Woede over dood sjiitische geestelijke Nimr Baqr al-Nimr
4 NIEUWS
jmffs
Saudi-Arabië heeft
de halve wereld
tegen zich in het
harnas gejaagd
met de executie van
47gevangenen.
j .lusim
RIYAD. Stenen en brandbommen
vlogen in het rond bij de Saudi-
sche ambassade in de Iraanse
hoofdstad Teheran. 'Dood aan het
Saudische koningshuis', riepen de
betogers nadat de executie van
Nimr Baqr al-Nimr bekend was ge
worden.
Het is onduidelijk hoe de gees
telijk leider al-Nimr en 46 andere
veroordeelden zijn gedood. Meest
al kiest het streng islamitische
Saudi-Arabië voor openbare ont
hoofdingen. Saudi-Arabië behoort
tot de landen met de meeste exe
cuties ter wereld. In 2015 bracht
het koninkrijk 157 mensen om. De
laatste keer dat Saudi-Arabië een
massa-executie als deze uitvoerde
was in 1980.
Het merendeel van de veroor
deelden die nu zijn geëxecuteerd,
was betrokken bij aanslagen die
de terreurbeweging al-Qaeda tus
sen 2003 en 2006 pleegde, zegt het
Saudische ministerie van Binnen
landse Zaken. Het gaat om Sau-
di's, een Egyptenaar en een man
uit Tsjaad.
De Saudische grootmoefti,
sjeik Abdulaziz al-Sheikh, ver
dedigt de straf die volgens hem
nodig was om de staatsveiligheid
te waarborgen. De terdoodveroor-
deelden moesten zich zelfs geluk
kig prijzen. „Want dit voorkomt
dat zij nog meer slechte daden
GEESTELIJKE NIMR AL-NIMR (57)
zouden begaan", stelt al-Sheikh.
Ook in onder meer Bahrein, India,
Libanon en Irak leidde de dood
van al-Nimr tot felle protesten. In
het oosten van Saudi-Arabië gin
gen aanhangers van al-Nimr de
straat op in de plaats al-Qatif,
waar de geestelijke woonde.
De Tweede Kamerleden Harry
van Bommel (SP) en Sjoerd
Sjoerdsma (D66) hebben de execu
ties in Saudi-Arabië aan de kaak
gesteld bij minister van Buiten
landse Zaken Bert Koenders. Die
heeft laten weten dat hij zijn men-
senrechtenambassadeur naar Sau
di-Arabië stuurt om over de men
senrechtensituatie te praten. Wan
neer de gezant naar Riyad reist, is
onduidelijk.
Iran en Saudi-Arabië hebben al
tijden mot met elkaar. De landen
steunen elk andere partijen in de
oorlogen in Syrië en Jemen. Iran
beschuldigt Saudi-Arabië van ter
rorisme omdat het achter rebellen
groepen in Syrië staat. De Saudi's
wijzen op Iraanse steun aan Hez
bollah en andere militante sjiiti
sche groepen en hebben gistera
vond de diplomatieke betrekkin
gen met Iran verbroken.
De Amerikaanse regering riep
leiders in het Midden-Oosten op
om de kalmte te bewaren. „We
vrezen dat de executie van
al-Nimr in de regio leidt tot span
ningen op een moment waarop
die juist dringend moeten worden
gereduceerd." Secretaris-generaal
Ban Ki-moon van de Verenigde
Naties had de Saudische autoritei
ten tevergeefs opgeroepen de
doodvonnissen om te zetten naar
andere straffen. Mensenrechtenor
ganisatie Amnesty International
vindt dat landen massaal in actie
moeten komen tegen de execu
ties. „Nederland is dit half jaar
voorzitter van de Europese Unie
en moet namens Europa het initia
tief nemen", vindt woordvoerder
Emile Affolter. „Al Nimr is terecht
gesteld omdat hij kritiek had op
het Saudische koningshuis. Van
een eerlijk proces is geen sprake
geweest, ook niet bij de veroor
deelden die betrokken zouden
zijn geweest bij terroristische acti
viteiten.
Veel van deze mensen zijn ge
marteld en daarna ter dood veroor
deeld. Het is daarom belangrijk
om de executies te veroordelen en
de mensenrechtenactivisten in
Saudi-Arabië te blijven steunen."
Arabist Leo Kwarten denkt dat ver
oordelingen door de internationa
le gemeenschap weinig indruk
zullen maken op de Saudi's. „Het
gaat het ene oor in en het andere
uit. Saudi-Arabië slaat wild om
zich heen omdat het zich aan alle
kanten bedreigd voelt, vooral door
Iran." In eigen land ziet de Saudi
sche overheid de twee miljoen
sjiieten in het oosten als een be
dreiging. „Ze beheersen een ge
bied met grote olierijkdommen
en de nu geëxecuteerde al-Nimr
had gepleit voor afscheiding. Nu
de Verenigde Staten, een trouwe
bondgenoot van Saudi-Arabië de
relatie met Iran hebben verbeterd,
hebben de Saudi's het gevoel dat
ze buiten spel zijn gezet. Sau
di-Arabië heeft met zijn executie
een daad willen stellen. Al is het
niet verstandig geweest. Zoiets
leidt nooit tot iets goeds."
Golf van protest na
executies Saudi-Arabië
1 ■rtPWr:nnr>71
door Cerben van 't Hof
Boze Iraniërs bestormden zater
dagavond de ambassade van Sau
di-Arabië in Teheran. Ze drongen
het gebouw binnen en staken de
len in brand. Ook elders ter we
reld was de woede over de execu
tie van de prominente sjiitische
geestelijke Nimr al-Nimr en 46 an
deren groot,
foto's EPA, Reuters, AP, AFP
BAHREIN, MANAMA
Baqr al-Nimr was
een belangrijke sjii
tische geestelijke.
Hij voerde in Sau
di-Arabië de pro
testen tegen het
autoritaire bewind
aan.
De autoriteiten in
het land pakten
hem in 2012 op.
Twee jaar later
werd al-Nimr ter
dood veroordeeld.
Volgens de hoog
ste leider van Iran,
ayatollah Kha
menei, heeft
al-Nimr niets mis
daan. „Hij heeft
nooit mensen op
geroepen tot gewa
pend geweld en
was niet betrok
ken bij welk com
plot dan ook. Zijn
enige daad was
het uiten van kri
tiek op de Saudi
sche overheid."
157
In 2015 bracht het koninkrijk
157 mensen om. De laatste keer
dat Saudi-Arabië een massa
executie uitvoerde was in 1980.
INDIA, SRINACAR
LIBANON, BEIROET
