Beauty
Beast
Wielrenners uit Eritrea bouwen dankzij crowdfimding aan profbestaan
16 ZEELAND
Het lijken twee onverenigbare
grootheden: asielzoekers en
wielrennen. Niets is minderwaar.
gratjs
PROFITEER NU EN BESTEL SNEL OP: PZC.NL/THEATER
LEZERSAANBIEDING: SPECIAAL VOOR U GESELECTEERD
upgrade1. I
BEAUTY AND THE BEAST
Op zijn racefiets is Da
niël Abraham (30) de
belichaming van het
Oranje-gevoel. Shirt,
broek, arm- en beenstukken, sok
jes en handschoenen; als het niet
oranje kleurt, dan wel rood-wit-
blauw. „Hé, ik zit in de nationale
selectie. Ik draag het met trots. Al
les wat ik weet van Nederland,
heb ik geleerd op de fiets. Beter
dan welke taalcursus ook. Ik ken
overal de weg en kan niet verdwa
len. Nederland voedt mij en is als
een vader en moeder voor mij."
De geboren Eritreeër is inmid
dels profwielrenner en komt daar
naast voor Nederland uit als
paralympiër op de baan. Dat laat
ste op basis van een uitzonderings
regel van het IOC, want een Ne
derlands paspoort heeft hij na vijf
tien jaar nog altijd niet. Abraham
dacht in aanmerking te komen
voor een generaal pardon, maar
raakte verstrikt in een web van re
gels en wetgeving aangaande de
asielprocedure. Lachend: „Eigen
lijk ben ik stateloos."
Bij Marco Polo Cycling is Abra
ham wegkapitein, teamoudste,
leermeester, begeleider en steun
en toeverlaat tegelijk voor zijn
ploegmaten, die nog maar een
paar maanden in Nederland zijn.
Ze rijden in de wielerkleding van
Abraham of slapen na een trai
ning bij één van zijn kinderen op
de kamer in zijn flatje in Amstel
veen. Het team telt nog drie
Eritreeërs en een Syriër en meer
talent is in aantocht vanuit de
asielzoekerscentra.
Via crowdfunding is de helft
van het benodigde startkapitaal -
7500 euro - al binnen. Vluchtelin
gen in het peloton, het lijkt vooral
gestoeld op idealisme, maar Abra
ham en mede-initiatiefnemer Gu-
do Kramer houden er serieus reke
ning meer dat over enkele jaren
een paar van de renners prof zijn.
Abraham reed eerder voor een
kleine wielerploeg die wedstrij
den fietst van Nederland tot Azer
beidzjan en is daarnaast al twee
jaar op een rij Nederlands kam
pioen aangepast wielrennen. Hij
kampt met een lichte handicap
aan zijn rechterbeen na een been
breuk op driejarige leeftijd. Tot
een paar jaar geleden werkte hij in
de catering bij KLM, maar inmid
dels leeft Abraham met hulp van
NOCNSF als profrenner en heeft
hij zijn zinnen gezet op deelname
aan de achtervolging op de baan
bij de Paralympics in Rio de Janei
ro in de zomer van 2016.
Hij mag hier een marginaal be
staan als profrenner leiden, in zijn
moederland Eritrea - vanwege de
Italiaanse kolonisatie eind 19de
eeuw een van de meest vooraan
staande Afrikaanse wielernaties -
is Abraham een begrip. Daniel Te-
klehaimanot, die deze zomer in
de Tour vier dagen in de bolletjes
trui reed, is de voornaamste expo
nent van het Eritrese wielrennen.
Abraham behoort tot de generatie
renners die in Europa al voet aan
de grond zette voordat Teklehai-
manot doorbrak. Dus wist Abel
Gebrehiwet (19), de jongste ren
ner uit de Marco Polo-ploeg, wat
hem te doen stond toen hij in
maart in Nederland aankwam: Da
niël bellen. Gebrehiwet: „Iedereen
uit Eritrea die van wielrennen
houdt, kent Daniël. Hij is voor ons
de eerste die het haalde in Euro
pa."
Nachtmerrie
Gebrehiwet kwam een halfjaar ge
leden aan in Nederland. In vier
maanden trok hij vanuit Eritrea te
voet door Ethiopië naar Soedan.
Met een pick-up ging hij naar Li
bië om vervolgens met de boot de
riskante oversteek te maken naar
Italië, en vandaar verder per trein.
De herinneringen aan de reis zijn
een nachtmerrie, met dien ver
stande dat alles wat hij zag reali
teit was.
