I 5
1 >T4:/
13
2,
Jong en jaloers(er)
0 CIJFER
Beleving van longpatiënt
aan metingen gekoppeld
0 LEESTIPS
/xi
Klhvfl
Zonder wrijving krijg
je aangroei
Laatje niet verleiden
door de Lorelei
Wereld COPD dag
Deelnemers zijn
enthousiast over de
Ziektelastmeter COPD
Sindsdien stromen de opdrachten
binnen. De hoed voor Karla Peijs,
de toenmalige commissaris van de
koningin, was zwart-wit. Ik had er
een achtknoop in verwerkt van
wege het maritieme karakter van
het Michiel de Ruyterjaar en de
acht gewesten in Zeeland. Al mij
merend, spelend met vormen en
kleuren, kom ik tot inspiratie. Elke
hoed heeft een verhaal. Dat is een
samenspel tussen de draagster,
haar persoonlijkheid, het moment
waarvoor zij hem in eerste instan
tie uitzoekt en van mij."
Bert: „Onze dochters hebben we op
gevoed met het motto: koers vooral
op waar je goed in bent en niet al
leen op dat wat schuift, want dan
schuift het vanzelf. Ze leven inmid
dels op hun eigen wijze. De oudste
is grafisch ontwerper en studioma
nager. De jongste is klarinettist, en
na het conservatorium tijdelijk bij
ons terug, maar ze is weinig thuis:
zij geeft les, volgt zelf masterclasses
en werkt daarnaast in de horeca."
Hanny: „Het gaat om de bezieling,
dan levert je inspanning vanzelf
iets goeds op."
Bert: „Wij zijn al 40 jaar samen. Dat
je elke keer afscheid neemt en el
kaar na een tijdje weer begroet,
houdt het fris."
Hanny: „En we blijven geïnteres
seerd in elkaar. Vroeger ben ik ook
vaak meegevaren met de kinderen.
Zo zagen zij wat hun vader deed en
konden Bert en ik wat langer bij el
kaar zijn. Ik vond dat heel leuk."
Bert: „Voor mij was het spannend.
Die omgeving is niet toegerust op
kleine meisjes."
Hanny: „Zaten ze bij jou te tekenen
in de stuurhut. Of als het mooi
weer was lieten we een roeibootje
aan dek vollopen met water: hun
eigen zwembadje! En natuurlijk
hadden we het wel eens te verdu
ren met elkaar als we een paar
weken op eikaars lip zaten. Maar
zonder wrijving krijg je aangroei."
Bert: „Hanny heeft de Lorelei, de
hoge rotspunt in de Rijn waar vol
gens de legende veel schepen zijn
vergaan, nog nooit gezien. Als we
erlangs voeren, was het nacht of
stond zij in de kombuis."
Hanny: „Maar we bedoelen: wees
consequent en voer dat door in je
eigen levensstijl. Wat we ook aan
pakken - we werken hard."
Bert: „Zo verbinden wij ons met
onze geschiedenis. Wij doen alles al
heel lang. Het zal wennen zijn als
ik over 3 jaar met pensioen ga."
Hanny: „Maar water zal er altijd
zijn. Toen we laatst de tuin omgooi
den, groef jij alvast een vijver."
Bert: „En ik verheug me op elke
avond samen afwassen: evalueren
wat er is gebeurd, wat er gebeurd
had moeten zijn en wat er mis
schien nog zou kunnen gebeuren."
Onderzoek
In ons land staan mor
gen 400.000 patiënten
met beschadigde
longen stil bij wereld
COPD-dag. Ondanks
metingen blijft vaak
onduidelijk hoeveel last
een patiënt ervaart.
Een nieuwe kleurrijke
methode helpt.
Moeite met traplopen of
tegen de wind in fietsen?
Bij sommige mensen is
ernstige COPD Chronic
Obstructive Pulmonary Di
sease) vastgesteld, toch be
wegen ze nog aardig.
Omgekeerd komt het voor
dat patiënten niet vooruit
zijn te branden, terwijl
hun ziekte als mild is inge
schaald. „Een longmeting
vertelt niet alles," zegt pro
movenda Annerika Slok
van de Universiteit van
Maastricht. „Er is nu een
methode om meting én be
leving in kaart te brengen."
