Musical over de charismatische showmaster met scherpe kantjes
28 CULTUUR SHOW
Grote namen geen
garantie voor succes
'Willem Ruis -
De show van
zijn leven'
beleeft zondag
haar première.
Een eerbetoon
aan de man die
brak met
kneuterigheid
op tv. Xander
van Vledder
vertolkt hem:
„Alles moest
wijken voor
zijn carrière."
'Harry Potter*
blij met vervolg
Een grote ster is geen garantie voor een
kaskraker. Zakenblad Forbes zette de
grootste filmflops op een rij. Zoals Mort-
decai met Johnny Depp (foto), en George
Clooneys Tomorrowland. Rock the Kasbah
met Bill Murray was qua opbrengsten de
grootste flop: slechts 2,9 miljoen dollar.
Het is een bizarre samen
loop van omstandighe
den. Toen Willem Ruis
4 augustus 1986 op 41-ja-
rige leeftijd in het Spaan
se Dénia aan een hart
aanval overleed, vierde het gezin Van
Vledder vakantie op steenworp van af
stand van het appartement van de im
mens populaire tv-presentator.
„Ik was één jaar en heb er niets van
meegekregen", zegt acteur Xander van
Vledder (30), die de springerige en aan
trekkelijke quizmaster speelt in de musi
cal Willem Ruis - De show van zijn leven.
„Later begreep ik dat er een schokgolf
door Nederland ging. Mensen van des
tijds boven de 40, weten exact waar ze
waren toen hij stierf. Zoals bij Theo van
Gogh en Pim Fortuyn."
Xander van Vledder - hij speelde in de
tv-series Ramses en Feuten en succesmu
sical Soldaat van Oranje - moest derhalve
vorsen naar zijn personage aan de hand
van krantenartikelen, tv-registraties en
YouTube-fragmenten. En in gesprekken
met Ruis' voormalige echtgenote Ineke
en zijn kinderen Eva, Suus en Nicolas.
„De familie was bij de eerste lezing
van de musical. Nicolas dacht aanvanke
lijk dat het een feelgoodvoorstelling zou
worden. Toen werd ik een tikje zenuw
achtig, want dat is het niet. Wel warm
en met gevoel voor de hoofdpersoon. Na
afloop was hij zichtbaar aangedaan. 'Nu
ik dit heb gehoord, begrijp ik mijn vader
beter...', zei hij."
Van Vledder: „Voor de anderen was
het evenzeer emotionerend en confronte
rend. Ineke bijvoorbeeld voelde zich
schuldig over hoe het met hun huwelijk
was gelopen." Een onvoorwaardelijke
ode aan Willem Ruis is de musical, zegt
hij, bepaald niet geworden.
„Hij was iemand die voor de kijkers
en zichzelf een gigantische schuimtaart
bakte. Vol overgave, als een bezetene.
Het gevolg was dat hij zijn privéleven to
taal verwaarloosde. Hij creëerde een
droomwereld waarin iedereen kon weg
dromen. Inclusief hijzelf. Het echte le
ven was te droog, te ingewikkeld. Hij
was een energieke hemelbestormer, wil
de een rasentertainer zijn.
„Daarbij ging zijn fantasie dikwijls
met hem op de loop. Hij was een onecht
kind, zoon van een rijke huisjesmelker.
Heel zijn leven vocht hij voor erkenning
door zijn vader. In zijn shows had je een
onderdeel 'Willems Dromen'. Daarin
ging hij elke zondag met zijn vader naar
de bioscoop. Naar Marilyn Monroe. Zo
had hij het graag willen zien en dus zet
te hij de werkelijkheid naar zijn hand.
Toen zijn vader hem uiteindelijk wilde
erkennen, weigerde Ruis dat. 'Te laat...'
„Tegelijk was hij een saaie, oer-Hol-
landse man. Berucht om zijn zuinigheid,
op het krenterige af. Ineke kreeg een
heel klein huishoudbudget, dat ze tot op
de cent moest verantwoorden. Als het
om geld ging tekende hij alles aan. 'Ik
krijg zoveel en
zoveel plus 17 pro
cent reiskostenvergoeding..!', schreef hij
dan op.
„Uit eten was voor hem een biefstuk
met frites in een bistro - zijn culinaire
maximum. Willem was wel geregeld
thuis - hij bracht, vaste prik, 's och
tends de kinderen naar school. In zijn
persoonlijke leven kon je echter nauwe
lijks contact met hem maken. Hele zon
dagen zat hij op zijn grasmaaier. Ook
had hij de tic om alleen voor de tv te
zitten en uitsluitend naar ruis te kij
ken, sneeuw dus. „Ik vermoed dat hij
door die tv-successen gerespecteerd en
geliefd wilde worden in zijn eigen
kring. 'Als ik maar goede tv maak, be
wonderen ze me. Dan houden ze van
me.' Daar heeft hij zich lelijk in vergist.
