u
'Jatten via contactloze
passen vrij simpel'
3D-printer kan nu ook een
onderzeeër 'bouwen'
ECONOMIE 23
Tata Steel duikt in het rood
PwC schikt in
faillissement
Wm
€949,-
Staalproducent Tata Steel heeft
in de laatste maanden van 2015
flink te lijden gehad van scherp
dalende prijzen. Het moederbe
drijf van het voormalige Hoog
ovens in IJmuiden dook daar
door diep in de rode cijfers. Met
name staalbedrijven uit China,
Rusland, Zuid-Korea en Japan
kampen met een terugvallende
vraag in eigen land. In plaats van
hun overcapaciteit aan te pak
ken, dumpen zij hun producten
tegen bodemprijzen op zowel
de Indiase als de Europese
markt. Tata boekte afgelopen
kwartaal een nettoverlies van
omgerekend 280 miljoen euro.
Accountantsbedrijf PwC heeft 25
miljoen euro betaald aan de boe
del van het failliete Econcern. De
schikking is getroffen omdat
twee curatoren de rekening goed
keurden. Volgens de tuchtrechter
was er onvoldoende controle.
BEZOEK ONZE
GRATIS CRUISE TOUR
BIJ U IN DE REGIO
Meld u nu gratis aan opQ
Holland America Line
nu vanaf
DEN HAAG. Het is voor crimine
len heel eenvoudig om misbruik
re maken van de nieuwe betaal-
passen waarmee consumenten
contactloos kunnen afrekenen
aan de kassa. Anders dan ge
dacht is het mogelijk om zo on
gemerkt heel veel geld te jatten,
waarschuwt de Consumenten
bond.
Volgens de banken zijn er
maatregelen genomen om te
voorkomen dat er via een con
tactloze transactie grote bedra
gen van iemands rekening kun
nen worden gehaald. Maar dat
systeem is niet waterdicht, heeft
de bond ontdekt.
Criminelen die iemands pin
code ergens hebben afgekeken,
hoeven alleen maar met een spe
ciaal draagbaar pinapparaatje
vlak langs iemand te lopen in de
winkelstraat. Vervolgens toetsen
ze de code in op hun eigen appa
raat en de consument is in één
keer honderden euro's armer.
De Betaalvereniging Neder
land stelt dat het nog nooit is
voorgekomen dat mensen zo
geld afhandig is gemaakt. Dat
komt volgens een woordvoerder
doordat criminelen hun apparaat
je hooguit 4 centimeter van de
pas moeten houden. Mocht het
toch gebeuren dat mensen op de
ze manier worden gerold, dan
zullen banken dat vergoeden.
filialen bijna vijf keer zo groot
als de snelle kiprestaurantketen.
Toch is de verhouding tussen
KFC en McDonalds relatief
vriendschappelijk. „Op drie
kwart van de locaties zitten we
bij elkaar in de buurt en dat bijt
elkaar niet", zegt Van 't Loo. Op
sommige locaties langs snelwe
gen en bij winkelcentra bevin-
den KFC's kip en clown Ronald
zich zelfs naast elkaar en delen
ze een reclamepaal. „Mensen
hebben vaak andere voorkeuren.
Als je met elkaar een locatie
deeit, versterkt dat elkaar. Je
wordt een bestemming en dat
heeft commerciële waarde."
Laagje voor laagje kunststof werkt
de robotarm aan de scheepsromp.
0,9 millimeter per ronde. Met het
blote oog is nauwelijks te zien
hoe de grijze scheepsromp onder
de robotarm groeit. „Ik kan er
uren naar kijken", zegt Jasper Men
ger. „Als het op kantoor druk is,
ga ik hier even zitten. Heerlijk."
Menger geldt in Europa als dé
man op 3D-print-gebied. Hij
maakt meubels, kunstwerken,
maar ook fabrieksonderdelen.
„Wie iets groots gerobotprint wil
hebben, komt bij mij terecht."
Zo belandde de Twentse onder
nemer Filip Jonker bij hem. Jon
kers bedrijf Ortega Submersibles
werkt aan een vervoermiddel
waarmee duikers zich snel onder
water kunnen voortbewegen. Han
dig voor werk aan booreilanden
en bijvoorbeeld inspecties van ka
demuren, maar hij ziet ook militai
re toepassingen. De tijd is rijp om
potentiële klanten een echte twee
persoonsboot te demonstreren.
