Nieuwe
aanpak
is groot
succes
P
m
Vrouwen met ernstige problemen vrijwillig aan anticonceptie
4 NIEUWS
Zikavirus
treft ruim
4.000 baby's
Taakstraf
voor student
Strafhof
werpt zich
op Georgië
Weer boete
voor lozen
pyrazolen
Een Tilburgs project
om kwetsbare
vrouwen te
overtuigen van
geboortebeperking,
werpt nu al zijn
vruchten af.
TILBURG. Een Tilburgs project
om vrouwen met ernstige
problemen aan de anticoncep
tie te krijgen blijkt aan te
slaan. Van de eerste dertig
vrouwen besloten er na ge
sprekken 25 vrijwillig om
voorbehoedsmiddelen te
gaan gebruiken. Inmiddels to
nen ook andere grote steden
belangstelling voor de aan
pak.
Dat vertelt Connie Rijlaars
dam, verpleegkundig specia
list van de GGD Hart voor
Brabant, die het project uit
voerde. Zij bezocht vrouwen
die dakloos zijn, een versla
ving of een verstandelijke be
perking hebben of slachtoffer
zijn van huiselijk geweld. „Of
een combinatie van die pro
blemen. Het waren allemaal
vrouwen die in deze fase van
hun leven geen kinderen zou
den moeten krijgen." Door
de vrouwen op te zoeken,
tijd voor ze te nemen en
goed naar ze te luisteren
vond Rijlaarsdam ruim 80
procent bereid om anticon-
ceptie te gebruiken.
Professor Paul Vlaardinger-
broek, hoogleraar familie
recht aan Tilburg University,
is onder de indruk van de re
sultaten. „Hier ben ik zeer lo
vend over. Het is een enorme
succesratio bij een moeilijke
doelgroep." Vlaardingerbroek
pleitte er in het verleden
meermaals voor ouders in be
paalde gevallen te kunnen
dwingen tot anticonceptie.
De ethische discussie daar
over laaide bijvoorbeeld op
nadat in Groningen een 20-ja-
rige vrouw door haar stiefva
der was doodgeslagen. Haar
zwakbegaafde moeder greep
niet in. Volgens Vlaardinger
broek kan het voorkomen
van een geboorte 'leedtoevoe
ging' voorkomen. „Leed bij
een kind, maar ook bij
ouders bij wie een kind later
moet worden weggehaald."
Rijlaarsdam, die onlangs
op haar project afstudeerde,
concludeert dat er met vrij
willige anticonceptie al 'een
wereld te winnen valt'. Hoe
wel haar onderzoek zich aan
vankelijk richtte op dertig
vrouwen, gaf het succes aan
leiding om verder te gaan. In
middels heeft ze 91 vrouwen
bezocht in Tilburg. De ge
meente organiseert een con
gres over de aanpak.
a het verlies van
haar baan en haar
woning raakte ze
dakloos. Esmée
was depressief en
verslaafd aan
drank, drugs en seks. Nee, een ge
schikt moment om een kind te
krijgen leek het haar zelf ook al
niet. Daar had ze de gesprekken
met Connie Rijlaarsdam van de
GGD niet voor nodig.
Maar toch was het fijn, zo'n be
trokken hulpverlener. „Het con
tact met Connie was direct heel
goed. Het ging haar echt om mij."
Esmée besprak haar gezondheids
klachten en als vanzelfsprekend
ging het ook over anticonceptie.
Esmée wilde wel een spiraaltje,
maar dat werd niet vergoed door
de basisverzekering. „En zelf had
ik het geld er ook niet voor." Dus
regelde Connie Rijlaarsdam dat
het spiraaltje betaald werd. Er
werd een afspraak gemaakt met
de huisarts. „Maar ik had ook al ge
zegd dat er een mogelijkheid was
dat ik al zwanger was", blikt
Esmée terug. Een half uur voor de
huisartsafspraak deed ze een test.
„Toen bleek ik inderdaad in ver
wachting." Ook voor Rijlaarsdam
was dat een unieke situatie. Van
de dertig kwetsbare vrouwen die
zij in eerste instantie bezocht, gin
gen er 25 aan de anticonceptie. Bij
vier vrouwen boekte de verpleeg
kundig specialist (nog) geen suc
ces. „En één vrouw bleek al zwan
ger te zijn. Dat was Esmée", ver
telt ze op de bank in de galerijflat
van de jonge moeder.
Esmée heeft weer een dak bo
ven haar hoofd. Maar dat kwam
haar niet aanwaaien. Ze moest
knokken om haar leven weer op
de rit te krijgen en slaagde daar
knap in. De verslavingen zijn in
middels onder controle. Ze blikt
met gemengde gevoelens terug op
2015. Aan de ene kant is daar het
grote geluk van een nieuw leven
met een prachtige dochter, aan de
andere kant was het een moeilijk
jaar met een zwangerschap waar
van ze niet kon genieten. luist
daarom begrijpt Esmée ook zo
goed waarom Connie Rijlaarsdam
vrouwen in soortgelijke posities
anticonceptie aanraadt. Zelfheeft
Esmée inmiddels ook een spiraal
tje. Alsnog. Een tweede kind is nu
geen optie, vertelt ze. „Ik heb nog
zoveel op te lossen. Ik vind het be-
■l y
d-
'Ik kom bij mensen
thuis en neem de tijd.
