De ellende is groot in kamp Heumensoord
de timmermanskist was afgepakt'
NIEUWS 7
DEFENSIE GEEFT
TANKS WEG EN
HUURT ZE TERUG
precies dat het tot 3 kilometer af
stand nog een militair uit zijn
schuttersputje schiet. Vuren is
een kwestie van seconden. En on
derschat het psychologisch effect
niet, doceren militaire kenners. Ze
zorgen voor een schokeffect bij de
vijand.
Tegelijkertijd zijn tanks 'kogel
vreters'. Er hangt zo veel staal aan
dat soldaten met geweren kunnen
schieten wat ze willen. Beroemd
is het verhaal van een Britse tank
die bij de inval in Irak in 2003 bij
Basra maar liefst vijftien keer
werd geraakt door een bom, zon
der dat er een door de bepantse
ring kwam.
Waarom wil Nederland zo
graag zelf weer met tanks rijden
als andere landen er genoeg heb
ben? Duitsland alleen al heeft 328
Leopards. Maar tanks met beman
ning van het ene land, passen niet
naadloos in het leger van een an
der, weet oud-generaal Harm de
Jonge. „Tanks opereren in kleine
eenheden en geven vaak vuur-
steun in noodsituaties. Infanteris
ten zitten dan vaak in de meest
angstige minuten van hun leven.
Die moeten in hun moerstaal kun
nen doorgeven waar de vijand zit,
en niet in Rudi-Carell-duits."
En dus laat waarnemend com
mandant John zijn manschappen
nog maar een keer aanrukken.
Want er moet nog heel wat trai
ningsuren ingehaald worden, na
al die jaren. „Wij zijn de speer op
het slagveld. Die is nu misschien
een beetje bot, maar die zijn we
hard aan het fijn slijpen", zegt hij.
uit, maar van binnen is het een
heel verfijnde machine. Daar
komt het aan op vakmanschap en
nauwkeurigheid." John en zijn be
manning zijn de eersten die weer
op een tank mogen rijden. Een
Duitse weliswaar, maar dat maakt
hem niets uit. Het type, de Leo
pard 2A6, gebruikten ze zelf ook al
jaren. „Alleen de radio en het ma
chinegeweer zijn anders."
In 2019 moeten er achttien ope
rationeel zijn, een schim van wat
ons land ooit had. Op het hoogte
punt van de Koude Oorlog, mid
den jaren zeventig, reden er maar
liefst duizend rond.
Maar bij de landmacht tellen ze
hun zegeningen. Ze zijn al lang
blij dat de Leopards weer terug
zijn. Nog maar vijfjaar geleden,
op 18 mei 2011, klonk het laatste
schot op een oefenterrein in Duits
land en moest het leger het
vootaan zonder tanks stellen.
Nederland was in Europa het
enige land dat niet meer geloofde
in het zwaarste wapen dat de land
macht heeft. Defensie moest een
miljard euro bezuinigen en had
het geld er niet meer voor over
om de 116 krachtpatsers te laten
rijden. Op zestien na werden ze al
lemaal verkocht aan Finland. De
deal leverde de schatkist 200 mil
joen euro op.
Militairen van hoog tot laag
zien het verlies van de tank nog
steeds als een zwarte bladzijde in
de geschiedenis van de land
macht. Ook waarnemend com
mandant John. En niet alleen om
dat het zo machtig mooi is daar
boven op die geschutskoepel. „Ja
renlange ervaring met tanks, in
spanningen om ijzersterke teams
op te bouwen, kameraadschap;
het was allemaal weg. En de land
macht kan niet zonder tank. Het
is de hamer in onze gereedschaps
kist", zegt hij.
Generaal-Majoor der Cavalerie
Harm de Jonge b.d. denkt er net
zo over en spreekt nu zelfs van
een historische blunder. „Vooral
omdat het zo ontzettend moeilijk
te voorspellen is in wat voor con
flict we in de toekomst verzeild
kunnen raken. Maar we verwach
ten wel van onze bondgenoten
dat ze ons dan komen helpen met
tanks als dat nodig mocht zijn.
Daarmee maak je jezelf niet popu
lair."
Politiek Den Haag had vijfjaar
geleden zo zijn eigen gedachten
over de Leopards. De tanks zou
den uit de tijd zijn, klonk het. Een
overblijfsel uit de Koude Oorlog.
Irrelevant op het slagveld en
kwetsbaar bovendien. Allemaal
onzin, vindt De Jonge. „Maar De
fensie had geld nodig en zocht ver
volgens naar argumenten om het
afstoten van de tanks te rechtvaar
digen."
Tanks zijn volgens De Jonge he
lemaal niet overbodig op het slag
veld. En hij staat hierin zeker niet
alleen, blijkt uit diverse militaire
publicaties die verschenen na het
verdwijnen van de tanks. In Irak
en Afghanistan hebben ze overdui
delijk hun nut bewezen. En het is
niet voor niets dat tanks nu wor
den ingezet in het conflict in
Oost-Oekraïne.