Een onderzeeër. Het is een we
reldprimeur, bekent Menger, maar
die volgen elkaar nu snel op bij
het robotprinten. „De mogelijkhe
den van 3D-printen nemen hand
over hand toe. In Amerika werken
ze aan een auto, in China een
huis, wij maken een ge-3D-print
schip." Jonker, die al eens in een
kartonnen boot het Kanaal over
stak en racete in een auto van kera
miek, schuwt het experiment
niet. Over één boot van zes meter
doet de robot een kleine vijftig
uur. Menger heeft zijn machine
dag en nacht aan één stuk laten
draaien, om de klus zo snel moge
lijk te klaren. Om de paar uur vult
hij het reservoir bij met korrels
grondstof. Glasvezel gevuld met
PP om precies te zien. „Lekker ste
vig." Vandaag is de romp klaar en
kan Filip Jonker haar meenemen.
SPECIALE
AANBIEDING
VRIJDAG 5 FEBRUARI 2016
2,2
De Britse economie groeit
volgens Bank of England dit jaar
2,2 procent. De inflatie ligt
volgens de nieuwe prognoses
over een jaar op 1,2 procent.
CIVITAVECCHIA
(ROME)
Dubrovnik
Naples
Sarandë
A—Corfu
Katakolon
(Olympia)
Barcelona
Cartagena
CIVITAVECCHIA
(ROME)
Naples
Malaga (Granada)
Gibraltar
Gratis vluchten en transfers
PLUS: Nu met gratis zakgeld aan boord!
Kom meer te weten over cruisen en ontdek alles
W V over onze bestemmingen, het leven aan boord,
■a utrecht wat er bij de prijs is inbegrepen en de locaties
waar wij van vertrekken. Onze cruisespecialisten
2/ Tilburg zijn u graag van dienst bij al uw vragen.
Neem voor meer informatie en/of reserveringen contact op met uw cruisespecialist,
bel direct gratis via 0800 - 7245 425 of bezoek hollandamerica.com
*Voorwaarden: Alle tarieven en aanbiedingen zijn gebaseerd op promo(s) KD/KF/JG. Vermelde voordelen en tarieven zijn op basis van cruise only of pakketreis, waarbij cruise, vluchten transfers op bestemming zijn
inbegrepen. Aanbiedingen zijn per persoon, gebaseerd op een dubbele bezetting, gelden alleen voor nieuwe boekingen, zijn niet combineerbaar, afhankelijk van beschikbaarheid en kan mogelijk worden aangepast
of worden teruggetrokken. Aanbieding extra zakgeld gelden op de volgende afvaarten op 08 april op 27 april 2016 en houdt in: binnen- en buitenstaterooms ontvangen US$75 per persoon (US$150 per stateroom);
lanai en verandah staterooms ontvangen US$150 per persoon (US$300 per stateroom), en suites ontvangen US$200 per persoon (US$400 per stateroom). Bepaalde restricties kunnen gelden. Voor meer informatie
en de volledige algemene voorwaarden kijkt u op hollandamerica.com of in de actuele Holland America Line brochure. Aanbiedingen eindigen 29 februari 2016. Registratie schepen: Nederland.
Gratis vluchten en transfers
PLUS: Nu met gratis zakgeld aan boord!
p.p.
markt
Nutan en Romy. foto Jan de Groen
door Leon van Heel
ROTTERDAM. In Rotterdam is een
onderzeeër ge-3D-print. Een echte,
van 6 zes meter lang. Met de on
derwaterboot kunnen duikers zich
sneller verplaatsen. Handig voor
klussen op zee, maar ook voor het
leger.
Jasper Menger (I) en innovatiepromotor Guus Balkema. foto Milan Rinck
CRUISE
INCLUSIEF:
VLUCHTEN
TRANSFERS
Dit voorjaar bij
geselecteerde cruises in het
Middellandse Zeegebied.
Boek uw cruise
vandaag nog!
PREMIÈRE VOYAGE
Rondreis Rome - 7 nachten cruise
ms Koningsdam - Vertrek: 8 april 2016
MEDITERRANE MOZAÏEK
Rondreis Rome -12 nachten cruise
ms Koningsdam - Vertrek: 27 april 2016
