Van Rhijn is
slachtoffer van
nieuwe lichting
16
PSV haalt met 'on-Nederlands' voetbal wél goede
Nederland is 'kampioen balbezit'. Moeten we dat nog
wel willen? De kille cijfers achter het oer-Hollandse
fenomeen. „Het gaat erom waar je de bal hebt."
ls trainer van Beek
Vooruit Bi ver
biedt Pierre van
Hooijdonk zijn
spelers om na de
aftrap terug te spe
len naar de laatste linie. „Dat is
ook niet nodig", zegt de ex-inter-
national. „Als de bal weer bij de
keeper is, moet je honderd meter
overbruggen. Waarom zou je dat
doen als je op vijftig meter van
het doel mag beginnen?"
Het is een reactie op het oever
loos achterin rondspelen, dat hij
Nederlandse clubs en Oranje zo
vaak ziet doen. Goed voor de sta
tistieken, maar je koopt er niets
voor. „We willen na afloop graag
zeggen dat we het meeste balbe
zit hadden en dominant waren",
zegt Van Hooijdonk. „Maar balbe
zit is helemaal niet relevant. Het
gaat erom waar je de bal hebt.
Kijk je alleen naar balbezit op de
helft van de tegenstander, dan
krijg je een heel ander beeld."
Nederlanders zijn verliefd op
de bal. Altijd al geweest. De Hol
landse School is gestoeld op bal
bezit, op het kapotspelen van te
genstanders met verzorgd posi
tiespel. Het verklaart wellicht
waarom we, anders dan in veel
andere landen, zo hechten aan
statistieken die moeten 'bewij
zen' dat we ondanks een neder
laag de bovenliggende partij wa
ren. Wie de bal heeft, is toch de
baas?
Bij PEC Zwolle weten ze be
ter. „Voor ons geldt: hoe minder
balbezit, hoe meer punten we ha
len", zegt trainer Ron Jans. „Bal
bezit geeft maar een klein beetje
informatie. Je kunt het alleen ge
bruiken in combinatie met ande
re gegevens. Begin dit seizoen wa
ren we de ploeg met het minste
balbezit. Maar met doelpogingen
stonden we in de top-3. Dat is in
teressanter. Je moet het moment
pakken, dat is veel belangrijker."
Vaker de bal
Natuurlijk zegt het percentage
balbezit wel iets. Wie beter is
dan zijn tegenstander heeft in de
regel vaker de bal. Ploegen als Bar
celona en Bayern München zijn
zelfs zo goed dat hun meeste op
ponenten er helemaal niet aan te
pas komen. „Zij gaan uit van bal
bezit", zegt Jans. „Maar bijna alle
andere topploegen spelen com
pact en komen er snel uit. Inter
nationaal gelden andere regels."
Dat hebben ze bij PSV goed be
grepen. De Eindhovenaren boek
ten dit seizoen twee on-Neder-
landse zeges in de Champions
League. Met minder balbezit wer
den Manchester United en VfL
Wolfsburg thuis verslagen. De
Het grootste slachtoffer
van het huidige succes
van Ajax in de eredivi
sie is Ricardo van
Rhijn (24). Een jarenlang onbe
twiste basisspeler en achtvoudig
Oranje-international nota bene.
Maar reputaties tellen niet voor
trainer Frank de Boer, die in het
overtuigende talent Kenny Tete
zijn nieuwe rechtsback vond.
De Rotterdamse Kuip is doodstil
als een vrije trap van Ricardo van
Rhijn na vier minuten in het doel
ploft. Ajax wint van Feyenoord en
Van Rhijn maakt een schitterend
doelpunt, dat uiteindelijk zelfs de
overwinning oplevert tegen de
aartsrivaal. Niemand kan eigenlijk
geloven dat Ajax zegeviert, nadat
het bijna negentig minuten is
overklast door de Rotterdammers.
Maar Van Rhijn kan het na afloop
logischerwijs weinig schelen. Hij
staat daar te glimmen.
Slagregens teisteren De Toekomst.
Het veld is zompig en nauwelijks
bespeelbaar. Na een half uur geeft
Spartaan Loris Brogno een strakke
voorzet richting de modderpoel
die voor het strafschopgebied van
Jong Ajax door moet gaan. In een
poging redding te brengen, glijdt
Van Rhijn de bal in het eigen
doel. Ook dat nog. Symbolischer
kan de huidige situatie van de ver
dediger niet worden uitgedrukt.
Jaap Stam, trainer van Jong
Ajax, zei met gevoel voor understa
tement: „Lullig voor Ricardo, dat
zoiets op zo'n moment gebeurt."
De hoofdrolspeler zelf had na de
negentig minuten durende koude
douche geen trek om zijn licht te
laten schijnen op zijn huidige sta
tus. En ook dat is veelzeggend.
