Bestuurders gee meêstentieds niks om ouwe gebruken
In liefdevolle herinnering
ZEELAND 13
De ouders van Yvonne Miedema leefden
na hun scheiding in andere werelddelen.
Ze overleden kort na elkaar.
Haar vader was charmant, in
nemend en vrolijk, zegt ze.
De vrouwen waren gek op
hem. En ook zij kon met
hem beter opschieten dan
met haar moeder, die zich
altijd wat gereserveerd en koel opstelde.
„Ze zijn allebei geboren in toenmalig Ne-
derlands-Indië", vertelt Yvonne Miedema
(68). „Tijdens de oorlog zaten zij in Jappen
kampen. Het heeft hun karakters gevormd.
Al op haar zestiende was moeder van mij
in verwachting. Zij moest aan de koningin
toestemming vragen om te trouwen. Drie
jaar later werd mijn broertje geboren. In
Utrecht probeerden mijn ouders een be
staan op te bouwen, maar nog voor ik naar
de middelbare school ging, liep mijn moe
der bij ons weg."
Naarmate de jaren verstreken, werd de
vrouw die haar het leven had geschonken
milder. „Maar wat er ook gebeurde, zij had
niets verkeerd gedaan; aan haar lag het niet.
Zelfs toen er in 1992 borstkanker bij haar
werd ge constateerd, zei ze tegen de domi
nee die op ziekenbezoek kwam dat ze nóóit
had gerookt, nóóit had gedronken en nóóit
was vreemdgegaan - precies de opsomming
van wat ik allemaal had gedaan, wat mij
dus furieus maakte - en dat zij niet begreep
hoe God haar zo kon straffen. 'Maar je hebt
wèl je kinderen in de steek gelaten!'
schreeuwde ik. Ook dat zat mij nog steeds
hoog."
Spiritualiteit
Toch stelde Yvonne Miedema haar moeder
voor om bij haar in Vlissingen te komen
wonen. „Spiritualiteit loopt als een rode
draad door mijn leven. Mijn grootmoeder
van moeders kant, half Chinees en half Ja
vaans, was paranormaal begaafd. Die gaven
heb ik ook. Dan sta je anders in het leven.
Ik probeer altijd ontwikkelingen en moge
lijkheden te zien en samenhang te ervaren.
Mijn moeder was totaal anders. Tot het mo
ment dat zij bij mij introk - toen ging zij er
meer voor openstaan. Ze liet haar borst am
puteren, wilde van chemo's en bestralingen
niets weten, en sindsdien mocht ik haar
wel dagelijks magnetiseren. Ze zou nog
maar een halfjaar te leven hebben, voor
spelde de oncoloog, maar het werden er
ruim drie."
Moeder en dochter leerden elkaar waar
deren. „Zij zag hoe goed mijn brasserie hier
in het centrum liep en sprong wel eens in;
glazen spoelen, wat opruimen, en had het
dan tussen de stamgasten naar haar zin.
Ook maakte zij mee dat mijn drie kinderen
en pleegkinderen floreerden, hoeveel men
sen ik kende. Zij stelde niet alleen haar
beeld bij, maar bloeide op."
Haar vader was boekhouder en had een
eigen adminstratiekantoor. Na zijn pen
sioen repatrieerde hij naar Indonesië en
leefde daar met zijn vierde vrouw. „Al die
jaren is hij moeders belastingzaken blijven
doen. Ze waren geen vrienden, maar ble
ven wel van elkaar op de hoogte. Mijn band
met hem was sterk. We lijken op elkaar."
In de zomer van 1995 belde Yvonne Mie
dema haar vader. Er waren uitzaaiingen
naar moeders lever en botten; als hij de
moeder van zijn kinderen nog wilde zien,
moest hij niet lang meer wachten. Onmid
dellijk kwam hij een paar weken naar Ne
derland.
„De foto van ons drieën is gemaakt in au
gustus, tijdens het eerste mosselfestival.
We hebben mooie gesprekken gevoerd met
z'n drieën, en zij ook met elkaar."
Droom
Niet lang nadat haar vader was vertrokken,
vertelde haar moeder dat zij 's nachts zo'n
bijzondere droom had gehad: „Er was een
hand die wenkte, zei ze, en een stem die
haar vroeg mee te komen." Later die dag be
reikte hen het telefoontje dat haar vader
aan een maagbloeding was overleden.
„Mijn man en oudste zoon reisden naar In
donesië voor de crematie. Ik bleef bij moe
der. In een plastic zakje in hun broekzak
smokkelden zij voor mij wat stukjes van va
ders schedel mee. Die heb ik nu hier in een
schaaltje op mijn huisaltaar. En toen moe
der van hen hoorde hoe mooi de ceremonie
was verlopen, kon ook zij sterven."
Daarna braken er taaie jaren aan, geeft
Miedema toe. Er gebeurde veel tegelijk. „Ik
ben gescheiden, verliet de horeca. Het leek
of mijn leven stagneerde; mijn roots waren
verdwenen en mijn toekomst ook. Onge
merkt raakte ik in een depressie. Dagenlang
zat ik onder een dekentje op de bank. Gor
dijnen dicht, stekker uit de telefoon, bel af.
