Nederlandse F-16's gaan IS in Syrië vanuit lucht aanvallen
10 NIEUWS
Het kabinet noemt het bombarderen van Syrische
doelen een beperkte missie. Achter deze papieren
werkelijkheid schuilt een heel andere realiteit.
We bombarderen alleen
aanvoerlijnen
Er vallen geen
burgerslachtoffers
Kamer
voor
bommen
op IS
3 Nederland beschikt over
precisiemunitie
We winnen oorlog tegen IS
dankzij bombardementen
DEN HAAG. Er wordt
vandaag nog de hele
dag over gedebat
teerd, maar de uit
komst ligt al vast: in
de Tweede Kamer is
brede steun voor
bombardementen op
IS in Syrië.
Met VVD, PvdA,
CDA, PW, SGP en
Bontes/Van Klaveren
is een ruime Kamer
meerderheid vóór de
uitbreiding van de
missie tegen IS naar
Syrië. Regeringspartij
PvdA, die lang twijfel
de over militair ingrij
pen in Syrië, is defini
tief om.
Wel wil
Kamerlid
Michiel Ser-
vaes dat het
kabinet duide
lijker stelling
neemt tegen de
oorlogsmisdaden
van de Syrische
president Assad
en de bombarde
menten door de
Russen, ook met
de omstreden
clusterbom-
men.
SP, Groenlinks, Partij
voor de Dieren zijn te
gen de uitbreiding
van de bombarde
menten. D66 en
Christenunie hebben
nog vragen. Zo zit die
laatste partij in z'n
maag met de steun
die aan andere groe
peringen worden ge
geven. Naast IS zijn
er nog meer strijden
de partijen. Sommige
daarvan, zoals bijvoor
beeld al-Nusra, zijn
gelieerd aan al Qaeda,
maar worden soms
wél gesteund door de
VS. Kamerlid Joël
Voordewind wil van
het kabinet de garan
tie dat Nederland die
groepen niet steunt.
„Krijg ik die garantie
niet, dan kan ik er
niet mee instem
men." D66-Kamerlid
Sjoerd Sjoerdsmazal
het standpunt van
zijn fractie vandaag
pas toelichten.
Even de feiten op een rij
voordat de bommen vallen
door Hanneke Keultjes
1
2
Dat is het verhaal dat het kabinet
houdt. Mooi gezegd, maar de Ne
derlandse luchtmacht bepaalt niet
zelf welke doelen worden aangeval
len. Dat doet het Amerikaanse com
mandocentrum; weliswaar in over
leg met de coalitie. Als die centrale
leiding zegt dat onze F-16's naar
Raqqa moeten, gebeurt dat in prin
cipe ook. Er zitten Nederlandse mili
tairen in dat commandocentrum
die een 'rode kaart' kunnen trek
ken, weet defensiespecialist Dick
Zandee van Instituut Clingendael.
„In de praktijk gebeurt dat zelden."
Het laatste woord is trouwens altijd
aan de piloot: ziet hij of zij op de
grond burgers, dan kan de missie
nog worden afgeblazen. Volgens
Zandee is het niet verstandig als de
Kamer 'extra spelregels' oplegt aan
de militaire inzet, zoals een beper
king van het aanvalsgebied. „Dat is
een nachtmerrie voor de militaire
leiding. Dan komt straks toch weer
alles op het bordje van de Amerika
nen te liggen, die voeren nu al 95
procent van de aanvallen uit."
Was dat maar zo.
Waar oorlog wordt ge
voerd, vallen burger
slachtoffers. Dat is on
ontkoombaar. Bij de
1.300 keer dat Neder
landse F-16's in Irak
hebben gebombar
deerd, zijn in twee ge
vallen mogelijk burger
doden te betreuren,
schreef het kabinet af
gelopen weekend aan
de Tweede Kamer. Het
is ook vaak moeilijk
het verschil te zien tus
sen een IS-strijder en
een burger. Heeft die
laatste een wapen vast
omdat hij zich wil ver
dedigen tegen de strij
ders? Of is hij een strij
der? Dat er niemand
op de grond aanwezig
is om dat te controle
ren, maakt het nog
moeilijker. Maar toch:
als na onderzoek blijkt
dat er onschuldige do
den op de grond zijn
gevallen, betekent dat
waarschijnlijk dat er
een schadeclaim
wordt ingediend. Tij
dens de anderhalf jaar
dat coalitietroepen
bombarderen op Irak
en Syrië, zijn er vol
gens schattingen 800
burgers gedood. In die
anderhalf jaar werden
er 30.000 bommen en
raketten afgevuurd op
20.000 doelen. „Dat
zijn er 800 te veel,
maar het zijn er rela
tief weinig", zegt Zan
dee. „Vooral als je het
vergelijkt met het aan
tal doden dat Assad,
met de vaatbommen,
op zijn geweten heeft
of de Russen die clus
termunitie gebruiken."
foto ANP
Nederland heeft vier
F-16's in het gebied.
Dat lijkt marginaal,
maar het gaat niet al
leen over het aantal ge
vechtsvliegtuigen dat
een land inzet. Het
gaat ook over de kwali
teit en het type bom
men die de toestellen
kunnen afwerpen. Ne
derland heeft samen
met de VS de beschik
king over precisiemuni
tie. „Vroeger gooiden
we een grote bom.
Ook als die niet pre
cies op het doel te
rechtkwam, was de
verwoesting zo groot
dat het doel toch ge
raakt werd", legt
oud-Commandant der
Strijdkrachten Dick
Berlijn uit. „Nu zoekt
de F-16-piloot met ge
avanceerde navigatie-
apparatuur het doel,
het linker- of rechter-
raam van het gebouw,
richt de vlieger een la
serstraal op dat doel
en zoekt de kop van
de bom precies dat
doel op." Let wel: dat
werkt alleen als de
F-16 zich binnen een
bepaalde afstand van
het doel bevindt. De
bommen komen niet
alleen op een exactere
plek neer, maar de
schade die de explosie
op de grond toe
brengt, is ook be
perkt. Je hebt niks aan
een precisiebom als
die op de juiste plek
terechtkomt, maar
dan in de wijde om
trek voor schade
zorgt. Zelfs dan is het
niet uitgesloten dat on
schuldige burgers wor
den getroffen. En de
Nederlandse en Ameri
kaanse straaljagers
kunnen wel het ge
avanceerde wapentuig
onder hun toestellen
hebben hangen, de an
dere landen uit de coa
litie hebben dat niet.
4
Helaas. Geen enkele oorlog is ooit
gewonnen met luchtaanvallen al
leen. Maar niemand wil grond
troepen sturen naar het ingewikkel
de wespennest dat Syrië heet. Bo
vendien: dat is te gevaarlijk. Daar
naast hebben de afgelopen ander
half jaar bewezen dat de opmars
van IS niet echt te stuiten is. En vol
gens de geestelijk leider van IS
wordt de beweging door de bom
bardementen allen maar sterker. Po
litieke partijen hameren dan ook
op een politieke oplossing. In
Genève zijn de eerste onderhande
lingen begonnen, maar die leiden
nog nergens toe. Niet in de laatste
plaats omdat de meeste oppositie
groepen niet aanschoven aan de on
derhandelingstafel.
