t
t
t
Herkauwers moeten ook veel duurzamer worden
ECONOMIE 25
Als het rund minder scheten laat en
minder boert, draagt ook die zijn
steentje bij aan een schone planeet.
LTO: veehouders doen al
veel tegen opwarming aarde
1,35%
0,88%
1,08%
vwdgroup:
1
11320,77
4946,02
I BEURS VAN AMSTERDAM II
0,64% a 1,0607
+0,08%
-1,54%
ETTEN-LEUR. De koe is een mega-
vervuiler. De herkauwer moet
verduurzamen. Geen eenvoudige
opdracht voor de agrarische sec
tor, maar de 'schone koe' helpt
om verdere opwarming van de
aarde tegen te gaan. Het methaan
dat koeien tijdens het herkauwen
ophoeren is een veel sterker broei
kasgas dan het beruchte CO2.
De landbouw is bron van ons
voedsel, maar ook van de opwar
ming van de aarde. Een proces
dat die diezelfde voedselvoorzie
ning in gevaar brengt. De land
bouwsector zorgt voor bijna een
kwart van alle broeikasgassen. De
veehouderij is de grootste boos
doener. Die draagt wereldwijd
voor bijna 15 procent bij aan het
broeikaseffect.
Ze ogen daar niet bepaald
schuldig aan, de koeien die ont
spannen liggen te herkauwen in
de stal van Joris Buijs in Et-
ten-Leur. Tijdens dat herkauwen
boert elke koe dagelijks zo'n 500
liter methaan op; een broeikasgas
dat 25 keer krachtig is dan CO2.
In zuivelland Nederland leveren
koeien daarmee een serieuze bij
drage aan het broeikaseffect.
Met de klimaattop in Parijs
voor de deur, zijn de ogen dan
ook op boeren gericht. Wat kun
nen zij doen? Fokkerijorganisatie
CRV zoekt de oplossing in de ge
nen van koeien. De ene koe stoot
meer methaan uit dan de andere,
dus zijn er in de toekomst waar
schijnlijk emissie-arme koeien te
fokken.
Wat nu al kan, is het rantsoen
van de koeien omgooien. Daar
mee valt de methaanuitstoot met
zeker een kwart terug te dringen,
zegt Jan Dijkstra, onderzoeker
aan Wageningen Universiteit.
„Het klinkt tegenstrijdig, maar
gras is voor koeien relatief lastig
te verteren. Op maïs, kruiden en
granen hoeven de bacteriën in de
pens niet zo hard te werken, waar
door minder methaan vrijkomt."
Dat betekent volgens hem niet
dat koeien niet meer in de wei
zouden mogen. „Maar in een na
tuurlijke omgeving groeit niet al
leen gras; ook kruiden en gra
nen." Koeien vroeger in de wei la
ten en het gras voor de winter
voorraad sneller oogsten, maakt
volgens hem ook een aanzienlijk
verschil. Jong, mals gras is in de
koeienpens makkelijker verteer
baar.
Veevoerproducenten als DSM
houden zich bezig met de samen
stelling van emissie-arm voer.
Dat levert ook boeren zelf voor
deel op, claimen ze. De energie
die koeien spenderen aan herkau
wen en methaan ophoeren, gaat
namelijk niet naar de melkpro-
WAGENINGEN. Ook
de mest van vee
draagt bij aan de op
warming van de
aarde. Bij het be
mesten van land
komt lachgas
(N2O) vrij, een
broeikasgas dat 300
keer sterker is dan
CO2.
Mede door strenge
re mestregels heeft
de landbouwsector
zijn uitstoot van
broeikasgassen
sinds 1990 al met
een kwart vermin
derd. Brancheorga
nisatie LTO stelt
dan ook dat boeren
en tuinders meer
doen dan afgespro
ken om de Neder
landse klimaat- en
energiedoelstellin
gen te halen. On
derzoeker Peter
Kuikman van Wa
geningen Universi
teit is het daar niet
mee eens. „De
melkveehouderij
groeit door het af
schaffen van het
melkquotum. Daar
door dreigt de uit
stoot weer op te lo
pen."
ductie. Een milieuvriendelijker
rantsoen zorgt dus ook voor een
vollere melktank.
Naast hun basismaaltje van
gras, staan bij de 115 melkkoeien
van Buijs erwten en veldbonen
op het menu. Die teelt hij zelf.
Deze eiwitten vormen een prima
alternatief voor soja. Dat ingre
diënt van krachtvoer komt uit
Zuid-Amerika; bij het transport
wordt veel CO2 uitgestoten. De
Brabantse melkveehouder moet
daar niks van hebben. Hij pro
beert de kringloop van voer tot
mest op zijn eigen land te sluiten.
„We moeten wel om de aarde
denken, anders kan de volgende
generatie niet meer boeren", legt
hij uit. „De wereld is afhankelijk
van het voedsel dat wij produce
ren." Ook beter voor het milieu:
zorgen dat een koe zo lang moge
lijk gezond blijft. Boeren willen
de gemiddelde leeftijd waarop
melkkoeien naar het slachthuis
gaan met twee jaar opkrikken.
Nu bedraagt die leeftijd nog geen
zes jaar, terwijl koeien de eerste
twee jaar nog geen druppel melk
geven, maar wel boeren en sche
ten laten.
