Uitbuitingszaak tegen vrachtwagenondernemer
Vredesonderhandelingen Genève bieden hoop op vrijlating
6 NIEUWS
Gabriël Moushe Gawrieh zit als politiek
gevangene vast in Syrië. Zijn broer in
Nederland vreest voor zijn leven.
De strijdende partijen in Sy
rië gaan vanaf maandag in
Génève in onderhandeling,
onder meer over de vrijla
ting van politieke gevange
nen. Onder hen is Gabriël
Moushe Gawrieh (54), leider van de christe
lijke Assyriërs. Zijn broer, die in Nederland
verblijft, vreest voor zijn leven.
Eén minuut, hoogstens twee. Zo lang
mag Moushe Gawrieh in de Adra-gevange-
nis in Damascus de telefoon gebruiken.
Meestal belt hij zijn vrouw of zijn moeder.
Hij zegt dat het redelijk goed met hem gaat.
„Ik denk dat hij niet alles vertelt, om ons
niet ongerust te maken", zegt zijn broer
George. „Maar Gabi is eerder gemarteld
door de inlichtingendienst. Ik denk dat het
nog steeds gebeurt."
Moushe Gawrieh staat aan het hoofd van
de Assyrische Democratische Organisatie
(ADO) in Syrië, een politieke organisatie
van de christelijke minderheid, die deel uit
maakt van de Syrische oppositie. George:
„In het verleden zijn herhaaldelijk leden
van ADO door het regime aangehouden en
vreselijk gemarteld." George is vijftien
maanden geleden naar Nederland gevlucht.
Hij woont nu met zijn gezin in Enschede,
in een wijk waar veel Assyriërs wonen.
De christelijke Assyriërs beschouwen
zichzelf als 'de kleinkinderen van de
Mesopotamische beschaving'. Ooit waren
ze talrijk in een gebied dat delen van Irak,
Noord-Syrië en Zuidoost-Turkije omvat.
Maar sinds de komst van de islam worden
de christenen onderdrukt en vervolgd. Ze
ker na de komst van het dictatoriale regime
van de Ba'ath-partij. George: „De positie
van de christenen werd steeds slechter.
Grootgrondbezit werd ons afgenomen en
het dictatoriale regime discrimineert. Velen
zijn naar het buitenland gevlucht."
Het gezin woonde in Kamishli, een van
oorsprong Syrisch-orthodoxe stad tegen de
noordelijke grens met Turkije aan. De hele
familie is lid van ADO, maar Gabriël is ver
uit het meest activistisch. Hij klimt op in
de organisatie en wordt in 2009 tot politiek
leider van de partij gekozen. „Gabi wil dat
de Assyriërs kunnen blijven leven in hun ei
gen gebied. Hij heeft veel respect voor ande
re gemeenschappen en probeerde met alle
groepen samen te werken. Hij wil gelijke
rechten voor iedereen."
Sinds de burgeroorlog vijfjaar geleden is
uitgebroken, waarna Islamitische Staat (IS)
dood en verderf begon te zaaien, is de posi
tie van de Assyriërs penibeler geworden. IS
heeft een heksenjacht op de christenen ont
ketend. Ze worden ontvoerd en gedood.
Het is voor de Assyriërs kiezen tussen twee
kwaden: Assad of IS. „Veel christenen be
schouwen Assad als beschermheer tegen
IS", zegt George. „Maar hij heeft ons als dic
tator nooit beschermd. Toen IS een grote
groep christenen ontvoerde, deed het regi
me niks. Iedereen weet waar ze zitten. As
sad heeft vliegtuigen, soldaten en wapens,
en toch doet hij niks. Hij beschouwt de As
syriërs als zijn eigen bezit."
Assad probeert de oppositie te verzwak
ken door Moushe Gawrieh op te sluiten. In
2013, vlak voor kerst, komt de geheime
dienst 's nachts aan zijn deur. Ze ondervra
gen hem thuis over zijn deelname aan een
conferentie in Qatar. De volgende dag, op
19 december 2013, krijgt hij een telefoontje
dat hij zich moet melden op het kantoor
van de inlichtingendienst. „Dat gebeurde
wel vaker bij anderen. Soms komen ze te
rug, en soms niet. Helaas kwam Gabi niet
meer terug."
Moushe Gawrieh zit vast in een gevange
nis waar - op enkele andere politieke gevan
genen na - duizenden moordenaars, ver
krachters, oplichters en drugsdealers zitten.
Hij slaapt met zeventig anderen op een zaal
en moet betalen voor eten en een bed. Hij
doodt de tijd met boeken uit de biblio
theek. Wat er verder binnen de muren van
de gevangenis gebeurt, blijft gissen. Mou
she Gawrieh wordt verdacht van terroris
tische activiteiten. Maar zijn rechtszaak
wordt steeds uitgesteld. „Het feit dat een
christelijke organisatie vooroploopt in de
oppositie, is voor het regime onverteer
baar", zegt zijn broer. „Ze hebben Gabi
voortdurend onder druk gezet om er af
stand van te nemen. Met zijn aanhouding
hopen ze de oppositie te verzwakken en
een eind te maken van de steun van de
christenen."