„We volgden anderhalfjaar
360 patiënten. Zij beant
woordden elf vragen om te
meten hoe vaak ze in het
dagelijks leven last ervaren
van hun COPD: nooit,
soms of altijd. De zorgver
lener voegde gegevens toe,
zoals rookgedrag, BMI en
de uislag van de longme
ting."
„De vragen gaan over emo
tie, klachten en vermoeid
heid. De uitkomsten
worden in een gekleurde
ballon uitgebeeld. Een
groene en hoge ballon is
goed; rood en laag niet
goed. Klikt de zorgverlener
op de ballonnen, dan ver
schijnen er behandeladvie-
zen. Die kan hij bespreken
met de patiënt."
„Zorgverleners ontvangen
extra informatie om ge
richter in gesprek te gaan
over de dagelijks ervaren
ziektelast. De deelnemers
zijn enthousiast. Ze vinden
het computerprogramma
duidelijk, bruikbaar en
nuttig. Zorgverleners
gaven aan het ook bij col
lega's te willen aanraden."
„Er wordt hard gewerkt
om de Ziektelastmeter
COPD in te voeren in de
zorg. Maar op mijncopdon-
line.nl kunnen patiënten
de vragen al invullen om
het overzicht aan hun
zorgverlener te geven."
Het is weer die tijd van het jaar
dat er interessante kinderboe
ken verschijnen. Sinterklaas
kan zijn hart ophalen aan weten
schap, creativiteit en kunst.
iL"?'
dinsdag 17 november 2015
Jaloers aangelegde mensen
kunnen hun toekomst zonniger
gaan bekijken. Met de jaren
neemt dat gevoel namelijk af.
Dat blijkt uit een studie van de
Universiteit van Californië.
Voor het onderzoek werden
twee groepen mensen be
vraagd van achttien tot tachtig
jaar. Ruim negenhonderd deel
nemers vertelden over hun
eigen jaloerse gedrag. In de
andere groep gaven ruim acht
honderd mensen aan wat zij
ervoeren als ze zelf de dupe
waren.
Circa 80 procent van de on
dervraagden jonger dan dertig
jaar was het afgelopen jaar ja
loers op een ander. En dan
vooral op het uiterlijk van leef
tijdgenoten, zakelijk succes en
geluk in de liefde.
Bij mensen ouder dan vijftig
daalde dit percentage tot 69
procent. Meestal richt de af
gunst zich op iemand die vijf
jaar jonger of ouder is. Het viel
de onderzoekers op dat man
nen vooral jaloers op mannen
waren en vrouwen op vrouwen.
Hoe het komt dat mensen met
de jaren minder jaloers wor
den, verklaart het onderzoek
niet. 8MSN0UDKLUITERS
procent van de bevol
king heeft zich in 2014 res
pectloos behandeld gevoeld
door personeel van winkels
of bedrijven. In 2008 was
dat nog 23 procent. Een op
de twintig mensen meldde
respectloos gedrag van
partner, familie of vrienden,
evenveel als in 2008.
Wat hebben jullie gedaan?
Een longmeting vertelt niet
alles. FOTO SHUTTERSTOCK
44
En een computer vertaalt
dit in kleuren?
Wat levert dat COPD-
patiënten op?
Studie voorbij, en nu?
PARNOUDKLUIIIRS
DINGENUITLEGGER
Een kernreactor, de motor
kap van een auto, de trein
en het zonnestelsel. Randall
Munroe legt met illustraties
de wetenschap uit aan kin
deren vanaf 5 jaar. Ook leuk
voor wie ouder is. Unieboek
Het Spectrum, €19,99
DINGEN
UITLEGGER
flr ZDEK
.JgHMJEMEH!;
HET COMPLETE KETNET
BREI-, NAAI- EN HAAKB0EK
Genoeg van schermen en
tijd voor creativiteit? Met
dit 224 pagina's tellende
standaardwerk van Hilde
Smeesters kunnen kinde
ren vooruit in donkere
dagen. Lannoo, €19,99
OPZOEK NAAR JEROEN
In aanloop naar de grote
tentoonstelling over
Jeroen Bosch in Den
Bosch stelde schrijver
Paul van Loon een boek
vol vreemde wezens
samen voor kinderen.
Uitgeverij Leopold, €13,99
