Tofik Dibi nam nooit afscheid van Vlissingen
Schouwse schrijft boek over wonderbaarlijke wending na operatie
ZEELAND 5
PEComa is een zeer zeldzame vorm van kanker
in het zachte weefsel. Wereldwijd zijn er
slechts 114 gevallen bekend. De in Zierikzee
geboren Lee Rammelt is er één van.
i
aar ogen lachen
weer. Het was Lee
opgevallen, wanneer
ze foto's van drie jaar
geleden terugkeek,
hoe mat haar blik
was. „Ik ben best wel aardig, maar
toen niet. Ik merkte op een gegeven
moment dat ik volstrekt onverdraag
zaam werd. Alsof er een persoonsver
wisseling aan de gang was. Toen had
ik écht het gevoel: hier klopt iets
niet." Het is - achteraf - met bloe
dend tandvlees één van de weinige
symptomen waaruit mogelijk viel op
te maken dat Lee ernstig ziek is. Of ei
genlijk, was. Want de laatste scans
bij professor Verheij in het UMC
Utrecht stemmen hoopvol, vertelt de
38-jarige vrouw met nog steeds een
zeker ongeloof in haar stem.
In haar zoektocht op internet naar
informatie over PEComa, stuitte ze
tot dusver op twee lotgenoten die de
tumor eveneens hebben overleefd.
Bij één van hen is de kanker voor de
derde keer teruggekomen.
Lee bracht haar vroege kinderja
ren door op Schouwen, verhuisde
naar Engeland en woont inmiddels
een paar jaar in het Drentse Exloo.
Jaarlijks trekt de zee en brengt ze een
week door bij 'surrogaatmoeder' Mar-
got Lemsom in Kerkwerve. „Toen
mensen in Exloo vroegen waarom ik
daar kwam wonen, zei ik: om dood te
gaan."
Ze deed in 2011 vrijwilligerswerk
in Roemenië toen haar gynaecoloog
belde dat het mis was: „Ik was voor
mijn vertrek op controle geweest, om
dat ik last had van bloedingen. Ze
hadden een adenocarcinoom vastge
steld. Ongeveer ro procent van de
baarmoederkanker is van dit type.
Daarvan overleeft zo'n 95 procent.
'Ik was alleen
nog maar op
zoek naar
iemand die het
had overleefd'
Dus ik maakte me absoluut geen zor
gen. Maar bij de controle op uitzaaiin
gen kwamen ze in yj van de 25 lymfe
klieren die waren weggehaald, totaal
afwijkende kankercellen tegen. Ik
was die operatie heel positief inge
gaan. Het volgende moment krijg je
te horen dat ze iets heel anders heb
ben gevonden en dat niet weten wat
ze ermee aan moeten."
Lee speurde het internet af en
stuitte via fora eigenlijk alleen maar
op lotgenoten die inmiddels waren
overleden. „Ik was uiteindelijk alleen
nog maar op zoek naar iemand die
het had overleefd. Sinds 1996 zijn er
114 gevallen van PEComa gedocumen
teerd, waarvan r in Rotterdam. Het is
een vorm van kanker die niet rea
geert op bestraling en chemo's. Je
kunt het alleen maar operatief verwij
deren, als het ergens zit waar je goed
met een mes bij kunt komen. Je
vindt het niet terug in een bloedmon
ster. De enige manier om de tumor
te ontdekken, is met een scan. Bij mij
hebben ze mijn baarmoeder en al het
omliggende weefsel er uit gehaald.
Op de laatste scans is niets meer te
zien. Iedere keer als professor Verheij
dat beeldscherm naar mij toedraait
bij een controle, kijk ik hem aan en
zeg ik: even knuffelen. Dat is grappig,
want het is zo'n klein mannetje. Hij
is mijn nieuwe held. Hij heeft zeven
uur in mijn lichaam zitten wroeten."
