Wat heeft
advocaat Inez
Weski nog meer
gemeen met de
humanist en
rechtsgeleerde?
16
NIEUWS
dvocaat Inez Weski vra
gen naar Hugo de Groot is
als CruijfFnaar De Hol
landse School vragen. Of
dj Martin Garrix naar fre
quentietabellen. Of
Robèrt van Heel Holland Bakt naar het in-
kerven van het deeg voor een sterbaguet
te. De kop er even goed bijhouden, dus.
Zij zit er in elk geval klaar voor. Maan
dagmiddag. Bureaulamp aan. Zwarte lees
bril op de neus. Een stapeltje 'getijpte'
velletjes voor zich, want ze is nog van de
generatie 'tijpen'. Ze is er gisteravond
even goed voor gaan zitten: aan vrije zon
dagen doet Weski niet. Alleen aan vrije
vrijdagavonden en dat is meer dan ge
noeg. En een wijntje komt er zo 's
avonds bij het mijmeren al he-le-maal
niet aan te pas: ze is altijd nuchter en ver
langt van het gehoor niks anders. Na een
'bent u gereed?' valt ze aan: „De Groot
was verdediger van de Arminianen, naar
Jacobus Arminius. De Groot vond dat
niet de kerk, maar de staat het hoogste
gezag betekende, een seculaire gedachte,
die nu nog steeds vele massa's elkaar
doet afslachten."
Mevrouw Weski?
„Met andere woorden: een groot interna
tionalist. Geen grenzen in het recht en
de landen. Universaliteit van de menselij
ke gedachte en steeds standvastig strij
dend tegen de engheid van de politiek."
„Maar natuurlijk. Waar was ik? Zeer prin
cipieel over het onrecht dat hem eerder
was aangedaan weigerde hij zelfs de am
nestie te verzoeken."
Natuurlijk is Hugo de Groot de man van
de spectaculaire vlucht uit Slot Loeves-
tein, maar voor de 6o-jarige Rotterdamse
advocate is Hugo de Groot veel meer dan
het heerschap dat in een boekenkist ont
snapte. Hugo de Groot is voor haar een
verhaal dat aanvangt bij Jeroen Pauw,
langs Erasmus meandert, en bij de VN
uitmondt. En wie dat begrijpen wil, zal
dit relaas toch tot zich moeten nemen.
Voorwaar, het loont. Want A) is de rest
van het interview in gewoon Nederlands
en B) wordt de gewichtige gespreksstof
enigszins verluchtigd omdat we Weski
tegen De Schaal van De Groot aan hou
den zodat we ook iets over de raads
vrouw zelf te weten komen. Wat heeft
ze met rechtsgeleerde De Groot gemeen?
Beginnen we met nr. 1 op de Schaal van
De Groot? Genialiteit. Hugo de Groot
kon al met 8 jaar in het Latijn dichten,
ging op zijn 11e naar de universiteit en
legde de basis onder ons rechtssysteem.
10?
„Ja hoor. Ik vind mezelf ook geniaal."
„Ben ik voor gevraagd. Maar ik houd niet
van quizzen. Ik word voor veel benaderd,
ze bellen me twee keer per dag, maar ik
doe niet veel meer. Het valt nauwelijks
met mijn volle praktijk te combineren.
Voor je het weet ben je een one trick pony
die alleen nog wordt ingezet om in tv-de-
batten te bekvechten."
Laatst zwichtte ze even. Voor de talk
show van Jeroen Pauw. Het ging over de
vluchtelingencrisis. En waarom zo veel
Nederlanders bang zijn voor vreemdelin
gen. Weski zat zich toch te verbazen, ze
verbaast zich nu nog. „Maar
mensen, mensen. Dat is
toch werkelijk niks
nieuws. De mens
wordt vanaf het
prilste begin
door die angst
gedreven. Al in
de vroegste tij
den was de
mens bevreesd
dat een ander
zijn plek bij het
kampvuur in zou
nemen. Die ander
werd verjaagd. Of
met een steen op het
hoofd geslagen."
En zo komt ze vanzelf op Hu-
go de Groot (1583-1645). Hij was, naast
Erasmus (1466-1536) en Coornhert
(1522-1590), een van de grote geesten die
bij kaarslicht en met ganzenveer nadach
ten over hoe hun medemens voorbij die
'primaire, primitieve driften' komen
kon. Hij peinsde bijvoorbeeld over de
voorwaarden voor een 'eerlijke' oorlog.
Dat er eerst moet worden nagedacht of
er geen andere manier is dan geweld.
Dat de strijdende partijen krijgsgevange-
'Ik vind
mezelf ook
geniaal'
Inez Weski
nen op dezelfde manier moeten behande
len. Dat burgers bescherming verdienen.
„Ik hoef u niet uit te leggen dat al deze
zaken in het Midden-Oosten en de rest
van de wereld nog actueel zijn."
