Vijf sinaasappels eten,
dat doet echt niemand
Xrp
6 I HART&
VRAAG HEI DE
DESKUNDIGE
je dat in één keer. suikers van vijf si-
Stadsdichters
Een op de vijf Nederlandse gemeenten
heeft een stadsdichter. Hart Ziel
vroeg vijf van hen een gedicht te
schrijven aan hun stadgenoten.
'.flllliil
Als je fruit eet, doe drank.*t je met voi,
te neutraliseren
De jaren negentig waren
de sixties van de poëzie.
In die tijd werd poëzie
nieuw leven ingeblazen
s-.
Elke week beantwoordt een
deskundige lezersvragen over
gezondheid, psyche of voeding.
Vandaag; voedingsdeskundige Ay
Lin kho over vruchtensap.
alcoholische dranken bevatten vaak een com
binatie van zoet en zuur, net als snoep. Suiker
veroorzaakt bepaalde westerse ziektes en in
combinatie met zuur brengen ze onomkeer
bare tandschade toe. Op fruit moet je kau
wen, op sap niet. Kauwen stimuleert de
speekselaanmaak, waardoor het zuur kan
worden geneutraliseerd. Bij drank en sap ge
beurt dit niet of in ieder geval weinig. Ook
drink je sappen vaak over een lange periode
en hoe langer je gebit daaraan is blootgesteld,
hoe slechter het is. Als je fruit eet, dan doe je
dat vaak in één keer. Daarna heeft je gebit
kans om zich weer te neutraliseren. Er zitten
wel vijf sinaasappels in een glas sinaasappel
sap en dit bevat na
tuurlijk ook vijf keer
zoveel suiker dan één
sinaasappel. Verzadi
ging speelt ook een
rol. Na een glas
3 maar je hebt wel de
n naasappels binnen-
üaarna heett je gekregen. Dus in
ffphitkaiK rh totaal krijg je veel
goun i\aiio lioii meer energie binnen
één sinaasappel, mis
schien twee, maar
geen vijf stuks.
Wat betreft de karnemelk: dat is een gefermen
teerde zuiveldrank en bevat daardoor net an
dere voedingsstoffen. Het fermentatieproces
zet melksuikers om in melkzuur. Vandaar de
zure smaak. Als je last hebt van lactose-intole-
rantie dan kun je meestal wel karnemelk ver
dragen, omdat er minder lactose in zit. In dit
geval is karnemelk gezonder. Ook zit er min
der vet in dan (half jvolle melk, maar magere
melk bevat nog minder vet.
geen koemelk en hij vraagt zich af of hij dan
wel buffelmozzarella kan eten. Dat kan; melk
van de buffel is anders van samenstelling dan
die van de koe, het is een ander product.
HET PANEL
8? TEKST MEREL DADO I FOTO'S KOEN VERHEIJDEN
Sinds Karei
Leeftink er
stadsdichter
is, loopt hij
met een
ander gevoel
door Middel
burg. „Ik heb
me verdiept
in de geschie
denis en zoek
naar veranderingen. Ik merk steeds
meer hoe bijzonder Middelburg is
en voel me het gezicht van de stad."
Nu werkt hij aan een gedicht over
een zestiende-eeuwse stadsbeul.
„Dat was een soort zzp'er, heel mo
dern dus."
Nederland telde vorig jaar 97 stads
dichters verdeeld over 81 gemeen
ten, volgens een inventarisatie van
het Poëziecentrum in Gent. Ons
land heeft 390 gemeenten dus zo is
te berekenen dat 20 procent een
stadsdichter heeft. Bij die 97 zijn
ook zogeheten stadsdeeldichters
(zo heeft Amsterdam, opgedeeld in
stadsdelen, er vier) en junioren die
als tweede dichter zijn aangesteld.
Daarvan waren er vorig jaar veer
tien. En dan zijn campusdichters
van universiteiten, landschapsdich-
ters en soortgelijken nog niet eens
meegeteld.
Nieuw is het allemaal niet, de Ro
meinen hadden dichters in dienst
en in de gouden eeuw schreef Joost
van den Vondel in opdracht over
steden, maar Venlo had in 1993 de
primeur. Pas nadat er in 2000 een
Dichter des Vaderlands kwam, volg
den meer gemeenten. Dat het juist
toen een vlucht nam is geen toeval,
zegt Ronald Ohlsen. Hij is de
tweede stadsdichter van Groningen
(2005-2007), docent Nederlands
aan de Rijksuniversiteit Groningen.
„De jaren negentig waren de sixties
van de poëzie. In die tijd werd poë
zie nieuw leven ingeblazen. Er
waren festivals en volle zalen voor
literatuur en een nieuwe lichting
schrijvers als Ronald Giphart en
Ilja Leonard Pfeijffer zorgde voor
revitalisering. Daarvoor was poëzie
iets van oudere mannen met stof
fige colberts die achter een kathe
der stonden te mompelen.
Gemeenten zagen de groeiende po
pulariteit en wilden daar iets mee."
Iedere stad heeft eigen regels, ver
wachtingen en vergoedingen en
soms betaalt de gemeente, soms
andere (cultuur)instellingen.
Nienke Esther Grooten van Eindho
ven krijgt 2600 euro per jaar, Mar
tin Beversluis van Tilburg 300 euro
per maand. In de ene stad kun je
sollicteren, bij de andere is er een
wedstrijd waarbij publiek kan
stemmen en weer ergens anders
dragen literaire instellingen een
kandidaat voor. Stadsdichter zijn is
meer dan een eer. Frouke Arns van
Nijmegen krijgt zo veel uitnodigin
gen dat ze een paar keer als stads
dichter optreedt. Vorig jaar schreef
ze zeventien gedichten, terwijl zes
het minimum is. Ook Karei Leef
tink gaat met negentien gedichten
over het minimaal van vier.
si Ef
- V y
Ay Lin Kho is
voedings
deskundige.
dinsdag 12 januari 2016
GO
De nieuwe voedingsadviezen adviseren fruit, in
clusief sinaasappels, maar sinaasappelsap wordt
afgeraden. Als je 100 procent sap neemt, is dit
dan slecht? Vruchtensappen zijn slecht voor de
tanden, maar gewoon fruit dan? Een andere vraag
betreft karnemelk: is dit gezonder dan halfvolle
gewone melk?
Arnold Visser, Kampen.
Sappen, frisdrank, energiedrankjes en zoete
Dan nog dit: de heer Janbroers uit Lobith neemt
Reageren? Mail naar hartenziel@persgroep.nl
HUISARTS
Rutger
Verhoeff
PSYCHOLOOG
Steven
Pont
VOORDE
stad
EN VOOR DE
WERELD
RELATIE
THERAPEUT
Caroline Franssen
44
y
De meest karakteristieke plek
van Nijmegen voor Frouke Arns is de
Waalbrug.
Niet te mis
sen volgens
stadsdichter
Karei Leeftink
voor wie in
Middelburg is:
abdijtoren
Lange Jan.