Lee heeft haar ervaringen opge
schreven in de 256 pagina's dikke En
gelstalige autobiografie All Day a
Good Day, die half december ver
schijnt. Niet het zoveelste boek over
omgaan met kanker, verzekert de
schrijfster. Ook als troost doorspekt
met humor. Een kort fragment: 'Ik
kan geen bucketlist maken. Wel kom ik
met dingen die ik wil doen als ik dood
ben: Ik wil met de walvissen mee zwem
men door de oceaan, ik wil met een
zwerm trekvogels naar Afrika vliegen.
En ik wil heel veel gaan beschermenge
len. Ik vraag me af of ik daarvoor op cur
sus moet?' „Maar ik heb het vooral ge
schreven, omdat ik de inzichten die
ik heb opgedaan wil delen. Als ik wél
dood ga, zou ik het jammer vinden
dat ik daar verder niets mee heb ge
daan. Het boek verschijnt ook in het
Nederlands en is te bestellen via de
website leerammelt.rocks. „Grapje
van m'n neef."
VLISSINGEN. Je kunt dus én Marok
kaan zijn én Nederlander. Maar
ook: én moslim én homo. Oud-Ka
merlid Tofik Dibi is het allemaal.
En hij is nog gelukkig ook.
Tofik Dibi, deze week 35 jaar ge
worden, was gisteren even terug
in zijn geboortestad Vlissingen.
Bij Boekhandel 't Spui interview
de Remco van Schellen van Om
roep Zeeland hem over zijn boek
Djinn, waarmee Dibi na al die ja
ren uit de kast komt. „Hoe naïef
ook, want ik weet heus wel dat ie
dereen het aan me zag, ik dacht:
ik neem dit geheim mee mijn graf
in. Ik bleef altijd alert. Ik kan men
sen goed op een zijspoor zetten.
Dat moet ook wel, als politicus.
Nu hoop ik een voorbeeld te zijn
voor jongens en meisjes die met
hetzelfde worstelen als ik deed."
Jong was zijn publiek gister ech
ter niet, islamitisch evenmin, al
zegt dat niets over taboes die Dibi
ook hier kan doorbreken, 's Zee-
lands eeuwige weerman, wiens ge
aardheid ook onlangs is onthuld
in een biografie, alleen dan op
veel latere leeftijd, stond vooraan
bij de signeertafel en gaf Dibi een
trots schouderklopje. „Schrijf je er
wel bij dat ik uit Ritthem kom?"
Tot zijn tiende woonde Dibi in
Vlissingen. Hij groeide op in de
Tooroplaan, in het Middengebied.
Hoe graag hij nog denkt aan de
duinen, warm zijn de herinnerin
gen aan Vlissingen niet. „Na het
overlijden van mijn vader zijn we
abrupt vertrokken. Zonder af
scheid te nemen. Zelfs mijn vrien
den kon ik geen gedag zeggen.
Dat was niet goed. We kwamen te
recht in Amsterdam, waar het één
en al chaos was. Ik heb ongeveer
een jaar lang binnen gezeten, voor
ik naar buiten durfde."
Dibi's broer en zus wonen nog
in Vlissingen en nu hij ouder
wordt, trekt hij daar meer naartoe.
„Ik wil ook weer vaker hierheen
komen. Het is hier fijn. De herin
neringen worden ook weer beter.
Ik zie mijn vriendje Krispijn weer
voor me, met zijn modelvliegtuig
jes en zijn wandelende takken.
Hoe zou het met hem zijn?"
ZATERDAG 21 NOVEMBER 2015
Lee had zeldzame vorm van
kanker, maar lijkt genezen
door Marcel Modde
H
Als het even kan
zoekt Lee Rammelt de
Schouwse kust op.
„Mijn opa noemde me
krukel. En, best wel ge
meen, m'n broer zei al
tijd dat ze mij hier had
den gevonden, dus
ja..."
foto Dirk-Jan Gjeltema
door Wendy Wagenmakers
Remco van Schellen (rechts) interviewt Tofik Dibi over zijn boek Djinn.
foto Lex de Meester