„Vul maar in: 0. Ik ben stellig in mijn ui
tingen maar dat betekent niet dat ik niet
voor de meningen van anderen open sta.
Ik ben er zeer nieuwsgierig naar."
Er zijn er volgens Weski altijd maar
een paar die 'de gave hebben' verder te
kijken dan hun eigen klasse, hun eigen
wereld, hun eigen tijd. „Zo was Hugo de
Groot een uiterst bevoorrecht mens, hij
kreeg de beste opleidingen, reisde Euro
pa rond, maar had toch oog voor anderen
die het minder hadden of uitgesloten
werden."
„Iedere goede advocaat is creatief. Hij
moet op zoek naar wat wel en niét in het
dossier staat. Naar dingen die bewust of
onbewust zijn weggelaten. Hij moet alle
wegen van het rechtssysteem kennen. Ik
ben in die zin zeker een vernieuwer. Een
10. Althans, ik streef ernaar."
„Ik waak er zeer voor embedded te ra
ken. In commissies of werkgroe
pen te gaan zitten waar ik
mijn onafhankelijkheid
kwijtraak. Dus machtig: 0.
Invloedrijk: ja. Mensen
schrijven mij, of hou
den me buiten spon
taan aan en zeggen dat
ik hen inspireer."
Ook De Groot bleef
onafhankelijk, ondanks
zijn contacten met staats
mannen, koningen, kardi
nalen. Zo kwam hij in de ge-
loofstrijd van die tijd terecht.
Had God het lot van de mens al
voor zijn geboorte bepaald, de predesti
natie? Of bestond er iets als vrije wil? De
Groot verdedigde met gevaar voor eigen
leven het laatste. Weski citeert uit eigen
werk: „Hij bezat de kunst van het inspire
ren, het doen oplichten van vuur in an
dermans brein." Als scholieren toch iets
van De Groot opsteken moeten, dan toch
zeker dat. „We doen er tegenwoordig
van alles aan om van jongeren makke vol
gers te maken. Alles moet snel. Afgeraf
feld. Zelfs een universitaire studie. Wil
len we dat er een De Groot opstaat, moet
er in het onderwijs ruimte te zijn om te
denken, te discussiëren, dingen in twij
fel te trekken. Vrij te denken."
„Een 10. Ik geef niet op. Neem het dos
sier van cliënt Kouwenhoven (de zaken
man die werd verdacht van wapenhan
del en oorlogsmisdrijven in Liberia,
red.). In 2008 werd cliënt vrijgesproken,
maar wat denkt u? De zaak loopt via de
Hoge Raad nog steeds en ligt inmiddels
bij het hof in Den Bosch. Ik kan slechts
concluderen dat ik in een krachtenveld
terecht ben gekomen dat met recht spre
ken niks te maken lijkt te hebben."
„Nooit. Dit is juist het punt waarop ik
denk: u wil door, wij gaan door."
Mensen hebben zo hun dromen en Inez
Weski heeft er ook een. Een ronde
tafelconferentie. Door haar geleid.
Want ze is 'niet goed in mingelen',
maar wel 'erg goed in voorzitten'.
Ze zou er alle huidige leden van
de VN voor uitnodigen. En: gelief
de denkers uit het verre verle
den als De Groot, de ne-
gentiende-eeuwse
dichter Heinrich
Heine en de rech
ters en aankla
gers in het pro
ces van Neu
renberg te
gen nazi's.
Agenda
punt, toe
maar: vei
ligheid
en stabi
liteit in
de we
reld van
nu.
•ft ben net xo
OnVC go de Groot
door Eefje Oomen
Mevrouw Weski. Is het goed als ik u af en
toe in de rede val?
Hoe zit het met u? Op een schaal van 0 tot
10?
„10."
Dat u nooit aan tv-programma 'De Slimste
Mens' heeft meegedaan.
advocaat
Nr. 2 op de Schaal van De Groot. Betweterig
heid. Van jongs af aan keken mensen tegen
De Groot op. Hij raakte eraan gewend gelijk
te krijgen. Hoe zit dat met Inez Weski?
De Groot legde de basis voor het volken
recht, internationaal publiekrecht, oorlogs
recht. Nr. 3 op de Schaal van De Groot: hoe
vernieuwend bent u?
Hugo de Groot behoorde tot de kring van
mensen die de dienst uitmaakten. Nr. 4:
Hoe machtig bent u?
Met zijn eigen ideeën over het geloof tartte
Hugo de Groot prins Maurits. Hij had dat
met de dood kunnen bekopen. Hoe onver
schrokken bent u?
Dus u denkt: gegroet.
„Wat
zou het
interes
sant zijn
om de
overlede
nen die er in
het verleden
voor hebben
gestreden om
het recht te la
ten zegevieren
- tégen gevoe
lens van woede,
wraak en repressie
in - te laten discus
siëren met macht
hebbers van nu."
