Geen enkele euro voor
monument gaswinning
De vergrijzing draagt bij aan de
6 NIEUWS
De herenfiets verdwijnt langzaam
uit het straatbeeld omdat mannen
vaker op een damesmodel rijden.
De commissie-Schouten, die het
lek onderzocht, 'betreurt het dat
de waarheid niet is achterhaald'.
Na een kleine twee maanden
onderzoek, gesprekken achter ge
sloten deuren met negentien men
sen en het doorworstelen van dos
siers van de Rijksrecherche is de
uitkomst van de Haagse whodun
it teleurstellend. De onderzoeks
commissie van Kamerleden kon
gisteren geen beschuldigende vin
ger wijzen. Zo strandt de zoek
tocht naar wie er in 2014 geheime
informatie doorspeelde aan de me
dia.
„Het beeld is: fractievoorzitters
kunnen niet vertrouwelijk om
gaan met geheime informatie",
stelt D66-fractievoorzitter Alexan
der Pechtold. „Dat is geen beste
beurt." Na de aangifte werd de
'goede sfeer' in de Commissie
voor de Inlichtingen- en Veilig
heidsdiensten (CIVD) doorbro
ken, maar die is inmiddels weer
hersteld, bezweert Pechtold.
De zevenkoppige Kamercom
missie onder leiding van Christen-
Unie-Kamerlid Carola Schouten
stuitte op een mission impossible.
De procedure om Tweede Kamer
leden te kunnen vervolgen is niet
gemoderniseerd, zoals in 2010 al
werd aanbevolen. Toch is Gert-Jan
Segers, politiek leider van de
Christenunie, blij dat er in ieder
geval iets is gebeurd. „Niets doen
was helemaal slecht geweest."
Uit in februari 2024 aan NRC
Handelsblad gelekte informatie
moest blijken dat minister Ronald
Plasterk van Binnenlandse Zaken
de Kamer in vertrouwelijkheid
had bijgepraat over 1,8 miljoen te
lefoontjes die onze eigen inlichtin
gendiensten hadden verzameld.
Diezelfde Kamer zei later dat Plas
terk dit niet duidelijk had gezegd
en dat het parlement onvolledig
geïnformeerd was. De vraag wie
die geheime informatie doorspeel
de, blijft onbeantwoord.
Niet de conclusies van de on
derzoekscommissie zijn schade
lijk voor het aanzien van de poli
tiek, maar dat kennelijk een of
meerdere fractievoorzitters, minis
ter Plasterk of een ambtenaar tij
dens hun gesprek met de commis-
'De Kamercommissie
verdient een pluim. Ze
heeft haar taak gedaan'
sie hebben gelogen, oordeelt hoog
leraar staatsrecht Paul Bovend'
Eert. „Feit blijft dat er gelekt is."
De procedure is namelijk wel
goed uitgevoerd, vindt de hoogle
raar, die zelf als deskundige ook
werd gehoord door de onderzoe
kers. „Vanaf het begin werd al de
indruk gewekt dat het een doof
pot zou worden, maar dat kun je
de commissie niet verwijten. Die
verdient een pluim. Hun taak was
om de feiten te verzamelen. Dat
hebben ze gedaan."
De commissie liep tegen het
probleem aan dat de leden geen
bijzondere opsporingsbevoegdhe
den hadden. Om een goed, onaf
hankelijk en snel onderzoek naar
ambtsmisdrijven in de toekomst
wel mogelijk te maken, moet die
verantwoordelijkheid weggehaald
worden bij de Kamer. Daarvoor
moet wel de grondwet worden ge
wijzigd. Dat is een lastige en tijd
rovende procedure. En wie gaat
het dan doen? Niet het Openbaar
Ministerie, vindt de staatsrechtdes-
kundige. „Je zou kunnen denken
aan de procureur-generaal bij de
Hoge Raad. Je moet politici wel be
schermen tegen lichtvaardige ver
volging. Je hoeft niet naar Zimbab
we te gaan om daar voorbeelden
van te zien. Dat gebeurt ook in
Hongarije en Polen."
Volgens hoogleraar politieke ge
schiedenis Remieg Aerts heeft de
Kamer zich zélf door deze proce
dure in een lastig parket gebracht.
„Door deze zaak principieel en ju
ridisch te beschouwen, terwijl de
commissie - zoals verwacht - niet
met resultaten komt, geef je voe
ding aan het al bestaande cynisme
over de politiek."
Aerts schreef een boek over het
aanzien van de politiek. „Dat the
ma is bijna iedere week aan de or
de. De politiek is er zich bewust
van, maar houdt er in de dagelijk
se praktijk niet echt rekening
mee." Hij snapt niet dat er nie
mand opstaat die het aanzien van
het instituut wil beschermen.
„Een Kamervoorzitter bijvoor
beeld, al zijn dat vaak ook niet de
meest sterke politici."
De politiek historicus denkt
dat in dit geval een weloverwogen
keuze is gemaakt om de politiek
een deukje op te laten lopen. „Ie
dereen weet dat het geen optie
was om bijvoorbeeld Diederik
Samsom naar de Hoge Raad te stu
ren voor vervolging. Ze nemen nu
hun verlies."