Soms ben ik wel vier
keer een uur op
bezoek geweest'
langrijker dat ik mijn dochter nu
een kwalitatief goed leven kan bie
den." Had Esmée het spiraaltje
ook genomen als Connie Rijlaars
dam er niet was geweest? Dat lijkt
niet waarschijnlijk.
Alleen het benodigde bedrag
(160 euro) zou al een onoverkome
lijke hindernis geweest zijn. „Ik
heb nog schulden." Juist dat soort
belemmeringen kan Rijlaarsdam
wegnemen. „Er is een potje voor
om de anticonceptie te betalen."
Esmée leerde zij kennen via Tra
verse, een stichting voor maat
schappelijke opvang. Maar de
GGD-verpleegkundige heeft ook
contact met gynaecologen, verlos
kundigen, GGZ, verslavingszorg,
Veilig Thuis en andere instellin
gen die met kwetsbare vrouwen
te maken hebben. Allemaal kun
nen zij doorverwijzen naar Con
nie Rijlaarsdam, als zij er zelf niet
in zijn geslaagd de vrouwen anti
conceptie te laten gebruiken.
De GGD-specialist bekijkt wat
er nodig is om een vrouw te hel
pen. „Ik kom bij mensen thuis en
neem de tijd. Soms ben ik wel
vier keer een uur bij een vrouw
op bezoek geweest." Is een vrouw
bang om alleen naar de gynaeco
loog te gaan? Dan is Rijlaarsdam
bereid om mee te gaan. „Wat ik
doe, past niet in een protocol." Bij
een illegale vrouw die een spiraal
tje wilde, liep ze bijvoorbeeld bij
de apotheek tegen een probleem
aan. „De apotheek had een adres
nodig. Toen heb ik maar het adres
van de GGD gegeven."
Hulpverleners, wil Rijlaarsdam
nog benadrukken, hebben ook
zelfverantwoordelijkheid. „Als
het in een bepaalde fase niet han
dig is dat iemand zwanger wordt,
loopt ook het kind risico. Dan
moet je eerst gaan stabiliseren.
Als een vrouw bijvoorbeeld bij de
dokter om de pil vraagt, wordt er
dan ook gekeken naar de context."
Zelfs bij huisartsen bestaat een
kennistekort, weet Rijlaarsdam.
„Als een vrouw bijvoorbeeld dak
en thuisloos is en een verstandelij
ke beperking heeft, is de vraag of
ze de verantwoordelijkheid om de
pil te slikken, zelf kan nemen."
Het aantal baby's in Brazi
lië waarbij een misvor
ming van de schedel is ge
constateerd, bedraagt al
ruim 4.000. De autoritei
ten leggen een verband
met het zikavirus. Het mi
nisterie van Volksgezond
heid telt wekelijks 200
nieuwe gevallen. Weten
schappers vermoeden dat
het virus wordt overge
bracht door muggen. Het
virus verspreidt zich over
het hele continent, tot nu
toe met uitzondering van
Canada en Chili.
De 21-jarige student die in
oktober dreigde met een
schietpartij op de Universi
teit Leiden is gisteren ver
oordeeld tot een taakstraf
van 180 uur, waarvan 60
uur voorwaardelijk. De
man is volgens experts ver
minderd toerekeningsvat
baar. Hij ondergaat een be
handeling voor een psycho
tische stoornis. De student
uit Valkenswaard dreigde
vorig jaar oktober op een
internetforum werkne
mers en studenten neer te
zullen schieten.
Het Internationaal Strafhof
(ICC) in Den Haag gaat op
eigen initiatief onderzoek
doen naar gruwelen die
zouden zijn gepleegd in de
korte oorlog tussen Rus
land en Georgië in 2008.
Het ICC wil kijken of er
misdaden tegen de mense
lijkheid en oorlogsmisda
den zijn gepleegd tussen
juli en oktober 2008 in de
Georgische regio Zuid-
Ossetië, die feitelijk onder
controle van Rusland
stond. Nadat Georgië de re
gio aanviel, brak er een vijf
daagse oorlog uit.
Het bedrijf Sitech moet op
nieuw een dwangsom beta
len voor het lozen van een
te grote hoeveelheid van
de chemische stof pyrazool
in de Maas. Dat gebeurde
op 17 en 18 december vorig
jaar. Voor die twee dagen
moet Sitech 100.000 euro
betalen. Sitech ging ook in
oktober al in de fout. Toen
bedroeg de dwangsom
50.000 euro. Sinds juli vo
rig jaar wordt pyrazool ge
meten in de Maas. Wat de
chemische stof doet met
mens en dier is nog niet
duidelijk.
door Richard Clevers
80
Ruim 80 procent van de
benaderde vrouwen was
bereid om anticonceptie te
gaan gebruiken.
'Een tweede kind
is voor mij nu
echt geen optie'
door Richard Clevers
N
r
j. C
L .J
V V l
■l (r
Connie Rijlaarsdam
verpleegkundig specialist
Verpleegkundig specialist Connie Rijlaarsdam leidde het project, dat we
gens succes is verlengd, foto Marie-Therese Kierkels/Beeld Werkt
Om privacyredenen is de naam
Esmée gefingeerd.
RIO DE JANEIRO
DEN HAAG
DEN HAAG
SITTARD
