r*
Kunst voor modale mens
28 CULTUUR SHOW
Een nieuw seizoen
van M; brengt
de gemoederen
in beweging.
Dirigenten van
naam zijn niet
onder de indruk
van hoe hun vak
in beeld wordt
gebracht. „Maar je
hoort er klassieke
muziek. Dat is al
iets", klinkt het
zalvend.
Portret van
Henny Orri
Export muziek
blijft stijgen
'Blanke Oscars
teleurstellend'
Jan Smit scoort
in Duitse hitlijst
v
Je mag hem een trotse conser
vator noemen. Franz Kaiser
van het Gemeentemuseum
Den Haag wist wel dat een
retrospectief over Karei Ap
pel 'iets zou losmaken'. Maar dat
de reacties zo unaniem positief
en massaal zouden zijn, is voor
de kenner van leven en werk van
Appel een 'enorme verrassing.'
Vanaf vandaag zijn 67 schilde
rijen, 12 beelden en ruim 60 teke
ningen te bewonderen. Er is
werk uit de eigen museale collec
tie te zien (de artiest schonk het
Haags Gemeentemuseum in het
verleden veel tekeningen), maar
er zijn ook stukken in bruikleen
zoals het portret van jazzmusicus
Count Basie dat uit Arizona is
overgevlogen. „We zijn daarmee
groter en completer dan de expo
sities die in Washington, Parijs
en München worden gehouden."
Kaiser, Duitser van origine,
wil breken met het cliché dat
vooral in Nederland rond het
werk van Appel ontstond toen de
kunstenaar zich begin jaren zes
tig liet ontvallen: 'Ik rotzooi maar
wat an.' Daarmee was volgens ve
len het bewijs geleverd dat de
Amsterdammer, die soms als een
bezetene klodders verf tegen doe
ken kwakte, een loopje nam met
de heersende opvattingen dat
kunst verheven diende te zijn.
In die tijd, de jaren zestig en
zeventig, moet ook de hardnek
kigste dooddoener zijn geboren
van puristen die niets op hadden
met moderne, expressionistische
kunst: 'Dat kan ik ook.Alleen:
ze deden het niet. Karei Appel,
zoon van een kapper en voorbes
temd de zaak van zijn vader over
te nemen, werd er wereldbe
roemd mee. Bovenal ook geliefd.
Vooral bij de modale mens, die
zijn spontane aanpak en het dik
wijls uiterst kleurige resultaat
kon waarderen. Zonder dat hij
ook maar iets ontheiligde, toonde
de uiterst productieve Appel dat
er niets sacraals aan beeldende
kunst behoeft te zijn.
Kaiser: „Ik heb als niet-Neder-
lander nooit een vooroordeel te
gen Appel gehad. Hij is zonder
meer de belangrijkste Nederland
se kunstenaar uit de tweede helft
van de 20ste eeuw. In het buiten
land wordt hij in één adem ge
noemd met grote landgenoten
als Rembrandt, Vermeer, Van
Gogh en Mondriaan."
De Stadsschouwburg Haarlem
krijgt een bronzen portret van ac
trice Henny Orri (1925). Haar
kleinzoon, acteur Matteo van der
Grijn, onthult het kunstwerk
maandag samen met zijn groot
moeder. De sculptuur is ge
maakt door beeldhouwster
Yvonne Zeylstra. Orri heeft een
lange artistieke band met de
schouwburg. Van i960 tot 1970
speelde ze bij Toneelgroep Cen
trum (een van de voorlopers van
Toneelgroep Amsterdam), waar
voor het Haarlemse theater een
vaste speelplek was. Naast To
neelgroep Centrum speelde Orri
onder meer bij het Rotterdams
Toneel en Toneelgroep Theater.
Nederlandse muzikanten ver
dienden in 2014 ruim 186,6 mil
joen euro in het buitenland. Een
stijging van 17,5 procent in verge
lijking met een jaar eerder. Sinds
het eerste onderzoek naar de ex
portwaarde van Hollandse mu
ziek in 2004 neemt het over de
grens bij elkaar gespeelde bedrag
elk jaar toe. De laatste vijfjaar is
de waarde verdrievoudigd, voor
al dankzij het succes van Neder
landse dj's. Ongeveer 75 procent
van de omzet komt voor reke
ning van de dance. André Rieu
blijft koploper in de categorie po-
pulair-klassiek. Ook Birth of Joy,
Rapalje en Within Temptation
doen het internationaal goed.
In Amerika is kritisch gerea
geerd op het gebrek aan Oscarno
minaties voor gekleurde filmma
kers. Volgens Cheryl Boone
Isaacs, de eerste Afro-
Amerikaanse voorzitter van de
Academy die jaarlijks de filmprij
zen uitreikt, gaan de pogingen
van de Academy meer divers te
worden te langzaam. „We moe
ten de boel versnellen." Eén van
de producenten van de award-
show, Reginald Hudlin, denkt er
hetzelfde over. „Ik vond dat er
een buitengewone hoeveelheid
Oscarwaardig werk van donkere
artiesten was en ze zijn allemaal
over het hoofd gezien. Dat is te
leurstellend."
Jan Smit doet met zijn nieuwe
band KIUBBB3 goede zaken in
Duitsland. Het album van de
band, die naast Smit bestaat uit
de Duitse presentator Florian Sil-
bereisen en de Belgische zanger
Christoff, komt op nummer ze
ven binnen in de Duitse album-
lijst. De eerste single van het al
bum, Du schaffst das schon,
kwam op nummer 1 binnen in
de Duitse iTunes-schlagerlijst.
Afgelopen week gaf de band een
reeks optredens in Duitsland.
Op de Smago Awards in Berlijn
kreeg KIUBBB3 een Schlager
Award. Smits deelname aan de
band was een grote wens van
diens manager Jaap Buijs.
Dirigenten
kritisch op
aanpak van
tv-show
'Maestro'
door Arno Celder
Het Gemeentemuseum Den Haag
eert vanaf vandaag de grote Ne
derlandse kunstenaar Karei Appel
(1921-2006) met een over
zichtstentoonstelling. Die is vol
gens het museum de grootste en
compleetste tijdens de mondiale
herdenking van zijn sterfdag tien
jaar geleden.
New York, 1966: Karei Appel in zijn
hij ooit zelf. foto Hollandse Hoogte
atelier. 'Ik rotzooi maar wat an', zei
Expositie Karei Appel Retrospectief. Te
zien: t/m 16/5 in Gemeentemuseum
Den Haag.
www.gemeentemuseum.nl
TONEEL
NEDERLAND
FILM
MUZIEK
