TEGENDRAADSE INTERVIEWS
NIEUWS 15
i uit een pakje, zegt de
van ■ïïöë&el (SWe moeten
Natuurlijk voedsel is helemaal niet beter dan etei
Wageningse hoogleraar voedseltechnologie Tiny
niet zo bang zijn voor E-nummers.
V k ben niet bang voor E-num-
I mers", zegt hoogleraar Tiny
I van Boekei op zijn werkkamer
I in Wageningen met uitzicht op
I de weilanden van de Gelderse
Vallei. „We gebruiken ze al eeuwen
lang. Alleen noemden we ze vroeger
citroenzuur, azijn of aardappelzet
meel. De E-nummers zijn ooit be
dacht om de consument te informe
ren en te beschermen tegen bijvoor
beeld allergieën. Maar mensen zien
ze als een bewijs dat er is geknoeid
met hun eten. Merkwaardig, want de
stoffen hebben juist een E-nummer
als bewijs dat ze niet schadelijk zijn.
Ze zijn uitgebreid getest en er zijn
strikte voorschriften voor de dose
ring."
„Kleur is een belangrijke kwaliteitsei
genschap waarop mensen hun voed
sel beoordelen. Dat moet je niet on
derschatten. Fabrikanten gebruiken
kleurstoffen omdat mensen dat wil
len. Aardbeienjam wordt na een tijd
je bruin. Niks mis mee, maar mensen
willen per se die dieprode kleur. Het
lukt best om vla maken die niet geel
is, maar toch naar vanille smaakt. Al
leen koopt niemand dat. Als consu
menten het gebruik van kleurstoffen
massaal zouden weigeren, gaan die
stoffen er onmiddellijk uit, hoor."
„Van een heleboel producten dénken
mensen dat het natuurproducten
zijn. Maar dat zijn ze niet. Kaas groeit
niet aan een boom. Brood kun je niet
uit de grond trekken. Het is bewerkt
voedsel. Met bewerkingen kun je le
vensmiddelen langer van gewenste
kwaliteit houden. Ze stellen bederf
uit en voorkomen ziektes. Producten
zijn vatbaar voor pathogene micro-or
ganismen, waar je echt beroerd van
wordt en zelfs van kunt doodgaan.
Salmonella, stafylokokken. Die zijn
echt gevaarlijk. Jaarlijks sterven in Ne
derland mensen omdat ze met zo'n
bacterie besmet zijn geraakt. De
grootste bedreiging voor de voedsel
veiligheid is tegenwoordig de koken
de mens zelf. Die rommelt maar wat
aan in zijn keuken. Niemand heeft
daar controle op."
„Ja. Tomatenpuree uit blik is in veel
opzichten gezonder dan verse to-
'De grootste bedreiging
voor de voedselveiligheid
is tegenwoordig de
kokende mens zelf. Die
rommelt maar wat aan'
maat. Tomaten bevatten lycopeen,
een stof die heel gezond is. Maar het
lycopeen zit opgesloten in cellen.
Óns darmstelsel is niet in staat die
cellen kapot te maken, zodat de stof
vrijkomt en door het lichaam kan
worden opgenomen. Maak je toma
tenpuree, dan gaat de celstructuur ka
pot, komt het lycopeen vrij.
Ander voorbeeld: een pakje ge
droogde soep. Omdat de ingrediën
ten droog zijn, gebeurt er niks mee.
Geen bederf. Geen kwaliteitsverlies.
Geen verlies van voedingsstoffen. Ver
se soep die enkele dagen in de koel
kast staat, bevat misschien wel min
der vitamines dan de soep in dat pak
je. De levensmiddelenindustrie le
vert goede producten. Die veilig zijn
en een goede voedingswaarde heb
ben. Die je zo kunt gebruiken. De in
dustriële bewerking van producten
wordt gecontroleerd. Een doperwt
wordt lang genoeg verhit om de bac
teriën te doden. Maar kort genoeg
om de vitamines te behouden. Dat
krijg je als consument niet voor el
kaar. Je kookt alle groente kapot. De
vitaminen verdwijnen met het water
in het afvoerputje."
„Eten gaat gepaard met een hoop
emoties en misverstanden. We zien
een hamburger in de snackbar en roe
pen: 'Dat is ongezond'. Maar een ham
burger is een prima product en waar
schijnlijk minder vet dan de sukade-
lap die je thuis klaarmaakt. Dat men
sen bewerkt voedsel wantrouwen
heeft te maken met de manier waar
op ons voedsel wordt geproduceerd.