Buijs merkt dat zijn eigen por
temonnee vaak mee profiteert
van zijn investeringen in het mi
lieu. Zo zaait hij tegenwoordig
klaver tussen het gras. Dat dient
niet alleen als voer voor zijn
koeien, maar ook als milieuvrien
delijk alternatief voor bemesting.
„Het bindt stikstof', verklaart hij.
„Daardoor hoef ik nu geen kunst
mest meer te strooien en ben ik
uiteindelijk voordeliger uit."
VRIJDAG 27 NOVEMBER 2015
AEX INDEX 26 NOV
472,24 4,17
(+0,89%)
475
480
t
1
470
-
465
400
12:00 16:00
1
sep okt
nov
DOW JONES
NASDAQ
opening: 11180,94
6393,13
opening: 6337,64
CAC40
opening: 4884,35
Altice B
7,58%
Altice
7,57%
ArcelorMittal
6,10%
Delta Lloyd
5,50%
Heijmans
4,07%
Imtech
-25,00% m
Kardan
-5,81%
Eurocastle
-5,70%
Dico
-5,26%
Lavide Holding
-3,12%
EURONEXT
AMSTERDAM - De Europese aandelenbeurzen
zijn gisteren met winst de handel uitgegaan.
Verzekeraar Delta Lloyd maakte in de AEX een
koerssprong als gevolg van overnamespecula
ties. Het Deense Bang Olufsen sloot in Ko
penhagen ruim 30 procent hoger. De fabrikant
van luxetelevisies en audio-apparatuur heeft
meerdere overnamevoorstellen ontvangen die
volgens het bedrijf kunnen leiden tot het uit
brengen van een formeel bod. De euro was
1,0609 dollar waard, tegen 1,0616 dollar bij
het slot van de Europese beurshandel op
woensdag.
WALLSTREET
NEW YORK - De effectenbeurzen in New York
hielden gisteren de deuren dicht vanwege de
viering van Thanksgiving Day. Vandaag zijn de
Amerikaanse financiële markten slechts een
halve dag open.
slot +/- ytd%
Aalberts
Aegon
30,95
5,85
-0,31
0,11
28,22
-2,92
Ahold
20,68
0,07
43,76
Akzo Nobel
66,65
0,12
18,08
Altice
14,00
0,98
-14,19
ArcelorMittal
4,73
0,27
-46,97
ASML
87,28
1,37
-1,79
Boskalis
42,16
0,36
-4,02
Delta Lloyd
7,96
0,41
-53,01
DSM
48,18
0,24
-1,76
Gemalto
58,60
0,33
-13,29
Heineken
84,84
-0,05
46,21
ING
13,02
0,04
23,22
KPN
3,58
0,06
40,77
NN Group
32,53
-0,85
36,02
OCI
23,60
0,47
39,18
Philips Koninklijke
25,85
0,41
10,50
Randstad
58,34
0,15
48,99
RE LX
16,20
0,12
29,16
Royal Dutch Shell A
24,00
0,36
-7,46
TNT Express
7,72
0,06
39,84
Unibail-Rodamco
243,55
-0,35
19,07
Unilever Cert.
42,48
0,30
34,02
Vopak
40,91
0,09
-3,32
Wolters KI uwer
32,77
0,23
33,23
AMX
slot
+/-
ytd% 1
Air France-KLM
6,28
0,17
-21,18
Aperam
32,18
0,93
30,89
Arcadis
23,05
-0,19
-5,48
ASMI
37,59
0,99
8,57
BAM
4,91
0,08
90,64
BESI
20,13
0,27
15,66
Binck
8,24
0,00
23,03
Corbion
22,45
0,09
71,64
Eurocommercial Properties
39,90
-0,54
13,45
Fagron
16,84
-0,16
-50,27
Flow Traders
41,41
1,26
Fugro
17,54
-0,03
1,62
Galapagos
46,32
0,62
199,03
GrandVision
25,59
0,17
IMCD
33,80
0,01
20,60
NSI
3,83
-0,03
10,54
PostNL
3,19
0,04
2,94
SBM Offshore
13,13
0,08
34,24
Sligro
33,90
-0,10
11,75
Ten Cate
24,60
0,14
34,65
TKH
34,66
0,26
35,56
TomTom
11,60
0,07
109,71
USG
14,52
0,04
57,59
Vastned
42,36
-0,13
18,46
Wereldhave
53,04
-0,35
0,29
VALUTAMARKT
verkoop
aankoop 1
US dollar
0,98
1,18
Britse pond
0,65
0,78
Yen
114,21
143,66
Zwitserse frank
1,01
1,19
RENTE
VALUTA
10-jarige staatsobligatie verhouding euro/dollar
+1,92%
was 0,62% was 1,0621
GOUDPRIJS I OLIE
per troy ounce in US dollar actuele prijs vat Brentolie
1.072,20
45,46
Koersinformatie afkomstig van vwd group
www.vwd.eu - tel: 020 710 17 10
excellence in financial solutions
'Uitlaatgassen' koeien
erger dan van auto's
door Annemieke van Dongen
Joris Buijs voert zijn
koeien onder meer erw
ten van eigen land om
de uitsloot te verminde
ren: 'De volgende genera
tie moet ook kunnen
boeren.' foto Arie Kievit
