Siebelink in
Middelburg
Over de
ijsvogel
Signeersessie
111 plekken
Haar vork
valt in de
satésaus
Over Zeeuwse maten en gewichten
ZEELAND GEBOEKT 13
Welkom in de wereld van oude
Zeeuwse maten en gewichten: de
Schouwse roede, het honderd
Zeeuws, mudden en munten.
Oude maten
en gewichten
in Zeeland
www.pzc.nl/zeelandgeboekt
Zeeland geboekt
Auteur Bert Boon
man zelf waar
schuwt de lezer:
dit is een 'ver
schrikkelijk boek'.
Waarschijnlijk zal
hij meteen ook een knipoog ge
ven. Zijn prachtig uitgegeven
boekwerk over Oude maten en ge
wichten in Zeeland wordt ook een
'hersenkraker' genoemd.
Zoveel is in elk geval duidelijk:
we hebben hier niet met een
spannend leesboek te maken.
Wat dan wel? Boonman schreef
een standaardwerk over Zeeuwse
maten en gewichten van de 14e
tot begin 19e eeuw, toen het me
trieke stelsel in Nederland werd
ingevoerd. Dat laatste met dank
aan de Fransen. Zij zorgden voor
uniforme standaardeenheden
voor het meten van afstand, ge
wicht en inhoud. Vóór het metrie
ke stelsel verschilden de gebruik
te maten per land en dikwijls ook
per regio en stad. De ondertitel
van het boek geeft een indicatie
over waar we het in Zeeland over
hebben: 'het honderd Zeeuws,
mudden, mijlen en munten'.
Daarmee zitten we in de we
reld van Bert Boonman. Hij is wa
terbouwkundig ingenieur en mo
lenaar op molen De Koornbloem
in Goes. Naar aanleiding van een
onderzoek naar molens in Goes
besloot hij de oude watergetijde
molen aan de Kleine Kade op
schaal na te bouwen. Zo ontdekte
hij dat er in de i7e-eeuwse bouw
tekeningen sprake was van voe
ten en duimen, zonder dat duide
lijk was welke voeten en duimen.
Boonman is gaan speuren in ar
chieven en bibliotheken, acht jaar
lang. Het eerder dit jaar gepresen
teerde boekwerk is het tastbare re
sultaat.
Het boek biedt lokale geschie
denis, toegespitst op maten en ge
wichten. Voor wie meer wil we
ten over karteringen, vroegere
landmaten, bouwmaten, gewich
ten, zoutmaten, turfmaten, mee-
krapmaten. De muntstelsels in
Zeeland worden in een apart
hoofdstuk behandeld. Boonman
noemt zijn werk ook 'grensover
schrijdend': „De Brabantse en
Vlaamse invloed op de Zeeuwse
maten en gewichten is onmisken
baar."
Tijdens de presentatie werd de
vraag gesteld: voor wie is dit boek
interessant? In elk geval voor de
leden van de Gewichten en Ma
ten Verzamelaars Vereniging.
Boonman is zelf één van de le
den. Wie zich verdiept in de han
del vóór de Napoleontische tijd,
kan het boek als naslagwerk ge
bruiken. En natuurlijk restaura
teurs die met oude bestekken
werken.
Kortom, wie zich wil verwon
deren over vroeger heeft met dit
boek een mooi uitgangspunt in
handen. De Blooise roede, de
Schouwse roede, het honderd,
het viertel, de wage, de aam, de
stoop en de pint. Er valt in deze
uitgave een compleet vergeten
wereld te ontdekken.
Schrijver Jan Siebelink (77)
pakt de draad weer op.
Tien jaar geleden ver
scheen zijn met de AKO
Literatuurprijs bekroonde ro
man Knielen op een Bed Violen,
waarin we kennis maken met
het gezin Sievez. Vooral vader
Hans Sievez kwam in beeld. Vori
ge maand verscheen Siebelinks
nieuwste: Margje. Daarin is Ru
ben Sievez, de zoon uit Knielen
op een bed violen, een oudere
man die gedurende een oudejaar
snacht terugkijkt op zijn leven.
Eén van zijn grote vragen: hield
zijn moeder niet meer van zijn
jongere broer Thomas, die rebel
leerde tegen zijn vader?