Uitzichtloos
Want de situatie van de Leide-
naar begint zo langzamerhand
uitzichtloos te worden. Aan
het begin van dit seizoen ver
loor hij definitief de concur
rentiestrijd van revelatie Kenny
Tete. Dat is pijnlijk, maar nog wel
tot daar aan toe. Maar de laatste
wedstrijden behoort hij volgens
trainer Frank de Boer niet eens
meer tot de beste achttien spelers
die de wedstrijdselectie vormen.
Een hard gelag voor de voorma
lig international. Zelf deed hij zijn
voorganger Gregory van der Wiel
snel vergeten, nu gebeurt met
hem hetzelfde. Wat nu? Zijn zaak
waarnemer So ren Lerby zegt:
„We gaan ermee aan de slag
en een oplossing zoeken."
Die moet in januari komen,
als clubs weer een maand
lang spelers kunnen transfe
reren. Van Rhijn heeft een
doorlopend contract tot de zomer
van 2018. Gezien zijn leeftijd (24)
lijkt zijn begeleiding voor een
structurele oplossing te gaan. Ver
koop ligt wat dat betreft meer
voor de hand dan verhuur.
Godenzonen
Auteur Auke Kok schreef het boek
Tussen Godenzonen, Een jaar lang
Ajax. Hij leerde Van Rhijn zodoen
de goed kennen. Die zal de reden
van zijn huidige situatie vooral bij
zichzelf zoeken, weet Kok zeker.
„Hij is extreem zelfkritisch, bijna
overdreven. Een atypische eigen
schap voor een voetballer. Hij zal
vooral naar zichzelf kijken om
hier uit te komen."
Vorig seizoen waren er al voor
tekenen dat Van Rhijn niet meer
het vertrouwen van De Boer zou
krijgen. Scherpte, dat wilde de trai
ner vooral bij hem zien. Eerder dit
seizoen zei De Boer: „Voor hem is
deze situatie lastig. Hij is ook nog
nooit in de positie geweest dat
een concurrent het van hem
won." Kenny Tete dus. Laat dat nu
net een van de Ajacieden zijn die
onomstreden is. En dus was de te
genwind voor Van Rhijn maandag
op De Toekomst niet alleen letter
lijk, maar ook figuurlijk.
statistieken van het falende Ne
derlands elftal, dat in alle
EK-kwalificatieduels meer balbe
zit had dan zijn tegenstanders,
steken er schril bij af.
Sneeuwschuiver
„Bij Oranje was het tempo ook
enorm laag", zegt Van Hooij
donk. „Je kan snel omschakelen
als de tegenstander hoog staat.
Maar bij Oranje gaat het breed, te
rug, nog eens breed en weer te
rug. Vergelijk het met een
sneeuwschuiver. Als je die lang
zaam vooruit duwt, schuifje al
les in elkaar. We geven tegenstan
ders de tijd om zich te groeperen,
omdat we denken dat we nog zo
goed zijn dat we er wel door
heen kunnen voetballen.
Maar alleen Arjen Rob
ben en Wesley Sneij-
der zijn top en kun
nen dat nog."
Als trainer van
Jong Oranje
heeft Fred
Grim talenten
onder zijn
hoede. Met
hen
streeft de
ex-Ajacied
balbezit na:
via de op
bouw van ach
teruit de vrije
man proberen te
vinden. Eigenlijk zo
als alle jongens in dit
land ook zijn opgeleid.
„Leuk is dat Wesley
Hoedt bij Lazio Roma nu
hele andere opdrachten
krijgt", vertelt Grim over de naar
Italië uitgevlogen verdediger.
„Niet vooruit verdedigen, achter
uitlopen en het initiatief aan de
tegenstander laten. Het is interes
sant hoe er in die landen wordt
gedacht."
Omgooien
Zijn filosofie omgooien, ziet
Grim niet zitten. „Kiezen voor
'Voor ons geldt: hoe
minder balbezit we
hebben, hoe meer
punten we halen'
dominant voetbal of reactievoet
bal hangt van zoveel af. De kwali
teiten van jouw team, de tegen
stander, het type wedstrijd. Het
is ook een kunst om te leunen op
een gesloten verdediging. Dan
moeten de onderlinge afstanden
klein zijn, zodat er geen muisje
doorheen kan. Als ik kijk naar de
eredivisie en de hoeveelheid kan
sen die er worden weggegeven,
gaat een club echt niet zomaar
veel rendement uit reactievoet
bal halen. We zijn in dit land een
periode alleen maar met mooi
voetbal bezig geweest. Uiteinde
lijk gaat het om het winnen.
Daar zijn we nu inmiddels wel
achter."
Sport
'Balbezit totaal
niet relevant'
door Pim Bijl en Wietse Dijkstra
JM1Q 4A
door Daniël Dwarswaard
21 september 2014
30 november 2015
Ricardo
van Rhijn
Arjen Robben scoorde tijdens het WK in Brazilië tegen Spanje, foto AP
Ron Jans trainer PEC Zwolle