Misschien doen ze daar wel ver
standig aan, stelt Aerts. „Uit grote,
langjarige enquêtes blijkt dat het
cynisme geen heel grote rol
speelt. 50 tot 60 procent heeft nog
vertrouwen in onze politiek. Dat
is een groot verschil met landen
als Griekenland en Italië hoor."
De damesfiets is
bezig met een
opmars. Cijfers
van fietsprodu-
centen staven
die bewering.
Verkocht Koninklijke Gazelle in
2011 nog een derde herenfietsen,
in 2015 blijkt dat aandeel gedaald
tot ongeveer een kwart. Ook
marktleider Accell Nederland,
die onder andere de merken
Sparta, Batavus en Koga ver
koopt, constateert dat 'het beeld
van de heren- en damesframes
totaal aan het wijzigen is.' Direc
teur Wouter Jager: „Huidige ge
neraties zijn niet bang om gestig
matiseerd te worden. Een stu
dent op een omafiets? Prima!"
De opkomst van de dames
fiets heeft volgens Gazelle te ma
ken met de vergrijzing. „Mensen
die gaan voor veiligheid kiezen
eerder voor een damesfiets",
stelt een Gazelle-woordvoerder.
„Maar men ervaart ook vaak dat
een damesfiets comfortabeler
aanvoelt, doordat het frame wat
minder stijf is."
Mede dankzij de opkomst van
de elektrische fiets, gaan bij Ac
cell damesfietsen de laatste jaren
ook als zoete broodjes over de
toonbank. „Bij e-bikes verkopen
we zo'n 80 procent met frame
met lage instap en nog maar 20
procent met het typische heren
frame", zegt Jager. Batavus zet
GRONINGEN. Die aardbevingen in
Groningen zijn verschrikkelijk.
Maar om nu mee te betalen aan
een monument voor alle slacht
offers van de gaswinning, dat
gaat veel Nederlandse gemeen
ten te ver.
De Stichting Meent van der
Sluis wil zo'n monument laten
maken. Een gigantische gebar
sten baksteen, symbool voor alle
gescheurde muren van huizen
rondom Slochteren.
De stichting schreef alle Ne
derlandse gemeenten aan, een
cent per inwoner is genoeg.
Maar op de rekening van de stich-
volgens Jager bewust in op 'leu
ke, innovatieve, soms stoere fiets-
concepten' die geen kenmerken
hebben van typische dames- of
herenuitvoeringen, 'uniseks, zeg
maar'.
Dat de uniseksfiets aanslaat,
blijkt ook uit het succes van de
O V-fiets van de NS, waar in 2015
1,9 miljoen ritten op zijn ge
maakt. „Bij de test voor de nieu
we OV-fiets, bleken mannen to
taal geen moeite te hebben met
het ontbreken van de tweede
stang", weet NS-woordvoerder
Erik Kroeze. „Terwijl een heren
fiets voor vrouwen met een rok
wel onhandig zou zijn. De da
mesfiets wordt steeds meer als
uniseksfiets gezien."
De Utrechtse ondernemer
Daan Buddingh speelt in op de
voorkeur voor fietsen met een la
ge instap. In 2013 ontwikkelde
hij de 'OneBike', een heren- én
damesfiets ineen, waarvan er in
middels enkele honderden zijn
verkocht. „Wij hebben de fiets
zo stoer gemaakt dat ook een
man erop gezien kan worden."
Onder oudere mannen is de
damesfiets helemaal een hit,
weet Mohammed El Bardai van
de Rotterdamse fietsenmaker C.
Van den Berg Zonen. Bij de
verkoop van e-bikes raadt hij he
ren altijd aan voor een dames
fiets te gaan. „Wij zeggen dan al
tijd: misschien is het je laatste
fiets? Denk aan het gemak voor
later."
ting staat vooralsnog precies
o euro. De inzamelaars ontvin
gen louter afwijzingen. Tot ver
driet van de stichting, die toch al
vindt dat Nederland met de rug
naar de Groningers toestaat.
Door bij te dragen aan het mo
nument a 230.000 euro, konden
Nederlandse gemeenten laten
zien dat ze met de Groningers
meeleven, aldus de inzamelaars.
Want die Groningers 'lijden
voor de welvaart van Nederland',
want de baten van de gaswin
ning zijn enorm. Voorzitter Piter
Bergstra is teleurgesteld. „Maar
er zijn andere manieren om het
geld alsnog bij elkaar te krijgen",
zegt hij hoopvol.
I Waar is
j de stang
gebleven?
De commissie van Kamerleden kon na een kleine twee maanden onderzoek geen schuldige aanwijzen. Foto onder:
voorzitter Carola Schouten overhandigt het verslag aan Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib. foto's Jerry Lampen/ANP
Commissie-Stiekem
ontspringt de dans
door Jan Hoedeman
en Hanneke Keultjes
DEN HAAG. Het aanzien van de poli
tiek is schade toegebracht nu er
geen lek boven water is gekomen
bij de commissie-Stiekem. Kamer
voorzitter Khadija Arib sprak van
een 'ongemakkelijke situatie' nu de
verdenking blijft bestaan dat er
een fractievoorzitter heeft gelekt
uit de commissie waarin staatsge
heimen worden gedeeld.
Paul Bovend'Eert
hoogleraar staatsrecht
door Marcia Nieuwenhuis
door Diede Hoekstra