Vooral als militairen onder
vuur liggen of er een doorbraak ge
forceerd moet worden is de Leo
pard op zijn best. Het kanon is zo
'Wij spreken tijdens ons bezoek
bewoners die het beeld bevesti
gen zoals dat in de klachten naar
voren komt. Dit beeld wijkt totaal
af van het beeld dat het COA (Cen
traal Orgaan opvang Asielzoekers,
red) zelf heeft van deze noodop
vang.'
Het is in een notendop wat er
sinds de opening van het kamp,
half oktober vorig jaar, aan de
hand is. De vluchtelingen die op
Heumensoord wonen, klagen over
slaapgebrek, gebrek aan privacy,
diefstal, onduidelijkheid over hun
procedures, onvoldoende gezond
heidszorg en discriminatie. Als ze
dat melden bij het COA, voelen ze
zich niet gehoord en ze zien
dat er weinig verandert. Ten
einde raad gingen ze meer
dan eens met spandoeken
de straat op.
De ellende is groot, con
stateert de Ombudsman: 'Al
le klagers melden dat bewoners
soms zo wanhopig worden dat zij
een poging tot zelfmoord doen.'
Tegelijk vindt het COA dat het
voldoet aan zijn taak, namelijk het
bieden van een veilige, leefbare en
beheersbare omgeving aan asiel
zoekers. Klachten worden 'snel
vertaald in praktisch op te lossen
problemen', maar de échte oor
zaak, 'de opzet van de voorzienin
gen', wordt niet besproken. Ge
volg: 'De percepties van het COA
en de bewoners lopen volledig uit
een.' De bewoners zien bijvoor
beeld een niet goed functio
nerende gezondheidszorg
op het kamp. Ze moeten
een nummertje trekken en
staan vervolgens met vijf
tig anderen te wachten tot
een arts ze komt helpen. Voor
moeders met kinderen en zwange
re vrouwen duurt dat vaak te lang,
waardoor ze afhaken.
Dat mag zo niet doorgaan,
vindt de Nationale Ombudsman.
Er moet gezorgd worden voor be
tere begeleiding van zwangeren,
kinderen, chronisch zieken en
ouderen. Ook vindt de ombuds
man dat vluchtelingen sneller
naar specialisten verwezen moe
ten worden.
Heumensoord bestaat uit drie
woonpaviljoens die elk bestaan
uit een aantal slaaptenten en een
tent met een recreatieruimte. Een
slaaptent bestaat uit een aantal
vertrekken voor 96 personen elk,
die weer onderverdeeld zijn in 'ka
mers'. Per kamer slapen acht per
sonen in stapelbedden. Tussen de
kamers zitten scheidingswanden,
die niet tot het plafond reiken. De
kamers hebben geen deur, maar
een gordijn als afsluiting.
Volgens de Onbudsman heerst
er een 'voortdurend gevoel van on
veiligheid'. „Er is totaal geen priva
cy, er is geen veilige plek waar je
je kunt afzonderen. Iedereen kan
voortdurend bij iedereen binnen
lopen, ook in de slaapzalen. Ook
je spullen zijn nergens veilig", al
dus het rapport.
Het COA kondigt met regel
maat nieuwe huisregels af, maar
met weinig effect. Omdat de be
woners slecht slapen door overlast
van medebewoners die tot laat
wakker blijven, maar ook door de
wind en een alarm dat vaak af
gaat, moet vanaf 10 uur 's avonds
het licht uit in de slaaptenten en
moet iedereen rustig zijn. „Maar
waar 100 mensen in een tent sla
pen zonder enige geluidswering
blijft het onrustig. Steeds maar
nieuwe huisregels helpen daar
niet bij."
WOENSDAG 10 FEBRUARI 2016
Nederland heeft op pa
pier nog steeds geen
enkele tank in bezit.
De achttien tanks die
het leger gaat gebrui
ken, huren we van de
Duitsers. Om die deal
mogelijk te maken,
heeft ons land de acht
tien tanks die nog
wachtten op een ko
per, cadeau gedaan.
De Nederlanders val
len officieel onder de
Duitse bevelhebber ge-
neraal-majoor Lange-
negger van de 1Pan-
zerdivision. Nederland
beslist wel zelf over
de inzet.
De Delta-compagnie,
zoals de Nederlandse
tankeenheid genoemd
gaan worden, blijft ge
stationeerd in Ber-
gen-Hohne. Voorals
nog zijn daar vier
tanks beschikbaar. In
2019 moet de leger
eenheid volledig ope
rationeel zijn. De een
heid bestaat dan uit
zo'n honderd militai
ren. Tot die tijd geven
Duitse instructeurs
tanktrainingen.
Waarnemend commandant John (tweede van links) met zijn team.
door Bettine Winters
NIJMEGEN. De zin die precies sa
menvat waar het misgaat in de
noodopvang Heumensoord bij Nij
megen staat op pagina één van het
rapport dat de Nationale Ombuds
man vandaag naar buiten brengt.
