In een week vol David Bowie-verhalen bleef één
wonderlijke episode onderbelicht: zijn weken in
Nederhorst den Berg. In het Noord-Hollandse dorp
ontstond in 1974 een van Bowies meest iconische
nummers, 'Rebel Rebel'. Een terugblik.
NIEUWS 19
De Machineweg in
Nederhorst den
Berg is nooit om
gedoopt tot 'Da
vid Bowielaan'. Er
staat geen borst
beeld van de superster, er hangt
geen plaquette. Zelfs de buren van
het pand waar het allemaal gebeur
de, een voormalig schoolgebouw-
tje van vooroorlogs baksteen, we
ten van niks.
En toch is hier, in dit polder
dorpje bij de Loosdrechtse Plas
sen, muziekgeschiedenis geschre
ven. „De mensen hier zijn met an
dere dingen bezig", zegt Jeroen
van Kooten, de huidige eigenaar
van de studio. „Prince is hier ook
geweest. Toen ik dat de buren ver
telde, zeiden ze: prins wie? Neder
landers zijn nuchter, Neder-
horsters nog een graadje erger."
Luc Ludolph, die de studio
eind jaren '6o heeft opgezet, krijgt
in januari 1974 een mysterieus te
lefoontje. De boodschap: er komt
een Engelse artiest naar Neder
horst, hij gaat je studio een paar
weken gebruiken, we vertellen
nog niet wie het is en je mag er
niks over zeggen. „Pas een dag te
voren hoorden we dat het Bowie
was", vertelt Lues zoon Jan-Wil
lem, destijds 22 jaar. „Toen zei
m'n vader: dat doet mijn zoon
maar. Hier ben ik te oud voor."
Limousine
En zo staat de jonge Ludolph op
een koude ochtend voor de studio
van zijn vader, te wachten op één
van zijn helden. „Ik had wel arties
ten geproduceerd hoor, Peter Sjar-
din bijvoorbeeld. Maar Bowie! Na
tuurlijk was ik nerveus."
Als een reusachtige zwarte li
mousine het straatje in rijdt, we
ten de Ludolphs dat het zover is.
„Eerst stapte zijn chauffeur uit, he
lemaal in uniform", vertelt Jacque
line Ludolph, Jan-Willems echtge
note. „Daarna Bowie, in normale
kleren, zonder ooglapje. En toen
een echte nurse, ook in uniform,
met Bowies zoontje in haar ar
men. Zowie. We wisten niet dat
die mee zou komen. Ik heb die
kleine nog in m'n armen gehad."
Ludolphs eerste woorden tegen
de superster weet hij nog: 'So you
are David Bowie.' „Een hand, een
gesprekje, en toen zijn we meteen
de studio ingedoken. Geïntimi
deerd heb ik me daarna geen se
conde meer gevoeld: zo'n aardige
vent. Er was helemaal geen ver
schil tussen ons, terwijl dat er na
tuurlijk wel was. Begrijp je? Ik heb
met veel kleinere artiesten dan Bo
wie gewerkt, die een stuk voller
van zichzelf waren."
Pielen
Van opnames is in de eerste dagen
geen sprake. Bowie wil simpelweg
'pielen', en Ludolph mag mee
doen. „Nieuwe geluiden uitprobe
ren, melodieën zoeken. Hij had al
lemaal rare apparatuur bij zich,
moderne synthesizers, en zelfs
een gitaar-synthesizer. Ik bedien
de de apparatuur, maar mocht ook
meedoen. Op een van de eerste
avonden zei hij: Ik ga naar Amster
dam, zoek jij maar 's uit hoe dat
ding werkt. Nou, de volgende dag
kon ik het 'm uitleggen."
Bowie logeert met zijn zoontje
in Amsterdam, in het Amstel Ho
tel, maar de dagen brengt hij gro
tendeels door in het studiootje
aan de Machineweg. Bowie is pro
fessioneel: van drugsgebruik
merkt Ludolph niks. Uitspattin
gen zijn er, maar wel hele nette.
