'We gaan weer open. Het zal een paar maanden of jaren moeilijk zijn,
Geheime diensten
ïihadist meldde eerder al dat aanslag zou komen
Opsporingsdiensten in Frankrijk liggen onder
vuur. Er wordt slecht samengewerkt. De meeste
aanslagplegers in Parijs waren al bekend.
6 AANSLAGEN IN PARIJS
Veel informatie is bekend, toch
wordt aanslag niet voorkomen
PARIJS. De Belgen krijgen veel kri
tiek op hun aanpak van potentiële
terroristen. Maar doen de Fransen
het dan zo goed? Drie maanden ge
leden kreeg Frankrijk al een waar
schuwing voor een aanslag op een
concertzaal. En bekende jihadis-
ten raken kinderlijk eenvoudig uit
zicht.
Samy Amimour (28) was één
van de terroristen die afgelopen
vrijdag zijn automatische wapen
leegschoot in concertzaal Bataclan
en zichzelf daarna opblies. De
voormalige buschauffeur was
geen onbekende van de Franse vei
ligheidsdiensten. In 2013 werd hij
aangehouden, kort voor hij naar Je
men wilde vertrekken. Hij werd
onder juridisch toezicht geplaatst,
moest zijn paspoort inleveren en
zich elke week melden bij de poli
tie.
In september 2013 vertelde
Samy vrienden en familie dat hij
'een paar dagen' naar Zuid-Frank
rijk' ging. In werkelijkheid reisde
hij naar Syrië.
„Ik heb de politie gevraagd hoe
hij zonder paspoort en onder juri
disch toezicht toch het land kon
verlaten", vertelde zijn vader Azze-
dine Amimour gisteren. „Toen is
me verteld dat hij naar de politie
is gegaan, gezegd heeft dat hij zijn
papieren kwijt was, en dankzij die
vermissing kon hij gewoon nieu
we identiteitspapieren aanvra
gen."
Op het politiebureau, waar hij
zich wekelijks moest melden,
sloeg niemand alarm. „Het wordt
helemaal niet opgemerkt als ie
mand die onder toezicht staat
zich één keer niet meldt. Pas na
twee keer of drie keer afwezig
heid wordt er eens naar gekeken",
aldus Louis Caprioli, voormalig
onderdirecteur van de terreurbes-
trijdingsdienst DST.
In Frankrijk is opnieuw een de
bat losgebarsten over de werkwij
ze van de opsporingsdiensten, na
de aanslagen van een week gele
den. De meeste terroristen waren
'bekenden' van de autoriteiten. Ze
stonden geregistreerd wegens
hun potentiële gevaar of radicale
sympathieën.
Toch konden ze ongemoeid tus
sen landen reizen, auto's huren,
appartementen huren en kalasjni-
kovs en explosieven inslaan. Het
vluchtverhaal van kamikaze Ami
mour staat niet op zichzelf. Tur
kije zette een jaar geleden drie
Franse jihadisten op het vliegtuig.
Eén van hen was veroordeeld we
gens terrorisme. Ze waren afkom
stig uit Syrië. Franse veilig
heidsagenten wachtten hen op bij
vliegveld Orly bij Parijs, maar te
vergeefs.
Het drietal landde in Marseille.
Dat wisten de terrorismebestrij-
ders in Parijs niet. De jihadisten
lieten op het vliegveld van Marseil
le hun identiteitspapieren zien en
mochten gewoon doorlopen.
„Mijn cliënt belde me 's middags
en zei zelf verbaasd te zijn dat nie
mand hem kwam arresteren", zei
een van de advocaten.
De klacht van de Franse opspo
ringsdiensten is duidelijk: het wa
ter staat ze tot aan de lippen. In de
databank met potentieel gevaarlij
ke individuen - inclusief moslim
extremisten - staan 11.700 namen.
Als die allemaal 24 uur per dag
gevolgd moeten worden, zijn on
gekende hoeveelheden agenten
nodig. De wettelijke mogelijkhe
den om 'potentieel gevaarlijke'
Fransen aan te pakken zijn ook be
perkt.
Aan die twee klachten van de
opsporingsdiensten komt in ieder
geval deels een einde door de uit
geroepen noodtoestand en de afge
kondigde maatregelen. De bezuini
gingen op defensie zijn opge
schort. De politie krijgt er duizen
den mensen bij. Sinds de aansla
gen van vrijdag is ook al aan meer
dan 100 moslimextremisten pre
ventief 'huisarrest' opgelegd: iets
wat zonder de noodtoestand on
mogelijk was.