„Uiteindelijk is zijn vrouw Ineke er
vandoor gegaan met Ruis' regisseur Ri-
nus Spoor. Zij stikte in dat huis in La
ren. Ruis was extreem op zijn privacy
gesteld, er kwam zelden iemand over
de vloer. Boodschappen deed hij nooit.
Hij vond het verschrikkelijk herkend te
worden." Maar toch, Willem Ruis, be
vestigt Van Vledder, was en is nog al
tijd een fenomeen. „Ik ben enorm on
der de indruk van hem. In de jaren 70
en 80 was zijn presentatie uiterst mo
dern in een tijd dat er op twee kanalen
louter pratende pakken figureerden. Hij
is de grondlegger van de eigentijdse tv.
Mensen als Carlo Boszhard en Paul de
Leeuw zijn schatplichtig aan hem."
Inderdaad wordt Willem Ruis herin
nerd als een baanbreker op de tot dan
toe brave en kabbelende Nederlandse
tv. De voormalige bellboy op de Hol-
land-Amerika Lijn en steward bij de
KLM, die tot twee keer toe werd afgewe
zen op de toneelschool, debuteerde op
tv in 1976 bij de KRO met de Willem
Ruis Show. In 1981 verbond hij zich aan
de VARA voor het destijds astronomi
sche jaarsalaris van 300.000 gulden.
Van Vledder: „In die tijd absurd hoog.
Er werden zelfs Kamervragen gesteld."
Voor de socialistische omroep maak
te hij de peperdure Willem Ruis Lotto
show en de Sterrenshow. „Hij reis
de naar Londen en New York
om musicals te bekijken en
elementen daaruit in zijn
shows te verweven.
Daartoe werd de gehe-
L le crew overgevlogen
L - aan geld geen ge-
B brek - om Evita te
M zien. In zijn eigen
show speelde Lee
H Towers dan Che
Guevara en Anita
Meijer Evita. Vervol-
gens vond hij het vre
selijk als maandagoch
tend iedereen alleen
maar sprak over de auto
die al dan niet was gewon
nen." Daarbij ruimde Ruis
altijd een onbetwiste hoofd
rol voor zichzelf in. „Hij vond
dat hij alles kon tot het tegendeel
was bewezen. En dat was zijns inziens
heel moeilijk aan te tonen. Egocen
trisch, gericht op zijn eigen belang. Het
draaide om zijn carrière. Daar moest al
les voor wijken.
„De Wisseloordstudio in Hilversum
werd nachtenlang hermetisch afgeslo
ten om een lied op te nemen dat hij in
zijn show kon playbacken. Het kostte
moeite hem een zanger te laten zijn.
Zijn dansnummers stelden evenmin
veel voor, maar hij deed het met
aplomb en bravoure. Mensen zaten ge
kluisterd aan de buis." De VARA ging
aan de spektakelstukken wel haast fail
liet. Dus moest, tot ongenoegen van de
showmaster, elke Sterrenshow met min
der geld toe. „Dat kon hij niet zetten.
Hij heeft zelfs live in een uitzending ge
klaagd.
„Toen de stekker er werd uitgetrok
ken, wilde hij een nieuw programma
maken. Een soort detective waarin een
moord moest worden opgelost. Toen
las hij in Spanje dat Ron Brandsteder
iets dergelijks ging doen. Hij was er hei
lig van overtuigd dat het was gejat.Een
paar dagen later was hij dood."
In de voorstelling, zegt Xander van
Vledder, wordt een standbeeld voor
Willem Ruis opgericht dat niet van
zijn sokkel wordt getrokken. „Wil je ie
mand in het theater recht doen, dan
moet je ook diens slechte kanten belich
ten. Ik laat een mens zien die oprecht
iets probeert maar, net als wij allen,
ook tegen teleurstellingen aanloopt.
Echt eerbetoon is altijd humaan."
Daniel 'Harry Potter' Radcliffe is
benieuwd wie de tovenaarsleer
ling volgend jaar op toneel gaat
spelen. „Ik ben blij dat er een ver
volg komt en ik ben niet de eni
ge die Harry Potter mag spe
len", laat hij weten.
door Arno Gelder
Ode aan
de echte
Willem
Ruis
