Borsele te voorbarig met
publicatie schakelstation
Gemeente laat grondbeleid
onder de loep nemen
Noordgouwenaar bouwt zijn leefwereld na met de printer
SCHOUWEN-DUIVELAND 7
Met zijn zelfgebouwde printer creërt
Rudy Prager de meest uiteenlopende
objecten. 'De goede spulletjes geef je
weg en dan hou je zelf de troep over.'
Laagje voor laagje
wordt in de polder van
Noordgouwe gebouwd
aan Zierikzees Dikke
Toren. Een eerste
exemplaar staat, in mi
niatuur, inmiddels fier overeind
naast twee kikkers van de even
eens kenmerkende fontein in de
Schouwse stad. Een tweede ver
rijst in 333 laagjes ter dikte van
een kwasthaar in 1,5 uur tijd op
het glazen plateau van de zelfge
bouwde 3D-printer. Ongeveer 7
centimeter hoog, van keihard
kunststof.
Maar het rariteitenkabinet dat
Rudy Prager (68) inmiddels uit
zijn 3D-apparaat heeft laten rol
len, omvat veel meer. Hij trekt
een lade open en spreidt de oogst
van een jaar experimenteren uit
op het bureau. „Het punt is, de
goede spulletjes geef je weg en
dan hou je zelf de troep over." Van
een glow in the dark schedel, een
uil als chique kop op zijn wandel
stok, zeepbakjes, eierdopjes, een
boedhabeeldje tot een bril en func
tionele haakjes voor in huis aan
'Deurknop kapot? Dan
printje gewoon even
een nieuwe'
toe. „Ooh en dit!" Prager houdt
een wervel in zijn hand. „Ik had
pas last van m'n rug en ben naar
de dokter gegaan. Hij had het over
iets tussen de Li en L2 wervel.
Dan wil je toch even weten waar
hij het nu eigenlijk over heeft, dus
heb ik dat ding maar even uitge
print."
Prager begon uit het niets. Op
internet bestelde hij een zelfbouw
pakket 3D-printer. „In eerste in
stantie wilde ik een kant-en-klaar
apparaat kopen, maar dat was een
beetje duur. Bovendien ben ik ie
mand die graag wil weten hoe al
les in elkaar steekt. Ik denk dat dit
het eerste bouwpakket was dat dit
bedrijf heeft geleverd. Ik had echt
geen idee waar ik moest begin
nen. Ik kreeg een zak vol schroef
jes, veel -héél véél- draadjes, drie
motortjes en een slechte gebruiks
aanwijzing. Maar als het apparaat
in elkaar zit, print ie nog niet. Dan
begint het instellen van de soft
ware. En hij moet ontzettend pre
cies gekalibreerd worden. Dat luis
tert heel erg nauw. De printkop
moet tot op de millimeter nauw
keurig weten waar hij moet begin
nen, anders krijg je gaten in de
constructie. Gelukkig kon ik door
te googlen antwoord krijgen op al
mijn vragen."
Prager gebruikt abs, een kunst
stof die lijkt op pvc, als printmate
riaal. „Eén rol kost 22 euro en daar
kan ik heel lang m'n gang mee
gaan. Dus de materiaalkosten val
len enorm mee. Waar je wél reke
ning mee moet houden, is dat het
printen zelf ontzettend lang
duurt. Zo'n Dikke Toren van nog
geen tien centimeter vergt 2,5 uur.
Het bedrijf waar ik mijn printer
heb gekocht, heeft zo'n zelfde ap
paraat staan, maar dan drie meter
hoog. Dat gaat natuurlijk veel snel
ler. Ze printen tegenwoordig al
huid uit, of protheses, Wat ik doe
is natuurlijk een beetje spielerei.
Maar dit neemt zo'n enorme
vlucht! Ik denk dat het de vervan
ging gaat worden voor veel klein
spul dat in China wordt gemaakt
en nu nog de halve wereld over
wordt getransporteerd. Straks is
een 3D-printer in huishoudens
net zo gewoon als een magnetron.
Deurknop kapot, dan print je ge
woon even een nieuwe."
stand uit de bevolking. Maar met
behulp van de hedendaagse tech
niek zijn die twee extra bouwla
gen een peulenschil. „Ik ga hem af
bouwen. In het klein!"
