26
Keelontsteking velt
Paul de Leeuw
Carice van Houten kruipt in de Amerikaanse
speelfilm Race in de huid van de omstreden
nazi-cineaste Leni Riefenstahl. Bekend vanwege haar
bijzondere cameravormgeving.
Media Entertainment
Paul de Leeuw zit thuis met een keelont
steking. Hij heeft zijn theatershow gis
teravond in Almere moeten afzeggen en
verplaatsen naar 20 maart. Zijn wekelijk
se tv-show Pauls Puber Kookshow komt
niet in gevaar. De uitzending van van
daag is al opgenomen.
'Ik heb
al een plek
naast mijn vader
gereserveerd'
Het is een bizar
tafereel. In
het Olympia-
stadion van
Berlijn, waar
doorgaans de
plaatselijke voetbalclub Hert-
ha BSC zijn thuiswedstrijden
speelt, galmt om de haverklap
'Heil Hitier!' over de tribunes.
Voor de camera's in het im
mense, bijna lege stadion,
goed voor 100.000 zitplaatsen,
krijgen een paar honderd figu
ranten van een Amerikaanse
filmploeg een middag lang de
opdracht om zo enthousiast
mogelijk de Führer toe te jui
chen. Later zal via computer
technieken het stadion tot de
nok toe gevuld zijn met een
joelende menigte.
Hitier (gespeeld door
Adrian Zwicker) zit pontifi
caal in zijn box om getuige te
zijn van de Olympische Spe
len van 1936. Het prestigieuze
sportevenement is omstreden.
De nazi's willen de reeks
sportwedstrijden voor propa
gandadoeleinden gebruiken.
De banieren met hakenkrui
zen wapperen overal, olympi
sche vlaggen zijn in de minder
heid. Spelbreker wordt de
zwarte Amerikaans atleet Jes
se Owens (in de film gespeeld
door Stephan James) die vier
gouden medailles wint, wat
niet bepaald strookt met de
Arische grondbeginselen.
Over de opmerkelijke pres
tatie van Owens voor het oog
van een vijandig publiek gaat
de film Race, een titel met een
dubbele betekenis. Het Berlijn-
se stadion vormt een belang
rijk decor voor de apotheose.
In de box van Hitier en zijn
partijbonzen is Carice van
Houten de enige vrouw die be
roepshalve aanwezig mag zijn.
Zij speelt Leni Riefenstahl, de
favoriete en omstreden filmre
gisseur van de nazi's die de op
dracht heeft een propaganda
film over de Olympische Spe
len te maken. Haar film Olym
piad zal later opvallen door
niet eerder gebruikte registra
tietechnieken die ook nu nog
weieens worden gebruikt.
Van Houten staat, gekleed
in een donker broekpak, gecon
centreerd naast haar camera
man om Hitier zo voordelig
mogelijk in beeld te brengen.
Haar pose is bijna een kopie
van de foto's die van de cineas-
te tijdens haar draaiperiode in
Berlijn in omloop zijn.
Als de scène is gelukt, krijgt
de actrice de gelegenheid haar
rol toe te lichten. „Het was be
hoorlijk koud in die box. Het
'Riefenstahl was er
duidelijk niet op uit
om elegant door het
leven te gaan'
duurde een uurtje om op te
warmen", vertelt ze in de cata
comben van het Olympiasta-
dion. „Maar dat heeft volgens
mij ook te maken met het ge
voel dat een gebouw uitstraalt.
In dit stadion is dat toch een
beetje creepy."
Ter voorbereiding op haar
rol bekeek Van Houten onder
meer een documentaire over
Riefenstahl. Zij was aanvanke
lijk actrice, maar werd al snel
door de nazi's werd ingelijfd
voor het maken van propagan
dafilms, zoals Triumph des Wil
lens (1934).
Van Houten heeft deze be
smette klassieker niet gezien,
maar verdiepte zich wel in het
leven van de Duitse cineaste
die nog altijd omstreden is.
„Eerlijk gezegd, wist ik niet al
te veel over haar. Na het zien
van een documentaire begrijp
ik haar wel beter. Zij was ambi
tieus, intelligent, gedreven.
Maar ze was natuurlijk wel
een nazi, hoewel niet precies
duidelijk is geworden hoe fana
tiek zij was. Ik heb me meer in
de artistieke kant van haar le
ven verdiept. Ze was enorm ge
talenteerd en heeft als regis
seur zeker baanbrekend werk
verricht. Als zij natuurdocu-
mentaires had gemaakt, en
niet voor de nazi's had ge
werkt, keek men nu heel an
ders tegen haar oeuvre aan. Ik
vraag me wel af of zij inder
daad wist hoe goed zij eigen
lijk was met haar films. Mis
schien was ze wel heel naïef,
ook in haar omgang met de na
zipartij."
Wat kleding betreft, was
Riefenstahl op de filmset niet
bepaald een glamourpoes. „Zij
droeg het liefst mannenkle
ren", weet Carice die daarom
in een soort veredelde overall
moet acteren. „Ze was er dui
delijk niet op uit om als elegan
te vrouw door het leven te
gaan."
Of er ooit een aparte speel
film over haar leven gemaakt
gaat worden, is twijfelachtig.
Pogingen van gerenommeerde
filmmakers zoals Jodie Foster
en Steven Soderbergh om iets
van de grond te tillen, stuitten
op veel verzet van de joodse
gemeenschap in Hollywood.
De plannen verdwenen in een
onderste bureaulade.
Van Houten: „Ik zou wel
een langere speelfilm over
haar willen zien. Ik begeef me
nu misschien op glad ijs, maar
het is opmerkelijk dat Hitier
een vrouw de kans gaf deze
films te maken. Wat daar de re
den van was, is duister geble
ven. Misschien is het zo sim
pel: Riefenstahl was heel goed
in haar werk."
Cultuur
Frans Bauer
zanger
Carice speelt Hitiers
door Ab Zagt
Carice van Houten actrice
Race gaat in Nederland eind april
in première.
