Asbestschade echtgenote vergoed
Massale aanrandingen in
Duitsland leggen 'ongemakkelijke
waarheden' van migratie bloot.
6 NIEUWS
34 vluchtelingen
dood bij Turkije
KEULEN. Als het je overkomt moet
je onmiddellijk een grens trekken,
zegt Arabiste en juriste Laila
al-Zwaini die in onder meer Egyp
te, Jemen en Afghanistan werkte
en woonde. „Schreeuwen. Om je
heen slaan. Of het aanranding be
treft, diefstal of allebei."
Duizend Noord-Afrikaanse
mannen belaagden zeker negentig
vrouwen bij het Centraal Station
in Keulen. In Hamburg en Stutt
gart vonden vergelijkbare inciden
ten plaats. „De migratie in Europa
brengt een aantal ongemakkelijke
waarheden met zich mee. Zoals
de manier waarop sommige mos
limmannen met vrouwen om
gaan", zeg Jan Jaap de Ruiter, ara
bist van de Tilburg School of
Humanities.
De gebeurtenissen in Keulen
doen denken aan het aanranden
van jonge vrouwen tijdens de Ara
bische Lente op het Tahrirplein in
Cairo. „Niet-moslimvrouwen wor
den beschouwd als ongelovigen.
Voor sommigen moslimmannen
is dat een vrijbrief om respectloos
met ze om te gaan", zegt De Rui
ter. „In andere islamitische krin
gen bestaat veel respect voor vrou
wen. Dat maakt de discussie ook
zo lastig."
Niet alleen westerse vrouwen
zijn het slachtoffer, weet De Rui
ter. „Er zijn meerdere onderzoe
ken naar de positie van vrouwen
in Arabische landen geweest. In
Egypte zegt 98 procent van de
vrouwen te maken te hebben ge
had met seksuele intimidatie. We
zien het ook in onderzoeken on
der de derde generatie Marokka
nen in Nederland. Jongens op
straat veroordelen een Marok
kaans meisje als ze niet decent ge
noeg is gekleed. Die jongens we
ten wat de gebruiken, waarden en
normen in Europa zijn. Maar ze
hebben moeite met de realiteit
van alledag."
Het lastigvallen en betasten
van vrouwen op straat heeft vol
gens al-Zwaini weinig met de is
lam of moslimcultuur te maken.
Het gebeurt ook in India en La-
tijns-Amerika. Uit machismo of
omdat loyaliteit voorop staat.
Dat heeft niet direct iets te ma
ken met het gedrag van de man
nen in Keulen, zegt cultureel an
tropologe Edien Bartels die is ge-
'Voor sommige mannen
zijn ongelovige
vrouwen een vrijbrief
om respectloos te zijn'
specialiseerd in de rol van de
vrouw binnen de islam. „Het ge
drag van die mannen komt voort
uit frustratie over het verschuiven
van de machtsverhoudingen.
Vrouwen krijgen meer te zeggen
en dat betekent dat de mannen
wat van hun macht moeten af
staan." Dat speelt niet alleen on
der moslimmannen, benadrukt
Bartels. „Hier komen mannen ook
met hun opvattingen over de ver
houdingen tussen man en vrouw
op de proppen als ze ergens gefrus
treerd over zijn. De inspreekster
voor de komst van het asielzoe
kerscentrum in Steenbergen
kreeg te horen: 'daar moet een pie
mel in'."
Politiek, cultuur en recht lopen
in migrantendiscussies dwars
door elkaar, zegt al-Zwaini. „Maar
vrouwen mogen nooit buiten de
samenleving worden geplaatst. Er
moet een daad worden gesteld na
de gebeurtenissen in Keulen. De
ze mannen hebben zich schuldig
gemaakt aan een misdrijf."
De Ruiter is het daar roerend
mee eens. „Gewoon de wet toepas
sen volstaat."
ISTANBUL. Turkse hulpverleners
hebben gisteren ruim dertig le
venloze lichamen van vluchtelin
gen geborgen. Ze waren aange
spoeld aan diverse stranden langs
de Egeïsche kust.