Hij gaat achter zijn twee com
puterschermen zitten. Het ene
toont het onwerp van de beeldbe
palende Zierikzeese toren in par
tjes. De ander stuurt de printer
aan. Met een soort 'slagroomspuit'
wordt zacht zoemend het funda
ment gelegd voor een nieuwe 'Dik
ke'. In het echt nimmer afge
bouwd, door geldgebrek en weer-
Dat heeft de gemeentelijke Re
kenkamer, bestaande uit alle frac
ties, gisteren laten weten. Necker
van Naem, die eerder het functio
neren van het voormalige Wel
zijnshuis onderzocht, gaat uit
pluizen of de gemeente nog
grond moet aankopen. Dat was
ooit handig om ontwikkelingen
te kunnen beïnvloeden. Maar het
is vervelend als aangekochte
grond vele jaren ongebruikt
blijft. Rekenkamervoorzitter Rob
bert Lievense noemde eerder het
Business Park als voorbeeld. Hier
kocht de gemeente grond die nu
- op drie percelen na - onverkoop
baar blijkt. In Noorderpolder 2,
daarentegen, is de grond van pro
jectontwikkelaars en heeft de ge
meente er alleen de bestemming
op gelegd. Bezit van veel onver
koopbare grond kan tot grote ver
liezen leiden. Schouwen-Duive
land had vorig jaar nog een winst
van 5,5 miljoen, maar die kan bij
waardevermindering van gron
den snel verdampen. „Natuurlijk
zijn er op dit gebied adviezen
van de Verenging van Nederland
se Gemeenten," zegt Lievense.
„Maar dit onderzoek moet speci
fiek voor onze gemeente bedoel
de aanbevelingen opleveren."
Het rapport moet in mei klaar
zijn. Voor publicatie mogen B en
W nog reageren.
Het onderzoek kost 17.500 eu
ro. De Rekenkamer heeft een
budget van 20.000 euro per jaar.
Het laatste onderzoek liep over
twee jaar, waardoor er nu 40.000
euro in kas zit.
HEINKENSZAND. Bij de zeedijk bij
het dorp Borssele komt een schakel
station om alle stroom die vanaf
2019 wordt opgewekt op zee verder
het land in te sturen. Hiervoor is
een bouwvergunning nodig en
vlak voor kerst publiceerde de ge
meente Borsele dat tegen de bouw
van het station een zienswijze kon
worden ingediend. Maar ze was te
voorbarig.
Marien Weststrate uit Krabben-
dijke heeft een zienswijze opge
steld. Hij is bang dat alle stroom
straks via de nieuw aan te leggen
380 KV leiding wordt getranspor
teerd en hij is een verklaard tegen
stander van nieuwe masten in het
Zuid-Bevelandse landschap. Maar
hij zal zijn zienswijze nog even
voor zichzelf moeten houden.
De publicatie was een vergis
sing, een foutje dat vorige week
werd ontdekt en daarom is de pro
cedure meteen gestopt. Niet dat er
iets ernstigs aan de hand is, maar
de gemeente was gewoon wat te
voorbarig. Want de aanleg van zo
iets belangrijks als een windpark
en het leggen van stroomkabels in
de zeebodem vragen om een specia
le procedure. De gemeente moet
onder meer gelijk met het Rijk alle
vergunningaanvragen publiceren.
Dat gaat nu waarschijnlijk in de
loop van het voorjaar gebeuren.
WOENSDAG 6 JANUARI 2016
Van rugwervel tot toren
door Marcel Modde
Rudy Prager, Noordgouwe
Rudy Prager maakt op het linkerscherm zijn ontwerp. Het rechter scherm stuurt zijn zelfgebouwde printer aan. Na
2,5 uur staat er bijvoorbeeld een driedimensionale, plastic Dikke Toren, foto's Dirk-Jan Gjeltema
De kikkers van de fon
tein in Zierikzee, de Dik
ke Toren, een glow in the
dark schedel en een bril
op ware grootte zijn uit
de 3D-printer gerold.
door Ton van den Nouweland
ZIERIKZEE. Bureau Neckervan
Naem in Maarsbergen gaat het
grondbeleid van de gemeente
Schouwen-Duiveland onderzoe
ken.
door Melita Lanting
