurt het al snel twee,
drie maanden voor het echt zover
is. Voor ons staat een zorgvuldige
voorbereiding centraal. Het tegen
overgestelde van impulsief dus."
Voor sommige cliënten is dat een
tegenvaller: „Die denken dat wij
een koffertje met medicijnen heb
ben klaarstaan, waaruit we direct
leveren. Zo werkt het niet."
Toetsen of de wens om te sterven
definitief is, doen levenseindecoun
selors niet, zegt Vandendries. „Wij
zijn geen scherprechters over het
leven van een ander, die vraag ligt
wat ons betreft bij de cliënt. Dat is
zelfbeschikking. Wel onderzoeken
we of iemand in staat is de voorbe
reidingen zelf uit te voeren."
Van Eerde vult aan: „Met onze ge
sprekken willen we een persoon
Euthanasiewet
dinsdag 23 februari 2016
GO
Levenseindecounselors Frank
Vandendries en Caroiien van Eerde
bespreken een doodswens door
'boven de emoties uit te stijgen'.
Hulp bij zelfdoding is
strafbaar. Instrueren,
sturen, regisseren, of
hulp verschaffen in de
vorm van concrete voor
bereidingen en handelin
gen zijn bij wet verboden.
Wat wel mag: algemene
informatie verschaffen
(bijvoorbeeld over mid
delen en procedures),
morele steun bieden en
aanwezig zijn bij de zelf
doding.
De commissie-Schnabel
concludeerde onlangs
dat er geen noodzaak is
om de juridische moge
lijkheden voor hulp bij
zelfdoding te verruimen.
Deze 'commissie van wij- ven van een arts."
over de vraag of versoe
peling van de Euthana
siewet - voluit Wet
toetsing levensbeëindi
ging op verzoek en hulp
bij zelfdoding (WTL) -
nodig is.
Volgens levenseinde
counselors Frank Van
dendries en Caroiien van
Eerde slaat Schnabel de
plank mis. „Deze conclu
sie past bij de conserva
tieve stromingen in de
politiek. Dat is vooral
vervelend voor ouderen
en anderen die wat wil
len ondernemen en
daarvoor binnen de hui
dige wet afhankelijk blij-
zen' boog zich in op
dracht van de regering
www.levenseindecoun-
seling.com
