De dood van
David Bowie stort
een hele generatie
in diepe rouw.
Verslaggever Arno
Gelder was als
11-jarige fan van
het eerste uur en
volgde later
vakmatig de
carrière van de
popster op
podium, plaat en
tijdens interviews.
NIEUWS 13
'Lazarus' dag na dood populairste Bowie-song
'Zijn muziek was een inspiratie
voor velen'
Tim Peake (astronaut, vanuit de ruimte)
Lazarus en Blackstar zijn di
rect na zijn dood de twee
meest gedownloade Bo-
wie-songs. Het zijn allebei
nieuwe liedjes: de tweede
is het titelnummer van zijn teren 20 nummers van Bo-
nog maar net gepresenteer- wie. Na Lazarus (op 5) en
de album, waarop ook Laza- Blackstar (op 11) volgen Bo-
rus staat. In de Nederlandse wie-klassiekers Space Oddi-
iTunes-top 100 stonden gis- ty, Heroes en Let's Dance.
et was een verbijsterend
moment voor ons, jonge,
onvoorwaardelijke fans
van David Bowie, waarbij
verdriet en verbittering
om voorrang vochten.
Op 3 juli 1973 sloot ons
idool zijn Ziggy Stardust
and the Spiders from
Mars-tournee afin het
vermaarde Hammersmith Odeon in Lon
den. Voor zijn laatste toegift sprak hij de ij-
selijke woorden: „Deze show zal het langst
in onze herinnering blijven. Het is niet al
leen het einde van de tournee, maar ook on
ze laatste show ooit!"
Daarop zette hij Rock 'n'Roll Suicide in,
het huiveringwekkende requiem dat ver
haalt over de teloorgang van een uitgewoon
de popster. Uit de zaal, zo valt op de live
registratie te beluisteren, klinkt een dierlijk
gejank op, waarin ongeloof, woede en inten
se treurnis zijn samengebald. En wij, thuis
in Nederland, vochten tegen onze tranen
toen we het nieuws vernamen. David Bo
wie, onze held die de popmuziek van zijn
braafheid en middelmatigheid ontdeed,
nooit meer op het podium? En hoe zat het
op de plaat? Onze wereld stortte in. En op
school ging het ook al niet best.
Terugkijkend zette Bowie ons op het ver
keerde been, zoals zijn loopbaan altijd werd
getypeerd door moedwil en misverstand.
Wij, puisterige pubers van 15, geloofden ge
woon in zijn alter ego, de excentrieke roek-
god Ziggy Stardust. Nu die ten grave was ge
dragen, keerde hij eenvoudigweg terug in
een nieuwe gedaante. We konden het we
ten - was Major Tom, de astronaut uit Spa
ce Oddity, immers ook niet in de ruimte op
gegaan?
Op school liep ik ineens wat onwennig
op mijn plateauschoenen, een beetje schich
tig om mij heen kijkend met mijn oorring
waaraan een rode veer hing. En mijn roze
glitterjasje zat plots ook niet zo lekker
meer. Een ooglapje, dat ging ons net te ver.
Maar een likje oogschaduw en het achte
loos, licht verwijfd laten bungelen van een
filtersigaret tussen de vingers in de fietsen-
stalling - daarmee wilden wij graag tot de
exclusieve wereld van de androgyne Bowie-
behoren.
Hij pronkte, onze ouders noemden het
provoceren, met zijn biseksualiteit. De foto
uit 1973 waarop hij Lou Reed op de mond
lijkt te gaan kussen, was ons relikwie in de
strijd tegen de hippiecultuur, waarvan een
onwelriekend restant over de rand van de ja
ren zestig was gegooid, pardoes in ónze Se
venties. Donder op met je love, peace and
understanding. En je stinkende Afghaanse
jassen.
Wij dompelden ons liever onder in het
escapisme van de glamrock, ook wel nich-
tenrock genoemd, door Bowies feminiene
kleding en zwaar opgemaakte gezicht. Een
geuzennaam vonden we, zolang we maar
niet onder invloed van kruidige rookwaar
de wereld hoefden te verbeteren.