„Op een avond zei hij: do you like
a chateaubriand1 Maar om elf uur
's avonds vind je in Nederhorst
echt geen chateaubriand meer.
Zijn we met z'n chauffeur naar
het Amstel Hotel gereden, heerlijk
gegeten, en weer terug de studio
in." Jacqueline: „Eén keer stond
hij midden in de nacht voor onze
deur, toen had 'ie in het hotel in
eens een idee gekregen. Of we
schrokken? Wij hebben jaren met
Herman Brood gewerkt. Dan
schrik je niet zo snel."
Al pielend ontstaat langzaam
iets wat op een goede song lijkt.
De tekst van Rebel Rebel, die won
derlijke ode aan een jongen die
een meisje wil zijn (of andersom),
heeft Bowie al geschreven. De rest
van het nummer moet nog ont
staan. Jan-Willem Ludolph: „Hij
had een cassettebandje bij zich
vol ideeën. Allemaal melodieën,
gezongen en gespeeld. Daar gin
gen we in de studio op door. Dan
vroeg hij: What do you think1. En
dan zei ik: misschien kun je het
dat coupletje ook zó beginnen.
Heel rustig. Zo ontstond de struc
tuur van die song."
En ineens, na een paar dagen
pielen, is er die riff - elf noten, ge
speeld op Bowies elektrische gi
taar. De mannen weten het: dit is
het begin van de song, dit is de ba
sis die het nummer gaat dragen.
„Pang!", zegt Ludolph. „Het was
zo'n sterk intro, joh. Een beetje als
'Satisfaction', van de Stones, waar
hij goed naar had geluisterd. Zo
iets gebeurt je een paar keer in je
leven: dat iemand iets speelt en
dat je denkt: wauw! Dit is gewel
dig. Dat ik hier bij mag zijn. En hij
wist zelf ook dat het sterk was."
Na een paar weken oefenen en
repeteren is Bowie klaar. Voor een
paar andere nummers heeft hij
een basis gelegd, maar veel belang
rijker: Rebel Rebel, het nummer
dat zijn nieuwe plaat moet gaan
dragen, en waarmee hij afscheid
wil nemen van de glamrock, is af.
De eindmix vindt plaats in Lon
den, maar op de single en de late
re lp staat het keurig vermeld: Re
corded at Ludolph Studios, Neder
horst den Berg.
Wereldhit
In de lente van 1974 groeit Rebel
Rebel uit tot een wereldhit, en
daarna tot een lijflied van miljoe
nen onbegrepen tieners, een klas
sieker in Bowies oeuvre. Door de
tekst, natuurlijk, maar toch vooral
vanwege die onverwoestbare riff,
die anno 2016 nog in elk café ter
wereld de vuisten automatisch in
de lucht doet gaan. En dat alle
maal dankzij een paar weken in
Nederhorst den Berg.
Hoe het verder ging? Ludolph
haalt de schouders op. „De volgen
de morgen kwam er gewoon weer
een nieuwe artiest naar de studio.
Rogier van Otterloo, of The Cats,
of iets met kinderliedjes. Het
werk ging door en ik besefte toen
niet dat er iets waanzinnigs was
gebeurd. Ik heb ook nooit meer
contact met hem gehad."
De studio van zijn vader wordt
niet veel later verkocht, gaat fail
liet en begin jaren '80 gekocht
door toenmalig dj Willem van
Kooten, die de naam verandert in
Bullet Sound Studios. Zijn zoon
Jeroen werkt er nog altijd. „Na
tuurlijk ben ik er trots op", zegt
die. „Er zijn hier nog wel meer bij
zondere dingen gebeurd, maar Bo
wie... Dat is de eredivisie, hè."
ZATERDAG 16 JANUARI 2016
Rebel in de polder
door Peter Groenendijk
V
David Bowie met vrouw Angie en zoon Zowie in Amsterdam. Foto links:
De Bullet Sound Studios (voorheen Ludolph Studios) anno 2016. foto's
Marco Okhuizen, Gijsbert Hanekroot/Getty Images en Barry Schultz Photography