Vrijdag 4 december praat
PZC-verslaggever Jan van Dam
me met de schrijver over Margje
in het kader van de serie PZC-le-
zingen in de Kloveniersdoelen
in Middelburg. Aanvang 16 uur.
Bioloog, neuroweten-
schapper en schrijver
Willem Hendrik Gis
pen geeft vandaag om
16.30 uur een lezing over de ijsvo
gel in de Kloveniersdoelen in
Middelburg. Kaarten kosten 5 eu
ro. Gispen (1943) is schrijver van
Het geluk van de ijsvogel (2013) en
Het Afrika van de ijsvogel (2015),
boeken over het mythische
spoor van de ijsvogel in de Euro
pese en Afrikaanse cultuur.
Jan J.B. Kuipers en Heieen Dek
ker signeren donderdag 3 de
cember hun boek 111 plekken
in Zeeland die je gezien moet heb
ben. Dar doen ze russen 15.00 en
16.00 uur in boekhandel De Ko
peren Thin in Goes. Schrijver
Kuipers en fotograaf Dekker lei
den de lezer langs 111 minder be
kende plaatsen in Zeeland. De
uitkijktoren bij de Krammerslui
zen, de leilinden van Stavenisse,
de koelwateruitlaat van Dow.
Om een of andere reden
gebeurt het altijd on
der het eten. Onver
hoeds dringen zich dan
de gruwelijke geheimen, de be
klemmende bekentenissen, de ver
ontrustende vragen op.
In het onlangs verschenen Er is
niets wat hier nog blijft door Jan
van Tienen staat er nasi op tafel.
Als zestienjarige confronteert hij
zijn moeder ineens met de onbe
spreekbare familiekwestie: 'Denk
je nog wel eens na over die overle
den broer en zussen van je, ma?'
Haar vork valt in de satésaus en ze
huilt zachtjes.
De vraag en het boek gaan
over de zelfmoorden, binnen twee
jaar, van Bernadette, Joanne en Jo
ris. Wat is er gebeurd? Heeft het
iets te maken met een haargroei
middel en een dokter K.?
Jan van Tienen ging navraag
doen, wat tot opschudding leidde
in de familie, en vertelt over zijn
zoektocht. Die hem, zou je kun
nen zeggen, niets leert, want hij
krijgt slechts 'minuscule biografi
sche flarden, losgezongen van dui-
Jan van
Tienen
delijke tijdlijnen' te horen. Die
hem, kun je net zo goed beweren,
juist veel leert, over hemzelf, over
hoe mensen zijn, over het leven.
Het is Jan van Tienens eer
ste boek, maar hopelijk nog lang
niet het laatste. Op aansprekende,
bewogen, betrokken en vooral ook
geestige toon vertelt hij een
Zeeuwse familiegeschiedenis.
Uiteraard wordt soms onver
valst Zeeuws gepraat. 'Aan moe
ders', luidt de opdracht, met de ty
pische s. Voor Tholen, in de litera
tuur zo karig bedeeld, is een be
langrijke rol weggelegd. De schrij
ver groeide er in een katholiek ge
zin op.
We maken 'langs dijken en slo
ten en zonneblinkend water' een
uitstapje naar een ander Zeeuws
eiland, naar Kriekendorp dat je op
geen kaart zult vinden. Hij heeft
namelijk bepaalde feiten aange
past.
Zo wordt hij, terwijl hij pro
beert het ontstellende familiege
heim te ontraadselen, toch ook
weer medeplichtig aan het grote
familiecomplor. Wat is dar toch
met familie, de verboden knop
pen, de gesloten gebieden, de drei
ging achter voorgewende gezellig
heid, de tijdens de maaltijd ge
voerde oorlogen? Wij weren iets
van elkaar en anderen mogen het
niet weten.
Ik zwijg als jij zwijgt.
VRIJDAG 27 NOVEMBER 2015
Oude
Maten en
Gewichten
in Zeeland
Bert Boonman
Eigen uitgave
Hardcover
452 pagina's
65,- euro
Het wegen van meekrap in het Stadhuismuseum Zierikzee. foto Stadhuismuseum Zierikzee
Stoop en
pint
door Jan van Damme
Kaarten (7,50 euro, PZC-abonnees
met bon 3,50 euro) te koop in de
Drvkkery Middelburg en via
drukkerijmiddelburg.nl/tickets.
door Mario Molegraaf
Er is niets wat
hier nog blijft