Over de gelukkige jeugdherinneringen
hangt nu een onbestemde, doffe waas. Da
vid Bowie overleden? Bij de dood van John
Lennon in 1980 pinkte ik nog een traantje
weg, maar bij het verscheiden van Bowie
overheerst verslagenheid. Het gevoel van
een volstrekt misplaatste grap.
De rede wint het vooralsnog van
de emotie. Alsof ik mijn jeugd
held, de unieke artiest die ik
volgde tot de dag van gisteren,
My Death hoor zingen, zijn aan
grijpende versie van Jacques
Brels La MortMy death waits
to allow my friends/afew good times before it
ends/so let's drink to that and the passing ti
me'. Zijn bijna achteloze constatering dat
we, terwijl de tijd verglijdt, op de dood
moeten drinken.
Tijdens de keren dat ik in David Bowies
omgeving verkeerde, in professionele zin,
was de Rebel Rebel van toen stijlicoon ge
worden. In het maatpak, every inch a gentle
man.
Zijn naar voren gepunte hoektanden net
jes gemodelleerd in een blinkend witte
reeks. Zijn haar, ooit bloedrood en sinaasap
peloranje tegelijk, nu blond en gelikt in de
lak gezet. Een uiterst innemend mens, niet
moe de zoveelste vraag over zijn zoveelste
imago te beantwoorden.
Toch bleef ik altijd de jongen die op zijn
kamer een manshoge poster had hangen
van Ziggy Stardust. Zijn zwarte sjaaltje met
witte stippen, dat om zijn dunne, melkwit
te Britse witte nek was geknoopt, werd de
talisman van mijn vlegeljaren. 'Doe dat lap
je eens af, je lijkt wel een wijf!' 'Nou, liever
een wijf dan een lui met collegeshawl.'
Ziggy bleef mijn hartsvriend tot het
eind. Daar konden Major Tom, The Jean Ge
nie (van Alladin Sane of was het A lad insa
ne?), de Thin White Duke, de Berlijnse Bo
wie (Heroes), de soulzanger Golden Years)
de weemoedige Pierrot (Ashes to ashes) en
de travestieten van Boys keep swinging, niets
aan veranderen. Je eerste jeugdliefde blijft
je dierbaarste, ook al gaat ze soms vreselijk
vreemd.
Want zolang Ziggy Stardust de maat der
dingen bleef, haalde je je natuurlijk je neus
op voor zijn belachelijke duet met Mick Jag-
ger, de cover Dancing in the street: twee man
nen in de prepenopauzedie eens lekker gek
deden.
En was zijn project met Tin Machine
niet het tijdverdrijf van een ongeïnspireer
de man, die ver van zijn artistieke idealen
leek te zijn afgedreven?
Maar toch, je vergaf hem. Altijd weer.
Omdat Bowie zich altijd revancheerde,
steeds weer verraste, nooit Meneer Modaal
was. En omdat hij, anders dan ikzelf, nooit
ouder leek te worden. Fysiek, maar even
zeer creatief bleef hij boeien. Tot het bittere
einde.
Het laatste optreden dat ik van David Bo
wie bijwoonde was in 2003. Zijn Reali-
ty-tour bracht hem in Ahoy in Rotterdam -
een jaar later zou hij in de Amsterdam Are
na zijn laatste concert op Nederlandse bo
dem geven.
Daar besloot hij zijn show met zijn mag
num opus Ziggy Stardust. Wij, Bowie-adep-
ten, verrezen als werd het Wilhelmus inge
zet. We wachtten op die heerlijke uithaal
'And Ziggy played. Guitaaaaaar!' En een ge
neratie van veertigers en vijftigers werd
weer even jongen.
DINSDAG 12 JANUARI 2016
Bowie zette je
altijd op het
verkeerde been
H
