Tijd is een kostbaar goed in de carrière van Enya
27
India zet rem op
kussen James Bond
Jan Smit zingt
schlagers
Na zeven jaar is er eindelijk een nieuw
album van Enya. Ze klinkt op Dark Sky
Island sprookjesachtig mooi. „Mijn leven
zal voor menigeen ongetwijfeld saai zijn",
zegt de bescheiden perfectionist.
Media Entertainment
De Indiase filmcensuur heeft de lengte
van de kusscènes in de nieuwste James
Bondfilm Spectre gehalveerd. Alleen met
minder lange vrijscènes is de film ge
schikt om te worden vertoond voor alle
leeftijden, en dan nog alleen met ouder
lijk toezicht, vindt de censuurraad.
Jan Smit (foto) heeft samen
met de Duitse Florian Silberei-
sen en Belgische Christoffhet
album Vorsicht unzensiert opge
nomen. Ze zingen daarop schla
gers onder de naam Klubbb3.
De cd verschijnt 8 januari.
Ze is de rijkste vrouw van Ier
land met een geschat vermo
gen van 130 miljoen euro,
woont in een kasteel, bezit
een buiten in Frankrijk, won
vier keer een prestigieuze
Grammy Award en is inmiddels goed voor
de verkoop van 80 miljoen platen.
Toch paradeert Enya (54), ondanks deze
smakelijke records, uiterst zelden op de pa
gina's van glossy magazines. De Ierse zange
res mag dan in materiële zin een sterrensta
tus genieten, de extravagantie van het ster
rendom is aan haar niet besteed.
Enya Brennan (in haar Ierse moedertaal
Eithne Ni Bhraonain) is een bescheiden,
enigszins verlegen vrouw die, zoals ze zelf
zegt, bewust kiest voor een bestaan in de
luwte. „Toen mijn eerste album Watermark
in 1988 verscheen, wist geen mens wie of
wat Enya was", vertelt ze. „Een groep? Een
solist wellicht? Alleen een producer? Het
succes van de cd en de single Orinoco Flow
was een puur muzikale aangelegenheid; nie
mand zag er een gezicht, een imago bij. Die
volgorde, eerst de muziek, daarna pas de
performer, wil ik bewaren. Bovendien weet
iedereen inmiddels wel dat ik een leven
leidt dat in veel ogen ongetwijfeld saai is.
Ik arriveer 's ochtends om tien uur
in de platenstudio en ga om vijf
uur naar huis. 's Avonds eet ik
thuis een hapje met vrienden.
Of ik lees een boek. Of ben
op reis om inspiratie op te
doen. Daar vul je de roddel
rubrieken niet mee."
'Thuis' is bij Enya een
kasteel in het Ierse Killi-
ney. Daar, aan de Baai van
Dublin, overziet ze de Ierse
zee in een slot dat een Engel
se landeigenaar in 1840 restau
reerde om ooit koningin Victo
ria te ontvangen. Hij noemde het
uitnodigend Victoria Castle, maar de
vorstin zou het nimmer bezoeken. Enya
kocht de burcht in 1997 voor bijna 3 mil
joen euro en noemde het Manderley Castle
naar het fictieve landgoed uit Daphne du
Maurier's Rebecca, haar favoriete boek. Ze
weet zich in goed Iers gezelschap, ook Bono
en The Edge van U2 en zanger Van Mor
rison resideren in Killiney.
Geduld
Reizen en thuiskomen is het thema van
Enya's nieuwe album Dark Sky Island, haar
achtste soloplaat die zeven jaar na And win
ter came... verschijnt. „Mijn fans moeten al
tijd enorm veel geduld betrachten en daar
ben ik hen oprecht dankbaar voor. Maar ze
weten, gelukkig, dat ik veel tijd en moeite
in een nieuw project investeer."
Enya neemt traditiegetrouw haar tijd:
tussen elk van haar albums zit bijna drie
jaar. Het driemanschap Enya en het echt
paar Roma (tekstschrijfster) en Nicky (pro
ductie en geluidstechnicus) Ryan, werkt
ook al die tijd aan één plaat.
„Ik ben nogal perfectionistisch inge
steld", beaamt ze met gevoel voor understa
tement. „Als we een nummer opnemen, la
ten we dat vaak twee tot drie maanden rus
ten. Wanneer je een song enkele weken la
ter weer beluistert, kun je meer afstand ne
men en gemakkelijker je eigen criticus zijn.
Maar het blijft een tijdrovend proces."
Tijd is inderdaad een kostbaar goed in de
carrière van Enya. In de studio neemt ze on
vermoeibaar soms honderd zangpartijen
op, die als het ware in laagjes over elkaar
worden gelegd en zo haar specifieke geluid
bepalen. Aldus ontstaat een ingetogen,
maar rijk klinkend koor als decor waarte
gen muziek met invloeden uit de Ierse
volksmuziek klinkt, vermengd met elemen
ten uit klassieke muziek. 'Stemmen die uit
de mist van de Ierse historie opstijgen', om
schreef een Britse krant het eens treffend.
Mystiek
Dark Sky Island telt nummers met een bijna
mystiek karakter. Zoals Echoes in the rain,
waarin sacraal engelengezang klinkt en
Enya 'alleluia' jubelt. Met die muzikale om
lijsting zou je graag aan het einde van de le
vensweg je schepper ontmoe
ten. „Het is een song over
vertrek en arriveren",
zegt ze. „Over thuis
komen. Thuis kan
overal zijn. Het
ouderlijk huis,
of in de armen
van je geliefde.
Thuis is niet al
leen love, maar
ook loss..."
Het titelnum
mer is geïnspi
reerd op het Engel
se kanaaleiland Sark,
in 2011 uitgeroepen tot
de eerste Dark Sky Com
munity. „Sark kent nauwelijks
verlichting en is 's nachts een fantastische
plek om naar sterren te kijken. Er wonen
zeshonderd mensen, auto's kom je er niet
tegen. Het deed me aan mijn jeugd denken,
waar we ook van die starry nights kenden
waarop je met het blote oog duizenden ster
ren kon zien."
Enya heeft zich altijd verzet tegen het
stigma dat haar muziek het ideale uithang
bord zou zijn voor new age-muziek, de brij
van zang en muziek die de gejaagde mens
zielenrust zou moeten brengen. „In de ja
ren tachtig en negentig schaarden ze in de
Verenigde Staten mijn muziek onder die
noemer. Ze wisten zich er geen raad mee,
maar het moest wel gecategoriseerd wor
den. Ik noem mijn muziek eenvoudigweg
'Enya'. Dat spaart een hoop discussie."
VRIJDAG 20 NOVEMBER 2015
Cultuur
door Arno Gelder
Dark Sky Island van Enya verschijnt vandaag.
De stem
uit de
Ierse mist
is terug
Enya's fans moeten geduldig zijn, er zitten altijd enkele jaren tussen albums. „Ze weten, geluk
kig, dat ik veel tijd en moeite in een nieuw project investeer." foto Warner Music