Het gebeurt achter gesloten deuren.
Mensen denken daardoor dat er mas
saal wordt gerommeld met eten. Ter
wijl dat niet zo is."
„Je hebt altijd gangsters die het voor
de sector verknallen. Ik durf te stel
len dat zulke voedselschandalen bij
grote bedrijven nauwelijks voorko
men. Alleen al vanwege de reputatie
schade. Binnen de levensmiddelenin
dustrie bestaan strenge kwaliteitscon
troles. Er gaat extreem weinig mis en
daarom valt het juist zo op als het
wel een keer gebeurt. Het heeft grote
gevolgen voor de beeldvorming. Ik
PASPOORT
pleit er daarom al jaren voor dat de in
dustrie veel meer open moet zijn.
Neem schoolkinderen mee naar de
slachterij. Leg uit dat levensmiddelen
technologen witte pakken dragen om
ons voedsel veilig en goed te houden.
Laat zien dat je geen levensmiddel
maakt door wat E-nummers bij el
kaar te donderen. De vervreemding
van ons voedsel is het grootste pro
bleem van de voedselindustrie. Fabri
kanten werken het nog eens extra in
de hand door woorden als 'vers', 'na
tuurlijk' en 'ambachtelijk' op de ver
pakking te zetten. Belachelijk natuur
lijk. Alsof er in de fabriek een stel
oma's in een potje staat te roeren.
Het is misleidend en mensen raken
er het overzicht door kwijt."
„Tenzij we minder gaan eten, kun
nen we alleen met industriële voed
selproductie 7 miljard wereldbewo
ners voeden. De hang naar natuurlijk
voedsel is een luxeprobleem. Een
moestuin heb je puur voor de lol. Of
om een statement te maken. Mensen
zijn bewust met voedsel bezig en
gaan op de biologische toer. Prima,
maar het is niet per se beter. Boven
dien, onze samenleving zou ingrij
pend veranderen als iedereen aan de
onbewerkte producten gaat. Mensen
zijn dan uren kwijt aan het kopen en
bereiden van hun voedsel. Mijn moe
der stond vroeger de hele zomer te
wecken. Dat klinkt romantisch. Maar
het was hard werken. Mensen grij
pen naar natuurlijke producten in de
wetenschap dat ze altijd kunnen te
rugvallen op de reguliere voedsel
voorziening. De levensmiddelenin
dustrie neemt ons werk uit handen.
Ze heeft ons eten gezonder en beter
gemaakt. Daarvan profiteert ieder
een."
ZATERDAG 6 FEBRUARI 2016
Vluchtelingen, voeding, Oranje, IS, het milieu. De grote, actuele the
ma's kennen we wel. Maar wat moeten we ervan vinden?
Een serie interviews met dwarsdenkers die ons scherp houden.
'Met bewerkt
voedsel is
helemaal
niets mis'
door Gerben van 't Hof
Dus ook de snoep die gifgroen en azuur
blauw van kleur is, kunnen we met blind
vertrouwen eten?
In plaats daarvan koopt een groeiend
aantal mensen uitsluitend natuurlijke
producten.
Industrieel bewerkt voedsel is beter
voor de gezondheid?
Maar we weten dan tenminste wel wat
we in onze mond stoppen.
Pardon? Pizzakaas blijkt geen kaas te
zijn, paardenvlees wordt verkocht als
rundvlees.
Tiny van Boekei: „Als
consumenten het ge
bruik van kleurstoffen
massaal zouden weige
ren, gaan die stoffen er
onmiddellijk uit, hoor."
foto Marcel van der Vlugt
Tiny van Boekei stu
deerde levensmidde
lentechnologie in
Wageningen en pro
moveerde er. Van
1980 tot eind 1982
werkte hij bij de Keu
ringsdienst van Wa
ren (nu Nederlandse
Voedsel- en Waren
autoriteit). In 1982
werd hij universitair
docent in Wagenin
gen en in 2001 hoog
leraar levensmidde
lentechnologie.
Sinds 2012 is hij de
caan voor onderwijs
en verantwoordelijk
voor alle bachelor-
en masterstudies.
Tiny van Boekei is
getrouwd en heeft
geen kinderen.
Dus kunnen we tóch maar beter onbe
werkt voedsel kopen?
