h
HART8TZII I 3
DIEKSTRA
Geen enkele twijfel:
kom op met die test
De meeste mensen,
jong en oud, zitten
de laatste uren voor
ze gaan slapen voor
schermen
ONTSPANNEND
PRIJS
KWALITEIT
EIND
OORDEEL
René Diekstra
buigt zich over de
menselijke geest
Vraag je je weieens al waarom
die leuke film zo laat begint?
René Diekstra verzet zich
tegen de verleiding van het
scherm en slaapt liever goed.
Slaapproblemen zijn vooral bijslaapproble
men, zei een van mijn psychologie-
opleiders als we weer eens een patiënt
met slaapproblemen bespraken. Ik vroeg
hem of het omgekeerde ook opgaat, dat
goed slapen erop wijst dat je geen pro
blemen hebt met degene die naast je in
bed ligt. Interessante gedachte, zei hij.
Vond ik zelf ook. Want het klinkt aanne
melijk datje door je relatie te verbete
ren ook beter slaapt naast hem of haar.
Interessanter is het antwoord op deze
vraag: kan slecht slapen de oorzaak zijn
van een slechte relatie? Als het ant
woord 'ja' is, belooft dat niet veel goeds
op relatiegebied.
Al jaren neemt zowel de duur als kwaliteit
van slaap af. Ik wil niet meteen beweren
dat de toename van het aantal echt
scheidingen daarvan een gevolg is. Maar
door slechter en te kort te slapen raken
we eerder ontstemd, vermoeid, pessi
mistisch, depressief. Slaapproblemen
zijn een van de
belangrijkste
oorzaken van
depressie. Drie
slechte nachten
zijn soms al vol
doende om in
een depressie te
donderen.
Slechter slapen
betekent slech
ter leren en
presteren in
studie of werk,
meer fouten
maken, vaker
dingen verge
ten, minder goed problemen oplossen.
Ons brein heeft slaap nodig om gedach
ten en gevoelens te ordenen, te archive
ren, te leren en op te lossen zelfs. Zoals
een van mijn andere leermeesters zei: er
is niets zo therapeutisch in dit heelal als
slaap.
Als dat zo is hoe komt het dan dat we onze
slaap zo laten verslonsen? Schermen!
Massaal zitten we de laatste uren voor
dat we gaan slapen aan schermen. Tele
visie, computer, laptop, iPad, e-reader of
mobiele telefoon. Vaak meerdere tege
lijk. Schermen met blauw licht onder
drukken de afscheiding van hormonen
die essentieel zijn voor goede slaap. Ver
der komt via schermen informatie op
ons af waardoor breincentra geprikkeld
worden die in de aanloop naar slaap
juist met rust gelaten moeten worden.
En tenslotte laten we steeds meer van
onze nacht afpakken door praatpro
gramma's, films en docudrama's die zo
laat mogelijk worden geprogrammeerd.
De economische en gezondheidsschade
die Pauw en Jinek door hun slaapaf-
braakeffect hebben veroorzaakt, moet
enorm zijn. Mijn advies: bescherm je
kostbare slaap alsof je leven ervan af
hangt. Dat doet het namelijk. Anderhalf
uur vóór bedtijd alle schermen uit!
Nikki de Nies wil graag praten
over haar ziekteproces, maar
alleen, en dat zegt ze met een
blij hoofd, als ze niet wordt afge
schilderd als een zielenpiet. Want ze
had dan wel lymfeklierkanker, zielig
is ze niet.
In maart 2014 zat ze met haar vader
en moeder - gescheiden, maar hier
alsnog een front vormend - bij de in
ternist en daar klonk het: Hodgkin
lymfoon. „Wat anders klinkt dan
lymfeklierkanker, maar hetzelfde is."
Al snel wist De Nies dat het een
zeldzame aandoening is (450
diagnoses per jaar) en belangrijker:
dat het goed valt te behandelen (sla-
gingskans: 95 procent). Maar kanker
had zijn trauma's veroorzaakt in de
familie. „Oma was overleden aan
borstkanker. Zij was er niet bovenop
gekomen, en ik moest er wel bo
venop komen." Dat deed Nikki niet,
althans niet na de eerste chemokuur.
Ze werd aanvankelijk schoon ver
klaard, maar begin 2015 kwam de
ziekte terug. „Mijn arts van het An-
toni van Leeuwenhoek zei 'bij het
AMC zijn ze bezig met een baanbre
kende trial. Ik denk dat je daar beter
af bent'."
Zo geschiedde. Ze kwam in de Trans
plant
BRaVE
studie -
een on
derzoek
waarin
wordt ge
keken naar
het effect
van het medi
cijn Brentuxi-
mab vedotin in
combinatie met de
gebruikelijke chemo
therapie (DHAP). Daar
volgt, als de patiënt fit genoeg
is, nog een stamceltransplantatie én
een laatste, stevige chemotherapie
(Beam) op. De onderzoekers hopen
dat dankzij Brentuximab meer pa
tiënten die laatste klap aankunnen.
De chemo heeft Nikki uitgewrongen,
wat haar lichamelijk sloopte, maar
geestelijk sterkte. „Als hier nog iets
doorheen slipt, dan weet ik het ook
niet meer." Nu is ze kankervrij. Ze
krabbelt op, haar haar is weer ge
groeid. „Pittig kort is niet leuk als
het je wordt opgelegd." Hoe energiek
ze ook mag overkomen, ze is nog
steeds onderweg naar haar oude ni
veau. Ze heeft een lage weerstand.
„Na een dag college zie ik scheel van
vermoeidheid."
Nikki twijfelde geen moment over de
trial. Dit is wat ze wilde. Voor haar
zelf en voor anderen. „Ik ben er an
derhalfjaar uit geweest.
Vriendinnen zijn afgestudeerd, heb
ben huizen en banen. Ik heb geen
klap uitgevoerd. Daar had ik best
een goede reden voor, maar toch. Als
je zo in bed ligt, voel je je nogal nut
teloos. Ik vind het fijn dat ik uitein
delijk ergens een stempel op heb
kunnen zetten."
dinsdag 23 februari 2016
GO
Het is een soort nepvakantie.
Smokkel door te fantaseren
dat de zon bij het ontbijt
schijnt. Dan voel je je anders.
De overgang is wat groot (en
cru) als de lamp uitgaat. Ik zit
weer gewoon in de winter
thuis aan tafel en moet als de
sodemieter naar mijn werk.
De prijs van dit oude model is
niet te achterhalen. Nieuwe
kosten vanaf 129 euro. Daar
heb je jarenlang plezier van.
Inderdaad kostbaar. Lenen of
gezamenlijk aankopen kan
een idee zijn. Sommige huis
artsenpraktijken en moderne
koffiebars hebben ze staan.
Steun en
toeverlaat -
bij 5000 lux
Zet de lamp aan bij het ontbijt, foto shutterstock
Schermen
Henke van de Pol
(II) leerling groep 7
Duchenne
spierdystrofie
Reageren? Mail naar hartenziel@persgroep.nl
Nikki de Nies (22)
student communica
tiewetenschappen
Hodgkin lymfoon
