'Charles
Aznavour
geeft mijn
leven extra
glans'
28 CULTUUR SHOW
Charles Aznavour (91), de laatste
grote chansonnier, is bezig aan zijn
finale concertreeks. Of wordt het
'Adieu' toch weer een 'Au revoir?
Is het nu echt tijd voor de
Grande Finale van Charles
Aznavour, al zeventig jaar
Frankrijks vocale trots,
componist van 1.300 liedjes
en goed voor de verkoop
van 100 miljoen platen wereld
wijd? Officieel heet het dat zijn
Farewell-reeks zijn laatste con
certreis is. Maar wie de grote klei
ne meester van Armeense origine
hoort zingen, zoals onlangs in het
Palais des Sports in het Parijs vóór
de gruwelijke aanslagen van vori
ge week vrijdag, moet zich wel af
vragen of dit het definitieve adieu
is van Frankrijks iconische zanger.
Aznavour weet immers van
geen ophouden. Hij schrijft nog
steeds nieuwe nummers (deze zo
mer verscheen zijn 51e album En
core) en is, zijn leeftijd ten spijt,
nog immer hongerig naar het po
dium. En hij roert zich zoals hij al
tijd heeft gedaan. In een tijd dat
overal ter wereld ontheemden op
de vlucht zijn, zingt hij, kind van
Armeense verschoppelin
gen, met nog meer be
zieling Les Émi
grants.
'Vergeet niet
wat zij, de Pab
lo Picasso's en
Marie Curies,
hebben bijge
dragen aan
hun nieuwe va
derland Frank
rijk', geeft hij
zijn toehoorders
mee. Dat hij het in
1970 gecomponeerde
lied tot openingsnummer
van zijn concert bombardeert, is
veelzeggend.
Het is Aznavour ten voeten uit.
Nooit zwijgen, maar aan de kaak
stellen. Precies zoals hij in de ja
ren '70 deed met Comme ils disent,
waarbij hij zich als een van de eer
sten waagde aan een lied over ho
moseksualiteit. Opgegroeid in een
gezin dat in Frankrijk moeite had
te overleven, weet hij als geen an
der hoe het is te moeten vechten.
Chahnour Varinag Aznavou-
rian, zoals zijn echte naam luidt,
werd in 1924 in Parijs geboren als
jongste kind van een zanger en
een actrice, die op de vlucht wa
ren geslagen voor de Turkse massa
slachting onder Armeniërs. Op
doorreis richting VS, bleven ze
hangen in een armetierig apparte
mentje in Quartier Latin. Ze open
den er een restaurant dat een pleis
terplaats voor culturele fijnproe
vers werd, maar amper een beleg
de baguette opleverde.
Hij schrijft nog
steeds nieuwe
nummers en is nog
immer hongerig
naar het
Voor de jonge Charles lag een
zangcarrière niet voor de hand.
Aanvankelijk werkte hij als tekst
schrijver voor arrivés als Gilbert
Bécaud en Juliette Gréco. Maar
zelf zingen? Tot Edith Piaf, een
der grote Franse vedetten, kort na
de Tweede Wereldoorlog de jon
gen ontdekte met zijn ietwat
schorre en gebroken stem en die
mooie vocale uithalen.
Maar toch: de reacties op zijn
eerste optredens waren overwe
gend negatief, waarbij het verwen
de Parijse publiek en de kritische
pers hoofdzakelijk repten van zijn
geringe postuur (1.60 meter), het
bonkige hoofd, de zware wenk
brauwen en de forse neus. Dat laat
ste lichaamsdeel werd op kosten
van Piaf operatief teruggebracht
tot aanvaardbare proporties. Edith
leerde hem het vak; Aznavour
werd op zijn beurt haar secretaris,
chauffeur en vertrouweling.
Het succes kwam in i960 toen
hij het weerbarstige Franse pu
bliek eindelijk op de knieën kreeg
met Je m'voyais déja, het verhaal
van een artiest die droomt
van succes. Aznavour
trad in alle concert
zalen ter wereld
op, schudde we
reldleiders de
hand en werd
dé ambassa
deur van het
Franse lied.
Nu, zeventig
jaar later, zingt
hij in de herfst
van zijn leven met
hetzelfde elan als
toen succesnummers
als Emmenez-moi, la Bohè
me, Hier Encore, She en For Me For
midable.
En voor het eerst ook een lied
over de Zweedse Ulla, sinds 1967
zijn derde echtgenote. 'Zingen
over je vrouw, dat doe je eigenlijk
niet', aldus Aznavour.
Op het podium bedient hij zich
op gezette tijden van de autocue,
bekent hij. Voor die momenten
dat hij even op zoek is naar woor
den. 'De leeftijd, hè. Oui, une ca
tastrophe...', verzucht hij. Af en toe
pakt hij er even de regisseursstoel
bij om daarna met dochter Katia
weer staand een duet te zingen.
Schrijven, componeren, zingen
en optreden: hij kan het eenvou
digweg niet laten, want er is al
weer voldoende muzikaal materi
aal voor een volgend album.
Adieu? Het wordt wellicht
weer een Au revoir.
Er is in Nederland
waarschijnlijk geen
groter fan van Char
les Aznavour te vin
den dan Matthijs van
Nieuwkerk. „Ik draai
Aznavour minimaal
één keer per dag. On
der de ochtend
douche. Elk jaar kies
ik een nummer dat
ik elke dag draai.
Aznavour stemt me
lancholisch, zijn
stem is zwanger van
heimwee en verlan
gen. Nog belangrij
ker: het is de mooiste
stem ooit. Hij maak
te mijn moeder zo ge
lukkig en dus mij.
„Ik ben vijfjaar gele
den op bedevaart
naar zijn geboorte
huis in Parijs gegaan.
Daar stond ik dan in
de regen, omhoog tu
rend naar een paar ra
men, driehoog in de
Rue Monsieur-le-
Prince. Charles Azna
vour geeft mijn le
ven een extra glans."
door Evelien Baks
Charles Aznavour: 22/11 en 9/12,
Heineken Music Hall, Amsterdam.
De kleine
grote meester
van het
chanson
Charles
Aznavour
dinsdag
in Brussel
foto Virginie
Lefour/Belga