Mijn hond liet ik alleen 's nachts uit, als ik
niemand zou tegenkomen."
„Pas toen mijn kinderen de huisarts in
schakelden die mij Prozac voorschreef, kon
ik via gesprekken met een boedhistische
healer weer verder. En tot aan mijn eerste
hartinfarct, tien jaar geleden, heb ik bij
Stichting Arduin gewerkt."
Zij wil zich nog graag inzetten voor de
maatschappij, zegt ze. Er is veel eenzaam
heid in de wereld. „Ook in Zeeland. Zelfs
hier in de buurt, in Vlissingen. En niet al
leen onder alleenwonende ouderen. Ik wil
graag iets opzetten waar mensen zich wel
kom voelen, elkaar kunnen ontmoeten voor
een gesprek, een kopje koffie of samen
eten. Als je oprecht aandachtig bent, on
danks alle verschillen, leer je elkaar kennen
en kun je veel voor elkaar betekenen."
Streektaal
TIs mien op'evaole dat 'r te-
henwoordig eêl makkelijk
van 'n traditie esproken
'oort.
Ze gae wat vö de twidde keer
orhaniseere in dan ka je a leze dat
't 'n traditie is. Onzin netuurlijk.
Ma misschien komt 't wè daedü
dat ze net zó makkelijk 'n traditie
ofschaffe. In dat is somtieds ok
best te behriepen. 't Was vroeher
eêl gewoon, as t'r eêne overleeje
was, dat de boo wier edae. De we-
te, zeie ze ok wè. Dan stieng de
brienger van 't nieuws mit 'n
oahen oed op bie joe op de stoepe
in dee z'n prevelement je over de
gesturvene.
't Is gebeurd, dat 'r achter de
deure 'n 'ond behon te blaffen in
de bode zei: „Jie za nie wete wie
of t'r dood is." Ie liep gauw dü.
Zukke gebruken bin terecht of
eschaft, me doe 't noe mit 'n kaer-
te. M'n netuurlijk ok gin durps-
omroeper mï. De waereld is zó ver
anderd.
As t'r bie ons op 't durp nog 'n
behraefenisse is vanuut de kaarke
motte m'n 'n aandje loape nae 't
kaark'of. Dienk ma nie, dat 'r nog
vee stille gae stae as de stoet ver-
bie komt. 't Is dat 't nie aors kan,
anders zouwe de auto's gewoon
dürieje.
Bie ons op Renisse m'n mis
schien nog eêne traditie: de strao-
vierieng. Acht weken vó de paese
rieje ze nae 't strand om mit de
paeren 'n klein stikje dü 't waeter
te loapen. Kiek, dat feêst is a
eêuwen oud. 't Is 'n dag lank feêst
in dat ouwe m'n zó. Carneval
duur drie daehen, wulder doe 't
op eênen dag, want ons bluve zu-
nihe Zeêuwen.
'n Aor gebruuk was mit de kaar
misse. Bie ons stae midden op 't
durp de Jacobuskaarke in de kaar
misse was aoltied in de buurte
van 25 juli, de naemdag van Jaco
bus. Op maendag om tien ure
wier de klokke van de toren eluud
in kon de 'Renissese mart' behin-
ne. Drie daehen. Die gebruken bin
dü de gemeênte de nikke om'ed-
raoid. De kaarmisse duur noe 'n
eêle weke in op de 25ste juli oor
agheêl nie mï gelet. Jao, as 't de
gemeênte goed uutkomt taaie tra
dities eêmae nie.
'n Paer jaer elee ze geper-
beerd in Zurrikzeê de beiaardier
weg te bezunihen. Dat is ze mooi
nie elukt in je kan aalke
donderdagochen 'n concert op 't
carillon meemaeke. Ze noeme dat
noe ma 'n verbeterienge van 't
'toeristisch product'. Je mot as
gemeênte noe eêmae verantwoor-
dieng oflaahe van je uuthaeven,
Ik dienke dat 'r overa in de dur-
pen in steden wè 'n traditie te vin
den is. Riengsteke bevobbeld. Dae
motte m'n toch 'n bitje zunig op
weze. De burhers motte ulder be
stuurders goed in de gaten ouwe,
want meêstentieds gee die niks
om die ouwe gebruken. De centen
bin't belangriekste. Gelokkig
m'n in Zeêland nog wè de Stich-
tieng Cultureel Erfgoed Zeêland.
ZATERDAG 16 JANUARI 2016
Een hand die wenkte
In deze rubriek praten mensen over verlies,
rouw en hoe het leven verder gaat.
door Jacoline Vlaander
Yvonne Miedema (midden) met haar ouders.
Hebt u ook mooie herinneringen aan een dierba
re, die is overleden? En is er een datum die daar
om speciaal voor u is?
We willen uw verhaal graag delen in onze rubriek
'In liefdevolle herinnering'.
U kunt contact opnemen met
Ab van der Sluis: 0118-434003,
chefnieuws@pzc.nl
door Henk Blom
Beluister de gesproken rubriek op
www.pzc.nl/streektaal
Amalia Adelaide
Landini:
23 juli 1930 -
26 oktober 1995
Dirk Emile Miedema:
10 september 1925 -
19 oktober 1995