De familie heeft van alles geprobeerd
om hem vrij te krijgen. Ze hebben zelfs een
rechter betaald die zei dat hij hem vrij kon
krijgen en de VN-gezant voor Syrië, Amnes
ty international en Assads bondgenoot Rus
land aangeschreven. De hoop is gevestigd
op de vredesonderhandelingen.
George heeft zijn broer in mei 2014 voor
het laatst gezien in de gevangenis. Gabriël
Moushe Gawrieh blijft strijdbaar. Toen zijn
zwager hem een keer waarschuwde dat hij
moest oppassen voor de geheime dienst,
zei hij: „Ik ben bereid er de gevangenis voor
in te gaan." George: „Ik maak me zorgen
om zijn gezondheid en zijn veiligheid. Hij
heeft geen haast, is nog sterk en wil volhou
den. Gabi houdt van zijn volk en van zijn
land. Hij is bereid om tot het eind te gaan
voor zijn idealen."
Van het beloofde salaris zagen ze
nauwelijks iets. Wie klaagde dreig
de hij met de maffia. O. zelf vindt
de aanklacht belachelijk.
„Uitbuiting is de norm bij con
tainerchauffeurs in de Rotterdam
se haven", zegt FNV-bestuurder
Edwin Atema. De vakbond trekt
zich het lot aan van de 'duizen
den' Oost-Europese truckers die
op parkeerterreinen overnachten.
Daar stuitten Atema en zijn colle
ga's op personeel van Janos O.
De in Nederland woonachtige
Serviër haalde de accu's uit hun
vrachtwagens als hij geen rit voor
ze had, verhaalt de vakbondsman.
„Ze stonden dagenlang in de ha
ven en konden ze geen kant op."
In mei 2014 werd O. opgepakt.
Volgens justitie dreigde hij chauf
feurs dat hij pistolen, bommen en
granaten had, dat hij contacten bij
de maffia had en mensen kende
die 'iemand kapot kunnen ma
ken'. Ook zei hij de familie van de
truckers thuis iets aan te doen.
Janos O. wierf zijn personeel in
zijn geboortestreek in het noor
den van Servië, onder meer met
spotjes op de radio. Hij beloofde
salarissen tussen de 1.800 en 2.600
euro per maand.
In de praktijk kregen ze 50 euro
contant om de week door te ko
men, zegt Atema.
Om te voorkomen dat hun bui
tensporige werktijden werden ont
dekt, zou O. valse verlofbriefjes
hebben gemaakt. In de praktijk
konden ze pas na zes maanden
naar huis.
„Niets van waar", reageert de
57-jarige Janos O. Hij betaalde
goed en is juist door zijn mensen
bestolen, laat hij weten. „Mijn
Volgens justitie dreigde O. dat
hij pistolen en granaten had en
mensen kende die 'iemand
kapot kunnen maken'
naam is besmeurd. Ik kom niet
meer aan het werk."
Toch is hij aan de slag bij een
Enschedese transportonderne
ming, bevestigt dat bedrijf. Dat
meldt ook niet te weten dat O. ver
dachte is.
Janos O. huurde trucks van
transportbedrijven op Goe-
ree-Overflakkee, maar daar zeg
gen ze geen weet te hebben van
hoe die 'rustige man' zijn chauf
feurs behandelde. Donderdag
moet hij voor de Rotterdamse
rechter verschijnen.
Het gaat om een regiezitting,
waarbij zowel O.'s advocaat als jus
titie verzoeken kunnen doen voor
extra onderzoek.
Het is niet de eerste mensen
handelzaak in Nederland, wel de
eerste tegen een vrachtwagenon
dernemer.
Arbeidsuitbuiting, ofwel men
senhandel, door transportonderne
mers is moeilijk te bestrijden,
zegt Edwin Atema. Meestal opere
ren ze vanuit Oost-Europa. Dat
Sommelsdijker Janos O. zijn be
drijf in Nederland had, maakt ver
volging gemakkelijker.
Juist deze week kondigde het
ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid aan dat Neder
land gedurende haar voorzitter
schap van de Europese Unie de
aanpak van arbeidsuitbuiting tot
topprioriteit verheft.
„De uitwisseling van gegevens
van bedrijven tussen landen moet
beter", zegt Paul van der Burg van
het ministerie.
'Gabi houdt vol tot het eind'
door Tonny van der Mee
Met medewerking van Abraham beth Arsan
door Tonny van der Mee
George vreest dat zijn broer Gabriël gemarteld wordt in de gevangenis, foto Eric Brinkhorst
door Leon van Heel
ROTTERDAM. Voor het eerst moet
een transportondernemer zich
voor de Nederlandse strafrechter
verantwoorden voor uitbuiting. Ja
nos O. uit Sommelsdijk ronselde
chauffeurs in Servië.