De twee boten waarmee de mi
granten probeerden het Griekse
eiland Lesbos te bereiken kapseis
den in stormachtig winterweer.
Verspreid over de stranden van
Ayvalik en Dikili troffen mede
werkers van hulpverleningsdien
sten en de politie zeker 34 ver
dronken vluchtelingen, mannen,
vrouwen en veel kinderen, aan.
Velen hadden hun zwemvesten
aan. De vrees bestaat dat het do
dental nog zal oplopen. De mi
granten waren afkomstig uit Irak
en Algerije.
De echtgenote kwam enkele ke
ren per jaar in de kazerne. Zij kon
in aanraking komen met het stof
via de werkkleding van haar
man. Steenweg hing zijn uniform
jas thuis aan de kapstok en de kle
ding lag vaak in hun auto.
Bovendien waste de vrouw ge
regeld zijn besmette werkkle
ding. Het causaal verband is daar
mee voldoende aangetoond, stelt
de rechtbank in Utrecht.
De uitspraak is bijzonder, om
dat niet de in 2010 overleden echt
genote maar Steenweg zelf het
dichtst bij de besmettingsbron
verkeerde. Hij werkte vanaf 1976
tot de sluiting in de toenmalige
brandweerkazerne in Ede. Daar
werd zeker tot 1985 zonder afzui-
ger gewerkt aan allerlei gemeente
lijke voertuigen met asbesthou
dende remmen.
De rechtbank verwijt de ge
meente bovendien jarenlang
niets aan de situatie te hebben ge
daan, terwijl al in 1977 het zoge
noemde Asbestbesluit van kracht
werd. Daarin staan duidelijke
richtlijnen over asbeststof. Ede
kan nog tot eind januari in hoger
beroep. Anton Steenweg wil niet
reageren zolang de uitspraak niet
definitiefis.
Steenwegs advocaat Bob Ruers
is gespecialiseerd in asbest en
stond al meer dan duizend slacht
offers bij. „Deze uitspraak is bij
zonder omdat het gaat om indi
recte blootstelling en ook om een
zeer geringe blootstelling."
Secretaris Leon Wittershoven
van de Asbestslachtoffer Vereni
ging Nederland stelt dat brand
weerlieden en dus ook hun direc
te familie een risicogroep vor
men. „Er zat vaak ook asbest in
bijvoorbeeld de brandweerpak-
ken omdat het brandwerend
werkte."
Hij hoopt dat Ede niet verder
procedeert. „De gemeente zou er
beter aan doen om deze gedupeer
de inwoner zo goed mogelijk te
helpen."
Asbest werd vroeger veel ge
bruikt als brandvertragend mid
del in isolatie en andere indus
triële materialen. In de jaren ze
ventig en tachtig werden lang
zaam maar zeker de gevaren van
asbest voor de gezondheid be
kend. Daarop werd in 1993 een
verbod ingesteld op gebruik en
verwerking van asbesthoudende
producten.
Naar schatting zijn inmiddels
zo'n 10.000 Nederlanders overle
den aan de gevolgen van blootstel
ling aan asbest. De verwachting
is dat de komende jaren nog eens
10.000 doden te betreuren zullen
zijn.
Inwoners van Keulen demonstreerden gisteravond tegen seksueel geweld. Tijdens oud en nieuw werden tientallen vrouwen bij het Centraal Station in de stad aangerand. Foto Oliver Berg/EPA
uit frustratie
Geweld
door Cerben van 't Hof
Jan Jaap de Ruiter arabist
door Leon van Wijngaarden
EDE. Voormalig brandweerman An
ton Steenweg uit Ede heeft recht
op schadevergoeding van 60.000
euro. Niet vanwege zijn jarenlange
blootstelling aan asbest, maar om
dat zijn vrouw kanker kreeg - en
overleed - door de kankerverwek
kende stof in zijn werkkleding.