Wat Gebrehiwet in Libië zag,
waar hij drie weken wachtte op
een boot, hield hij niet voor moge
lijk. Een land in puin met een
machtsvacuüm, dat is overgele
verd aan plunderaars, men
sensmokkelaars en rebellen. De
tranen wellen op in zijn ogen wan
neer hij er over vertelt. „Per dag
kregen we een stuk brood en een
blikje drinken. Dat was het. Ik ver
tel liever niet over mijn ervarin
gen, het is te pijnlijk."
In Eritrea was Gebrehiwet wiel
renner in de Asbeco-ploeg. Als
kampioen bij de beloften had hij
in de voetsporen kunnen treden
van succesvolle landgenoten als
Teklehaimanot of Merhawi Ku
dus. Maar hij koos ervoor Eritrea
te ontvluchten. Sommigen zou
den Gebrehiwet een gelukszoeker
noemen, zelf ziet hij dat anders.
Eritrea is straatarm en totaal ont
wricht. Hij kon niet langer leven
onder het juk van dictator Isaias
Afewerki. Gebrehiwet wist dat,
wanneer de prestaties op de fiets
ooit tegen zouden vallen, zijn be
staan onzeker zou zijn. Dan zou
hem niets anders resten dan de
militaire dienstplicht. Die is ver
plicht in Eritrea, kan tientallen ja
ren duren en geschiedt tegen een
slechts minimale vergoeding.
Met zijn vlucht heeft hij nu alle
banden met zijn moederland door
gesneden. Gebrehiwet kan nooit
meer terug. In elk geval niet zo
lang Afewerki aan de macht is. De
kans dat hij zijn grootmoeder, bij
wie hij woonde, of zijn ouders
ooit nog ziet, is niet bijster groot.
Dat hij ooit als wielrenner het
shirt van Eritrea draagt, is uitgeslo
ten. „Als ik ooit terugkom, arreste
ren ze mij onmiddellijk." Wat rest
is de liefde voor de fiets.
Mooie file
Aan de hand van Abraham
leert ook hij Nederland stukje bij
beetje kennen. De route van van
daag, van Abrahams flat in Amstel
veen naar het azc in Almere, kent
hij inmiddels uit zijn hoofd.
„Mooi, hè", zegt hij over de file op
de Ai vanuit Amsterdam in de
richting van Muiderberg. „Dat de
mensen zo gedisciplineerd achter
elkaar blijven rijden. Onmogelijk
in Eritrea. Chaos."
In 'het kamp' in Almere, waar
800 vluchtelingen worden opge
vangen, deelt Gebrehiwet zijn ka
mer van tien vierkante meter met
een landgenoot. Twee bedden en
twee kasten met alle persoonlijke
bezittingen van twee mannen die
hun land zijn ontvlucht. Meestal
zet Abel ook zijn fiets in de kamer
uit angst voor diefstal, al riskeert
hij een boete. Boven zijn bed han
gen drie foto's: twee van een race
fiets en één waarop hij wordt ge
huldigd als beloftenkampioen van
Eritrea. De enige tastbare herinne
ring aan zijn oude leven.
Het bestaan van een vluchte
ling in Nederland is leeg, zegt A-
bel. De renners van Marco Polo
hebben nog het geluk van de fiets,
in tegenstelling tot de andere asiel
zoekers. Gebrehiwet: „Het leven
in een azc is als ziek zijn, je kunt
niets. Zo trekken de dagen aan je
voorbij. Ik ben een van de weini
gen met een doel. Ik fiets elke
week 650 kilometer. Als ik van het
azc naar Daniël in Amstelveen ga,
zeggen de andere vluchtelingen
dat ik gek ben."
LAAT JE VEROVEREN
Laatje veroveren door deze grootse,
spectaculaire musical
Met musicalsterren als Anouk Maas, Edwin
Jonker, Freek Bartels, Loeki Knol en Tony
Een betoverend verhaal over de ware liefde
en innerlijke schoonheid.
MUSICAL: AFAS CIRCUSTHEATER
DEN HAAG, DECEMBER EN JANUARI
Vrijheid voelen op de fiets
door Daan Hakkenberg
Abel Gebrehiwet en Daniël Abraham (rechts), twee wielrenners uit Eritrea
die nu in Nederland actief zijn. Abraham: „Alles wat ik weet van Nederland,
heb ik geleerd op de fiets. Beter dan welke taalcursus ook." foto Marco
Okhuizen