Misschien wel het grootste
struikelblok is de gebrekkige com
municatie, tussen landen maar ze
ker ook in Frankrijk zelf. De be
strijding van het terrorisme wordt
geteisterd door een kluwen aan
goedbedoelende overheden, veilig
heidsdiensten, opsporingsinstan
ties, antiterreurrechters en een an
titerreureenheid bij justitie. Com
petentiestrijd tussen die clubs
frustreert het werk onnodig.
Voormalig antiterreurrechter
Mare Trévidic verhoorde in augus
tus een gearresteerde Franse jiha-
dist, die was teruggekeerd uit Sy
rië. „Ze hadden hem gevraagd een
aanslag te plegen op een roek-
zaal." De man werd gearresteerd
voor hij in actie kwam. Trévidic
vroeg hem wie de opdrachtgever
was. 'Abdelhamid Abaaoud', was
het antwoord.
De zaak kwam in een vertrou
welijk rapport te staan en eindig
de op het ministerie van Justitie.
Daarna bleef het oorverdovend
stil. Tot afgelopen vrijdag de sal
vo's klonken in Bataclan.
11-9-2001: Aansla
gen in New York
bijna 3.000 doden.
Vier aanslagple
gers vooraf be
kend bij militaire
inlichtingen
dienst, informatie
niet gedeeld met
FBI.
11-03-2004: Trein
aanslag Madrid,
191 doden. Rege
ring vooraf ge
waarschuwd door
Europol, Spaanse
inlichtingen- en
militaire veilig
heidsdienst.
02-11-2004: Moord
Theo van Gogh,
AIVD zou crucia
le informatie heb
ben genegeerd.
07-07-2005: Aan
slag in Londen, 56
doden. Britse ge
heime dienst
door CIA gewaar
schuwd.
Maart 2012: Schiet
partijen in Midi-
Pyrénées, 7 do
den. Dader be
kend bij inlichtin
gendienst DCRI.
22-5-2013: Moord
Britse militair Lee
Rigby in Londen,
daders al bekend.
24-5-2014: Aan
slag Joods Mu
seum Brussel, 4
doden, dader be
kend bij Fransen,
informatie niet ge
deeld met België.
Januari 2015: Aan
slag Charlie Heb-
do (12 doden), po
litieagente en su
permarkt (4), da
ders bekend bij
Franse diensten.
21-8-2015: Misluk
te Thalysaanslag,
dader bekend bij
Franse en Bel
gische inlichtin
gendiensten.
Brussel heeft tot nu toe op elke
aanslag gereageerd met antiter
reurmaatregelen. Ook het spoed
overleg van de Europese ministers
van Justitie en Binnenlandse Za
ken vandaag levert weer zo'n lijst
op. Beperking van vuurwapenbe
zit. Betere bewaking van buiten
grenzen. Betere opvolging van te
rugkerende foreign fighters. En nog
een stuk of acht maatregelen,
blijkt uit de gelekte slotconclusies.
De allerbelangrijkste, informa
tiedeling door en goede samen
werking tussen geheime diensten,
ontbreekt ook nu weer. En dat,
zeggen de Europarlementariërs So
phie in 't Veld (D66) en Judith Sar-
gentini (GroenLinks), terwijl de
daders van alle aandachttrekken
de terreuraanslagen de afgelopen
vijftien jaar vooraf bij één of meer
diensten bekend waren. Daar zit
het lek. En daar gebeurt niets aan.
De liberalen, groenen, sociaal
democraten en christendemocra
ten in het Europees Parlement, al
lemaal willen ze meer samenwer
king tussen diensten. Ook de
hoogste baas van Europol in Den
Haag, Rob Wainwright, is voor.
Eind dit jaar start hij zijn eigen an-
titerreurcentrum. Dat gaat infor
matie verzamelen en krijgt een af
deling voor gegevensuitwisseling.
Geblunder
bij bestrijden
van terroristen
door Frank Renout
door Frans Boogaard
BRUSSEL. Het risico op nieuwe ter
reuraanslagen in Europa is levens
groot, maar lidstaten riskeren lie
ver een nieuwe aanslag dan dat ze
hun geheime diensten verplichten
tot informatiedeling.
