it's not
your brain,
it's just
the flame
that burns
your change
to keep
Fame,
you insane'
Groningen 'is' even Bowie
Blackstar; Bowies kroniek
van een aangekondigde dood
David Bowii
NIEUWS 15
'Het kon bij Bowie niet overdressed genoeg"
Ik dacht dat hij eeuwig zou leven.
In sommige opzichten doet hij dat'
Hans Ubbink zag toen hij elf
jaar was David Bowie zingen
bij Toppop. Sindsdien raakte
de modeontwerper geïnspi
reerd door de zanger. „Het
kon bij Bowie niet overdres
sed genoeg." The Thin White
Duke was een meester in
gender crossing: hij speelde
met de strikte man-vrouw
scheiding, met Ziggy Star
dust als prominentste voor
beeld. Daarmee veranderde
hij de kijk op mode. „Hij was
ook altijd eigentijds."
Richard Branson (miljardair)
i
GRONINGEN. Bizar. De modieuze term valt
ontelbare keren. Maar nu eens wél op zijn
plaats. Vrijdag nog vierde een bomvol Gro
ninger Museum de verjaardag van David
Bowie. Nu is de popster zomaar dood. De
vaste maandagsluiting is spontaan opgehe
ven. Een bezoek aan David Bowie Is voelt nu
even aan als een herdenkingsdienst.
De eerste de beste foto van de expositie,
die van een nadrukkelijk poserende, piep
jonge David Jones, ontroert. Sinds de ope
ning, een maand geleden, hebben 40.000
mensen de expositie gezien. De in een gla
zen kist opgebaarde bodysuit die David Bo
wie droeg als Ziggy Stardust, krijgt op deze
dag een extra lading. Luguber? „Nee! Hij
wist hoe dat moest, mooi doodgaan", zegt
de Groningse Bernadette ten Hove bewon
derend. „Zijn geest reikte verder dan gewo
ne geesten, zoals hij ook altijd van verre af
stand naar onderen keek." Op twee plekken
liggen herinneringsboeken, waarin mu-
seumgasten mooie woorden aan Bowie
kunnen wijden. Mensen lopen spontaan
binnen, gewoon, omdat ze vinden dat ze
hier moeten zijn. Johan Veentjer en Pauline
Buur uit Deventer draaiden deze ochtend
direct na het slechte nieuws hun zaak op
slot en reden naar Groningen.
Gedurende de dag klinkt de stem van
museumdirecteur Andreas Bltihm steeds
beroerder. Hij rent van notitieblok via mi
crofoon naar camera. „Er is meer media-aan
dacht dan voor de opening. AP, AFP, New
York Times, alles belt. Sorry, ik hou het
kort, want Radio Bremen belt zo." En ja, di
rect erna stapt een BBC-ploeg binnen, net
geland op Eelde. David Bowie 'was', mis
schien, maar in Groningen 'is' David Bowie
nog wel even, en nadrukkelijk. Blühm: „Bo
wie 'is' voorgoed. Zoals ook Rembrandt en
Mozart nog 'zijn'."
Zijn afscheidscadeau aan
ons, zo betitelde Visconti
het album Blackstar dat vrij
dag (op Bowies 69ste ver
jaardag) verscheen. Op de
zelfde dag kwam het num
mer Lazarus op single uit.
De eerste regels van het
lied: Look up here. I'm in hea
ven. En daarna: I've got scars
that can't be seen (ik heb lit
tekens die niet te zien zijn).
In de videoclip speelt Bo
wie een in zijn bed ijlende
ziekenhuispatiënt. En dan
de titel: Lazarus was de Bij
belse figuur die door Jezus
uit de dood werd gewekt.
Het moge duidelijk zijn:
ook van zijn overlijden
maakte Bowie met het al
bum Blackstar een artistiek
project.Niet vooraf op die
manier aangekondigd, maar
met de kennis van vandaag
als niets anders dan te be
luisteren als een kroniek
van een naderende dood.
Volgens Visconti was de
dood voor Bowie niets an
ders dan zijn leven: een
kunstwerk.
Ook regisseur Ivo van Ho
ve, die met Bowie werkte
aan een musical rondom
het nummer Lazarus, was
bekend met de leverkanker
die Bowies horizon plots in
sprinttempo op hem af
deed razen. „Hij wilde het
stuk per se voor zijn dood
afgemaakt hebben", vertel
de Van Hove. Bowie was
nog op de première, op 7 de
cember in New York, maar
stortte na het slotapplaus
achter de coulissen in van
vermoeidheid. Het album
Blackstar staat vol verwijzin
gen naar Bowies naderende
einde. In de titelsong zingt
Bowie met rasperige stem:
I'm not a fümstar/I'm not a
popstar/I'm not a white
star/I'm a blackstar. Gezon
gen door een iconische ar
tiest die wist dat zijn eigen
licht aan het doven was.
DINSDAG 12 JANUARI 2016
buitenland
Een jonge Bowie in 1967 in het programma
Fenklup. foto Archief Beeld Geluid.
door Stefan Raatgever
David Bowies muzikale com
pagnon Tony Visconti zei het
gisteren het duidelijkst: 'Da
vids dood was niets anders
dan zijn leven: een kunst
werk.' Hoe Bowie zijn nade
rende dood uitvoerig aankon
digde op het album
Blackstar.
De laatste foto van David
Bowie. Gemaakt op zijn
verjaardag afgelopen vrijdag,
door zijn echtgenote Iman.
foto Bernard Rubsamen/ANP
